Kinhtedothi – Việt Nam có nền văn hóa đậm đà bản sắc dân tộc nghìn năm, với nền ẩm thực độc đáo và đặc sắc. Gắn với đó, là một gia vị đặc biệt không thể thiếu, nhưng lại gần gũi với người Việt, đó chính là hạt muối.
Mặn, chưa hẳn là muối
Những năm bao cấp, đơn vị có anh bạn người dân tộc Jrai, quê ở Gia Lai – Kon Tum. Thấy tôi ngán cảnh ăn cơm với muối tiêu (muối và tiêu rang khô giã nhỏ, dùng để ăn dài ngày) thì trách: “ Minh Hải quê mầy giàu có mà không biết quý, có sẵn muối Bạc Liêu nổi tiếng, có cá khô Cà Mau. Ở quê tao, làm gì có được muối tiêu như vầy.”
Nó kể, gia đình nó là người dân tộc Jarai nên được chọn đi học Thiếu sinh quân từ lúc mới 8 tuổi. Ba nó là bộ đội Trường Sơn bệnh mất sau ngày giải phóng, mẹ nó rời du kích, tần tảo làm nương nuôi mấy anh em. Ngày nó đi buôn làng còn rất nghèo, không có muối để ăn, phải đem cỏ tranh đi đốt, lấy tàn làm vị mặn thay muối để ăn. Theo lời mẹ nó, hồi đánh Mỹ, đồng bào ở trong làng lâu lâu được bộ đội gùi tiếp tế cho gạo muối để ăn. Có lần bị giặc phục kích, các chú bộ đội đã hy sinh, máu thấm ướt gùi muối trắng. Khi hòa bình lập lại, không còn chiến tranh nhưng cũng không ai tiếp tế nữa, thêm nghèo, đường xá lại xa, nên muối trắng hay đen, đều là thứ xa xỉ cực phẩm.
Nghe nó kể, mới biết Cà Mau – Bạc Liêu quê mình hạnh phúc biết bao, dù thời chiến tranh hay nghèo đói, hạt muối luôn rất dễ tìm.
Muối Ba Thắc nức tiếng lục tỉnh Nam Kỳ
Ẩm thực Việt Nam gắn liền với nền văn hóa lúa nước, hòa lẫn với văn hóa miền biển đậm đà bởi có hàng nghìn km bờ biển trải dài. Nguyên liệu chính của nền ẩm thực độc đáo ấy có từ vị ngọt của gạo và vị mặn đặc trưng của hạt muối làm từ nước biển.
Trong hành trình hạt muối Việt ấy, rất nhiều làng nghề vùng muối nổi tiếng hàng trăm này như Diêm Diền, Thái Thụy (Thái Bình) Cà Ná (Ninh Thuận)… nhưng nổi tiếng nhất vẫn là làng nghề làm muối Bạc Liêu, với khởi đầu từ cái tên Ba Thắc.
Theo các cụ cao niên, cái tên muối Ba Thắc đã được hình thành từ trước khi có cái tên Bạc Liêu. Theo dấu khẩn hoang của người Việt xưa, nghề làm muối đã hình thành rất sớm ở vùng đất Ba Thắc, nơi vùng đất hoang giáp biển ở phía Nam sông Hậu. Khí hậu và thổ nhưỡng đặc biệt đã tạo nên hạt muối ngon nổi tiếng trên khắp bán đảo Đông Dương. Ngay trước khi Pháp xâm lược Việt Nam, hạt muối Ba Thắc đã được bán qua tận Lào, Cao Miên (Cam Phu Chia) và rạng danh ở xứ người.
Theo chân thương hồ đi khắp Nam kỳ lục tỉnh, hạt muối Bạc Liêu đã hình thành con đường vận chuyển muối trên sông gắn những địa danh như: kênh Muối, xóm Muối, ấp Muối… Nghề làm muối Bạc Liêu từng được xem là nghề có những đóng góp quan trọng cho tăng trưởng kinh tế. Vào những năm đầu thế kỷ XX, nghề làm muối là lĩnh vực kinh tế lớn chỉ xếp sau cây lúa và góp phần làm cho Bạc Liêu trở thành một trong 3 trung tâm sản xuất hàng hóa lớn của vùng ĐBSCL và cả nước.
Đặc sản tạo nên ẩm thực đặc sắc
Cuộc sống ngày nay đã qua cái thời khó khăn, thiếu ăn thiếu muối, người Việt ngày càng chú trọng ăn ngon, với những đặc sản vùng miền riêng biệt. Nhưng tất cả đều không thể thiếu vị mặn, nhưng để ngon nhất, vẫn phải là là hạt muối Bạc Liêu.
Ở Cà Mau – Bạc Liêu hay vùng ĐBSCL có rất nhiều đặc sản nổi tiếng trăm năm, hay các sản phẩm OCOP đã thành danh như cá kèo khô Đầm Dơi, cá lóc khô U Minh, mắm ba khía Gạch Gốc, mắm lóc Thới Bình, cá tra phồng An Giang, mắm đồng Đồng Tháp… ….đều được làm từ muối Bạc Liêu.
Độc đáo về chất lượng, nên muối Bạc Liêu trở thành nguyên liệu chuẩn trong chế biến các món ngon, được các nhà ẩm thực hàng đầu thế giới, người tiêu dùng trong, ngoài nước lựa chọn. Ngay món kim chi của Hàn Quốc vốn được xem là biểu tượng về văn hóa, cũng chỉ ưu tiên nhập muối Bạc Liêu về chế biến.
Theo đầu bếp Trần Nhật Trường (48 tuổi, quận 8, TP Hồ Chí Minh) – Chủ nhiệm câu lạc bộ bánh “Bếp học đường” sức hút từ muối Bạc Liêu với ngành ẩm thực Âu là rất lớn. Nhất là các chế biến món buffe phục vụ các buổi tiệc lớn ở nhà hàng cao cấp tại TP Hồ Chí Minh. “Theo từng trường phái ẩm thực Việt – Á – Âu, hạt muối Bạc Liêu sẽ là lợi thế thu hút du khách, nhất là người nước ngoài có nhu cầu thưởng thức ẩm thực cao cấp” – anh Trần Nhật Trường nói.
Xuất phát từ điều kiện thổ nhưỡng tự nhiên và sản xuất theo phương pháp truyền thống, nên muối Bạc Liêu có hương vị đậm đà, mặn nhưng không chát đắng, do trong muối có hàm lượng magiê, canxi, sunfat rất thấp… Không những thế, hàm lượng natriclorua của muối Bạc Liêu rất cao, trung bình đạt 96,6%, xấp xỉ với tiêu chuẩn muối thượng hạng Việt Nam (97%). Đây chính là điểm độc đáo và khác biệt của muối Bạc Liêu so với muối được sản xuất ở các nơi khác vốn có vị chát đắng do ảnh hưởng của vùng núi đá vôi ven biển.
Nguồn: https://kinhtedothi.vn/muoi-bac-lieu-trong-am-thuc-viet.html
