Một xã ở Sơn La trồng la liệt dâu tây, thứ quả giàu vitamin C, chả thấy bán lẻ, vậy đã bán đi đâu?

Dâu tây Sơn La sáng thu hoạch, trưa đóng hàng, cắt trái không kịp bán

Xã Cò Nòi (huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La) mùa này bạt ngàn những vườn dâu tây xanh mướt. Từng luống dâu được vun cao, thẳng tắp, phủ bạt sạch sẽ. 

Xung quanh những gốc dâu, quả to, quả nhỏ, quả xanh, quả chín nằm lúc lỉu, quả nào trông cũng căng mọng, bắt mắt. Sinh trưởng trong điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng phù hợp, dâu tây Cò Nòi được ưa chuộng bởi chất lượng và hương vị thơm ngon.

Tại vườn dâu tây Tuyết Long (xã Cò Nòi, huyện Mai Sơn, tỉnh Sơn La), anh Lò Văn Long – chủ vườn đang tất bật thu hái dâu. 

Anh Long bảo: Những ngày nắng đủ, chỉ cần vài tiếng đồng hồ, dâu sẽ chuyển sang màu đỏ tươi, có mùi thơm dịu, có thể thu hoạch ngay. 

Do có nhiều đơn hàng vận chuyển đi xa, không chỉ sang các tỉnh lân cận mà còn vào TP. Hồ Chí Minh, chúng tôi phải tính toán sao để sau 2-3 ngày vận chuyển, quả vẫn còn thơm ngon.

Để thu hoạch dâu đúng thời điểm, anh Long theo dõi dự báo thời tiết mỗi ngày. Hôm nào trời nắng, khi sương còn giăng trên lá dâu, vợ chồng anh Long đã tất bật ra vườn thu hoạch. 

Đến trưa, khi nắng quá đỉnh đầu cũng là lúc những sọt chứa đầy dâu tây chín đỏ được vận chuyển về nhà. Trong chiều, hàng chục thùng dâu tây đã được gia đình anh đóng gói cẩn thận, sẵn sàng phân phối tới các đại lý bán lẻ tại nhiều tỉnh, thành trên cả nước.

“Nhà tôi có hơn 2ha dâu tây nên trong mùa cao điểm như thế này, chỉ riêng việc thu hoạch, đóng hàng, chăm sóc cây đã hết cả ngày. Dâu tây hái xong cũng được đại lý thu mua luôn. Còn chưa kể đến những đơn hàng online, nhiều khi chúng tôi thu không kịp bán, không thể mở thêm sạp hàng bán lẻ”, anh Long bảo.

Bên sạp bán lẻ dâu tây ở Ngã 3 Cò Nòi, chị Trần Phượng, thành phố Sơn La, tỉnh Sơn La đang lựa mua những hộp dâu tây tươi ngon mang về làm quà. 

Chị Phượng bảo: Tôi thích dâu tây Cò Nòi, thi thoảng có dịp qua đây, tôi hay ghé mua dâu tây về cho gia đình và bạn bè. Mọi năm, dọc tuyến đường này có nhiều sạp bán lẻ. Nhưng năm nay thấy có ít sạp bán lẻ hơn, may mà vẫn có dâu để mua về làm quà.

Không chỉ vườn trồng tư nhân, nhỏ lẻ mà các hợp tác xã trên địa bàn xã Cò Nòi cũng chủ yếu được tiêu thụ qua các đại lý trung gian. 

Ông Nguyễn Văn Nam, Giám đốc HTX Dâu tây Xuân Quế cho biết: Hiện HTX có 18 thành viên với tổng diện tích 50ha dâu tây. Từ năm 2018, toàn bộ diện tích trồng dâu tây của HTX đã trồng theo tiêu chuẩn VietGAP, sản lượng đạt 1.000 tấn/năm.

Sản phẩm dâu tây của HTX hiện được tiêu thụ tại các siêu thị trong nước và xuất khẩu sang thị trường một số nước châu Âu. 

Từ đầu vụ đến nay, HTX đã thu hoạch được khoảng 100 tấn cung cấp cho các siêu thị tại Hà Nội và thành phố Hồ Chí Minh, với giá 250.000 – 300.000 đồng/kg. Dâu tây ở Sơn La có chất lượng đặc biệt thơm ngon nên luôn được khách hàng là các siêu thị lớn trong cả nước tiêu thụ rất mạnh. Đôi khi cháy cả hàng xuất cho các siêu thị, bạn hàng lớn thì lấy đâu ra mà bán lẻ cho khách.

Dâu tây Sơn La “hàng VIP” áp đảo “hàng thường”

Sơn La có lợi thế về khí hậu, đất đai với tổng diện tích trồng dâu tây năm 2024 – 2025 đạt trên 700ha; sản lượng dự kiến 9.300 tấn, chủ yếu tại huyện Mai Sơn, Yên Châu, thị xã Mộc Châu. Trong đó, huyện Mai Sơn với trên 550ha diện tích trồng dâu tây, sản lượng thu hoạch 7.500 tấn.

Dâu tây sau khi thu hoạch được phân thành 5 loại chính theo kích thước: VIP, to, nhỡ, bi, ve. Năm nay, do nhiệt độ trong ngày chênh lệch cao, dâu tây xã Cò Nòi, huyện Mai Sơn đậu quả loại VIP nhiều hơn loại thường, hương vị cũng thơm ngon hơn.

So với dâu nhỡ, dâu VIP có kích thước lớn hơn gấp 2-3 lần; tròn căng mọng, nhiều nước, vị chua ngọt, ăn thơm dịu. Cây dâu tây phải sinh trưởng khỏe, chăm sóc đủ dinh dưỡng từ đầu vụ để đậu nhiều lứa loại VIP. Một hộp dâu tây VIP (còn gọi là dây tây Hoàng Đế) trọng lượng 500gam chứa từ 10-15 quả, giá đầu vụ lên tới 500 – 800 ngàn đ/1kg. Ngay thời điểm giữa vụ như bây giờ, giá vẫn dao động từ 150.000 – 250.000 VNĐ/hộp.

Anh Lò Văn Khóng, hội viên nông dân xã Cò Nòi không giấu được niềm vui: “Trong 5 năm trồng dâu tây, đây là năm đầu tiên vườn nhà tôi thu được nhiều dâu VIP như thế”.

Theo anh Khóng, dù sản lượng năm nay có giảm so với các năm trước, nhưng bù lại, tỷ lệ dâu VIP cao, giá bán cũng nhỉnh hơn hẳn. “Đầu vụ, mỗi trái dâu VIP có giá bằng bát phở, đến tôi còn tiếc không dám ăn. Giờ giá đã “mềm” hơn nhưng dâu VIP vẫn được khách hàng săn lùng, đặt hàng liên tục”, anh Khóng cười nói.

Để tăng sản lượng dâu VIP, anh Khóng chủ động học hỏi thêm kỹ thuật chăm sóc trên mạng Internet. Nhà anh mạnh dạn đầu tư hệ thống tưới nhỏ giọt, tưới tự động cho vườn dâu 6000m2.

Nhờ đó, vụ dâu năm nay, gia đình anh ước tính thu về cả tỷ đồng, “bỏ túi” lãi ròng trên 400 triệu đồng. Anh tiếp tục mở rộng đầu ra tiêu thụ qua việc quảng bá, bán dâu tây trên mạng xã hội như Facebook, Zalo qua trang cá nhân của bản thân và gia đình.

Cũng như anh Khóng, để nâng tầm chất lượng dâu tây Sơn La, nhiều vườn tư nhân, trang trại nhỏ lẻ và các HTX trên địa bàn xã Cò Nòi, huyện Mai Sơn đã mạnh dạn áp dụng các mô hình trồng dâu công nghệ cao: nhà kính, thủy canh, tưới nhỏ giọt… hình thành vùng chuyên canh với sự tham gia của hàng trăm hộ dân.

Dâu tây Mai Sơn, Sơn La được ưa chuộng trên thị trường, được tiêu thụ tại nhiều siêu thị lớn tại các tỉnh, thành. Trong tháng 2/2025, dâu tây Sơn La đã “cất cánh” cùng Vietnam Airlines, phục vụ khách hàng trên các chuyến bay trong và ngoài nước.