Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng vấn đề cốt yếu hiện nay của Thủ đô là ô nhiễm môi trường. “Nhiều người nước ngoài ở Hà Nội nói rằng Thủ đô Hà Nội rất tuyệt vời, chỉ có mỗi điều là không khí tệ quá”.
Từ thực tế trên, thảo luận về dự án Luật Thủ đô (sửa đổi) tại phiên họp 31 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ông Vương Đình Huệ đặt vấn đề, luật lần này ban hành có giải quyết vấn đề trên không, phân quyền gì cho Hà Nội trong chuyện này? Ví dụ như tiêu chuẩn khí thải của ô tô và xe máy, không biết bây giờ xe máy quy định chưa, ở đây thâm chí thủ đô có thể quy định theo hướng cao hơn, tích cực hơn đối với tiêu chí, tiêu chuẩn về môi trường.
“Nếu không có quy định tiêu chuẩn về khí thải cho xe máy, thì không giải quyết được vấn đề về ô nhiễm không khí và tắc nghẽn giao thông. Đề án tới đây có lộ trình hạn chế phương tiện giao thông nhưng mới nói đến vấn đề phí” – ông Vương Đình Huệ lưu ý.
Tương tự là úng, ngập, Chủ tịch Quốc hội phân tích, thường đây là vấn đề liên ngành, chính quyền là quản lý tổng hợp, nhưng trên địa bàn thành phố thì giao cho thành phố quyết có được không, “chứ xin ý kiến bộ nọ, ngành kia mà “lắc” là chịu.
Ông cũng nêu trường hợp nhà máy đốt rác có quy hoạch rác thải, nhưng phát điện lại chưa có quy hoạch điện, khiến nhiều địa phương vất vả. Ông đặt vấn đề, trường hợp đảm bảo đấu nối được, công suất không lớn lắm thì Luật Thủ đô có giao thành phố quyết được không?
“Đây là cơ hội để rà soát lại. Thủ đô phát triển mà cứ tắc nghẽn giao thông, môi trường ô nhiễm không khí kiểu này thì làm sao? Nhiều người nước ngoài thích ở Hà Nội lắm nhưng người ta nói cần phải cải thiện về vấn đề không khí” – Chủ tịch Quốc hội một lần nữa nhấn mạnh.
Một vấn đề rất quan trọng được trình xin ý kiến Ủy ban Thường vụ Quốc hội tại phiên họp này là việc xác định cụ thể giới hạn được sử dụng không gian ngầm của người sử dụng đất.
Hiện tại, dự thảo Luật hiện đang thiết kế 2 phương án về nội dung này: Phương án 1 quy định ngay trong Luật người sử dụng đất được sử dụng lòng đất theo chiều thẳng đứng trong phạm vi ranh giới thửa đất tính từ mặt đất đến 15m vào lòng đất; ngoài giới hạn độ sâu này, người sử dụng đất vẫn được sử dụng nếu phù hợp quy hoạch nhưng phải xin phép cơ quan nhà nước có thẩm quyền và phải trả tiền theo quy định của Chính phủ. Phương án 2 giao Chính phủ quy định mức giới hạn độ sâu mà người sử dụng đất được sử dụng; các nội dung khác quy định tương tự như Phương án 1.
Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ bày tỏ nghiêng về phương án 2. Theo đó, trong luật quy định không gian ngầm có giới hạn bao nhiêu, còn giới hạn cụ thể giao cho Chính phủ quy định để phù hợp hơn với thực tế.
“Nói trường hợp quá 15m nếu phù hợp quy hoạch phải xin phép thì đẻ ra giấy phép con. Việc này tạo ra cơ chế tiêu cực, xin – cho, thiếu minh bạch. Trong khi chưa có pháp luật chuyên ngành thì quy định trong luật này là không gian ngầm có giới hạn, còn giới hạn cụ thể thì giao cho Chính phủ quy định. Minh bạch chỗ này ra, sau này quy định pháp luật thế nào em làm chứ không phải đi xin ai” – ông Vương Đình Huệ nói.
Liên quan nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Trần Quang Phương đề nghị tiếp tục nghiên cứu đánh giá tác động để quy định cho phù hợp. Ông lưu ý, mỗi công trình có công năng khác nhau thì độ sâu cũng khác nhau, ngoài ra mỗi địa bàn có thể địa chất khác nhau, do đó, nếu quy định cứng thì e rằng khó khả thi, vướng mắc khi thực hiện.
Tổng Thư ký Quốc hội Bùi Văn Cường cho biết việc quy định về sử dụng không gian ngầm của người sử dụng đất là cần thiết. Tuy vậy, ông cũng cho rằng cần cần đánh giá khoa học, toàn diện hơn, tránh “ghi ngay trong luật nếu không phù hợp thực tiễn lại sửa luật”.
