Miễn học phí từ mầm non đến hết THPT không chỉ giảm gánh nặng tài chính cho người dân mà còn là một bước đi chiến lược nhằm phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao cho đất nước, góp phần quan trọng vào vị thế cạnh tranh của Việt Nam trong tương lai.
Giải quyết được nhiều tiêu cực trong giáo dục
Trong nhiều năm qua, chi phí học tập luôn là một trong những nỗi lo lớn của các gia đình, đặc biệt là những hộ khó khăn.
Theo thống kê, mỗi năm toàn quốc có khoảng 23,2 triệu trẻ mầm non và học sinh phổ thông (chưa bao gồm học sinh học tại các trung tâm giáo dục nghề nghiệp và giáo dục thường xuyên).
Theo quy định hiện hành, học phí mầm non từ 50.000 đến 540.000 đồng một tháng; học sinh phổ thông từ 50.000 đến 650.000 đồng, tùy bậc học, vùng thành thị hay nông thôn, dân tộc thiểu số và miền núi.
Mức học phí cụ thể của từng địa phương do HĐND quyết định và nằm trong khung Chính phủ quy định.
Trước việc Bộ Chính trị quyết định thực hiện miễn toàn bộ học phí cho học sinh từ mầm non (4, 5 tuổi) đến hết THPT công lập trên phạm vi cả nước từ năm học mới 2025-2026, TS, chuyên gia giáo dục Vũ Thu Hương (nguyên giảng viên ĐH Sư phạm Hà Nội) khẳng định đây là chính sách có ý nghĩa rất lớn với giáo dục Việt Nam.
“Tiền học phí mà lẽ ra các gia đình phải đóng sẽ được các phụ huynh đầu tư cho các con ở các hoạt động khác để trang bị, phát triển kỹ năng, giúp trẻ có nhiều cơ hội, điều kiện để phát triển toàn diện hơn”- TS Vũ Thu Hương cho biết.
Theo thống kê, mỗi năm, toàn quốc có khoảng 23,2 triệu trẻ mầm non và học sinh phổ thông. Ảnh minh họa
TS Vũ Thu Hương cho rằng, chính sách miễn học phí cũng sẽ khiến các trường tư thục phải xem xét lại cách tổ chức và vấn đề chất lượng. “Theo tôi, miễn học phí sẽ tạo ra sự cạnh tranh giữa trường công lập và trường tư thục. Khi miễn học phí các trường công lập sẽ thu hút được học sinh tốt hơn. Chính vì vậy, các trường tư phải tìm ra phương án để có thể nâng cao chất lượng, tạo môi trường tốt hơn cho học sinh. Các trường công lập cũng sẽ phải tổ chức nhiều hoạt động giúp học sinh có nhiều điều kiện phát triển toàn diện”.
Nhấn mạnh về ý nghĩa của chính sách miễn học phí, TS Vũ Thu Hương cho rằng điều này sẽ khiến giáo dục quay trở về đúng ý nghĩa của giáo dục. “Giáo dục không phải là dịch vụ. Việc tách bạch giữa kinh tế và hoạt động giáo dục khiến cho nhà trường trở về nguyên bản với những giá trị vốn có của nó. Các thầy cô giáo, nhà trường phải xem xét mọi khía cạnh dựa trên giá trị quan trọng nhất dành cho học sinh. Phụ huynh phải quan tâm đến tất cả các hoạt động sẽ có ích gì cho trẻ em. Không phải họ cân nhắc việc mình đầu tư cái này thì sẽ thu về cái gì. Đó chính là giá trị to lớn mà chính sách miễn học phí mang lại, có thể thay đổi toàn bộ hình ảnh của giáo dục hiện tại và thậm chí có thể giải quyết được rất nhiều tiêu cực trong giáo dục”.
Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao
Trong mỗi gia đình, đầu tư vào giáo dục cho con là một trong những ưu tiên hàng đầu. Phụ huynh nào cũng mong muốn con có cơ hội tốt nhất để phát triển và thành công. Tuy nhiên, chi tiêu cho giáo dục chiếm phần lớn trong tổng thu nhập đã trở thành gánh nặng đối với phần đông các gia đình ở Việt Nam hiện nay, đặc biệt là với các gia đình trẻ.
Miễn học phí sẽ thúc đẩy sự bình đẳng, thu hẹp khoảng cách giữa các vùng miền. Ảnh minh họa
Bà Nguyễn Thị Thu Thủy (Đoàn Đại biểu quốc hội tỉnh Bình Định) cho biết, việc miễn học phí giúp các gia đình giảm đáng kể chi phí giáo dục, đặc biệt với những gia đình có thu nhập thấp hoặc có nhiều con đi học. “Khi học phí được miễn hoàn toàn, mọi trẻ em dù ở thành thị hay nông thôn, dù thuộc gia đình giàu hay nghèo, đều có cơ hội tiếp cận một nền giáo dục chất lượng. Điều này giúp đảm bảo công bằng xã hội, tạo nền tảng để mỗi cá nhân phát huy tối đa năng lực của mình, đóng góp vào sự phát triển chung của đất nước. Như vậy, miễn học phí sẽ thúc đẩy sự bình đẳng, thu hẹp khoảng cách giữa các vùng miền, giảm nguy cơ bất bình đẳng trong tiếp cận giáo dục, rút ngắn khoảng cách giới ở những vùng sâu, vùng xa khi nhiều gia đình khó khăn thường lựa chọn cho con trai đi học bởi quan niệm con gái không cần học nhiều… Khi trẻ em ở vùng khó khăn có cơ hội học tập ngang bằng với trẻ em thành phố, cơ hội vươn lên của các em sẽ lớn hơn, góp phần xây dựng một xã hội công bằng và phát triển bền vững”.
“Lâu nay, việc đầu tư cho giáo dục được coi là mục tiêu hàng đầu của tất cả các gia đình. Khi được miễn học phí, các phụ huynh sẽ có thêm nguồn kinh phí để đầu tư cho con phát triển các kỹ năng, kiến thức ngoài sách vở… Nhìn rộng hơn, điều này sẽ giúp thế hệ trẻ Việt Nam có tri thức vững vàng, tư duy đổi mới sáng tạo- là lực lượng nòng cốt có khả năng đóng góp vào sự phát triển của các ngành công nghiệp 4.0, khoa học công nghệ, trí tuệ nhân tạo (AI), dữ liệu lớn (Big Data), điện toán đám mây, công nghệ sinh học…
Nguồn nhân lực chất lượng cao sẽ giúp Việt Nam thu hút được đầu tư từ các công ty, tập đoàn quốc tế lớn ở nhiều lĩnh vực quan trọng, tạo ra nhiều cơ hội việc làm chất lượng cao- đây có thể coi là yếu tố đột phá trong việc phát triển nguồn nhân lực, giúp tăng nguồn lực kinh tế, củng cố vị thế của Việt Nam trên thị trường toàn cầu”, Tiến sĩ Vũ Thu Hương phân tích.
Chính sách miễn học phí được người dân đánh giá rất cao, giúp giảm gánh nặng tài chính cho các gia đình có con đi học. Theo TS Vũ Thu Hương, các phụ huynh rất phấn khởi trước chính sách nhân văn này, đặc biệt là phụ huynh ở miền núi, vùng sâu vùng xa, những gia đình có hoàn cảnh khó khăn. Học sinh sẽ không bị gián đoạn việc học vì không có tiền đóng học phí, trẻ em trên mọi địa bàn đều có cơ hội đi học và phát triển. Bà cũng cho rằng, phụ nữ và trẻ em là hai đối tượng hưởng lợi trực tiếp khi chính sách miễn học phí được áp dụng từ năm học 2025-2026…
(Còn tiếp)
Nguồn: https://phunuvietnam.vn/mien-hoc-phi-buoc-dot-pha-trong-phat-trien-nguon-nhan-luc-20250307164633959.htm
