Rau sống, tiết canh, thịt tái… là món khoái khẩu của nhiều người Việt, thế nhưng đây cũng là “nguồn dẫn” gây bệnh ký sinh trùng, đặc biệt là sán não. Bệnh này không dễ chẩn đoán và dễ nhầm sang các bệnh khác.
Hình ảnh sán não của một bệnh nhân tại Bệnh viện Đặng Văn Ngữ – Ảnh: BVCC
Ăn thịt tái, tiết canh, sán làm tổ trong não lúc nào không biết
Đang điều trị tại Bệnh viện Đặng Văn Ngữ, Viện Sốt rét – Ký sinh trùng – Côn trùng trung ương, ông N.V.H. (62 tuổi, Hiệp Hòa, Bắc Giang) cho biết lần đầu cơ thể xuất hiện triệu chứng co giật, méo miệng là vào khoảng năm 2018.
Lo lắng cho sức khỏe nên ông đã đi khám tại bệnh viện ở địa phương. Bác sĩ nghi ngờ ông bị u não và tư vấn ông lên tuyến trên để khám chuyên sâu.
Sau đó ông H. đến một bệnh viện tuyến cuối và được chẩn đoán mắc u não, bác sĩ chỉ định tiến hành phẫu thuật. Một tuần sau ca mổ, khi được chuyển đến Bệnh viện Ung bướu Bắc Giang, ông mới nhận được kết quả xét nghiệm cho thấy mình bị sán não chứ không phải u não như chẩn đoán ban đầu.
Sau khi điều trị, sức khỏe của ông ổn định nên ông đã chủ quan và không tái khám theo chỉ định của bác sĩ.
Gần đây vào ban đêm dậy đi vệ sinh, ông H. lại có triệu chứng co giật, lần này tình trạng co giật nặng hơn nên gia đình đã đưa ông H. xuống Bệnh viện Đặng Văn Ngữ để thăm khám. Tại đây ông H. được chẩn đoán mắc sán não và có nhiều tổn thương.
Chia sẻ về thói quen ăn uống, ông H. cho biết trước đây thường xuyên ăn tiết canh.
Trường hợp khác là ông N.V.H. (66 tuổi, trú tại Chiêm Hóa, Tuyên Quang), cách đây gần 1 năm ông H. hay bị đau khớp tay, đau đầu kèm theo chóng mặt. Sau khi đi khám, ông H. phát hiện nhiều sán lợn nằm ở cả não.
Ngay sau đó, ông H. được đưa vào Bệnh viện Đặng Văn Ngữ, trải qua 3 đợt điều trị. Được biết người đàn ông này có sở thích ăn những món tái, sống như gỏi cá và tiết canh.
Sán não diễn biến âm thầm
Theo bác sĩ Hoàng Đình Cảnh – viện trưởng Viện Sốt rét – Ký sinh trùng – Côn trùng trung ương, thời gian gần đây bệnh viện tiếp nhận rất nhiều bệnh nhân nhiễm các bệnh ký sinh trùng, điển hình là những bệnh ấu trùng sán dây lợn, nhiễm sán lá gan lớn…
Các bệnh về ký sinh trùng diễn biến âm thầm trong cơ thể người, kéo dài nhiều năm có thể tới 10 năm, thậm chí 20 năm với các biểu hiện sẽ khiến nhiều người lầm tưởng sang trường hợp thần kinh, tai biến. Nếu không điều trị kịp thời, bệnh nhân có thể bị liệt nửa người và có những di chứng khác kèm theo.
Nguyên nhân nhiễm ấu trùng sán dây lợn ở người là do ăn uống không đảm bảo vệ sinh, ăn thực phẩm sống, chưa nấu chín như: tiết canh, rau sống, nhất là các loại rau thủy sinh (rau cần, rau muống…).
Hơn nữa ở một số vùng, tình trạng chăn thả lợn, bò rông vẫn còn nhiều. Trong chất thải của chúng có thể có trứng sán. Khi người hoặc động vật ăn phải rau cỏ, thực phẩm có trứng sán sẽ có nguy cơ bị nhiễm sán.
Phòng bệnh ký sinh trùng thế nào?
– Người dân nên chủ động đến khám, sàng lọc định kỳ với các bệnh ký sinh trùng. Đặc biệt khi có các biểu hiện ngứa ngoài da, rối loạn tiêu hóa.
– Tránh ăn các món như tiết canh hoặc thực phẩm chưa được nấu chín kỹ, đặc biệt là các loại rau thủy sinh và thịt chưa qua chế biến đúng cách.
– Rửa tay với xà phòng trong các trường hợp: trước khi chế biến thực phẩm; mỗi khi tiếp xúc từ thực phẩm sống qua thực phẩm chín; trước khi ăn; sau mỗi lần đi vệ sinh.
– Vệ sinh sạch sẽ các dụng cụ nấu ăn, chén bát. Có dụng cụ riêng sử dụng cho thực phẩm sống và thực phẩm chín.
– Với các khu vực dịch tễ cao, các địa phương, chính quyền nên có các công bố, khuyến cáo cho người dân thăm khám, điều trị sớm.
Nguồn: https://tuoitre.vn/meo-mieng-vi-san-lam-to-trong-nao-nguyen-nhan-tu-mon-an-khoai-khau-cua-nguoi-viet-20250311093637792.htm
