Mẹ người Dao kể hành trình đưa con 4 tuổi đi phượt ngày Tết với xe máy cũ

Tết sum vầy của người Dao

Sáng đầu năm, chị Kim Cảnh cùng con trai là bé Giàng (tên thật là Dương Phúc Bảo, sinh năm 2020) chất đồ đạc, tư trang lên chiếc xe máy cũ. Chị Cảnh kiểm tra lại mọi thứ lần cuối, còn bé Giàng lăng xăng cười nói, bày tỏ sự hào hứng vì biết mình sắp có một chuyến phượt mới với nhiều điều thú vị.

Năm nào cũng thế, cứ đến Tết, chị Kim Cảnh lại sắp xếp thời gian đưa bé Giàng đi phượt. Năm nay, chị Cảnh và con di chuyển đến tỉnh Hòa Bình, ăn Tết với bản làng người Dao ở đây.

Chị Cảnh vốn là người dân tộc Dao, làm nghề thuốc Nam gia truyền và có lớp dạy tiếng Dao ở Thái Nguyên. Thời gian qua, chị được nhiều người biết đến khi thường xuyên chia sẻ về những chuyến đi phượt cùng con trai. 

“Năm ngoái tôi ăn Tết cùng nhóm người Dao ở Lạng Sơn, năm nay, mẹ con tôi ăn Tết với bản làng người Dao ở Hòa Bình. Tết cũng là mùa hoa mận nở rộ, nên chúng tôi đến Sơn La ngắm hoa luôn”, chị nói.

Chị Cảnh cho biết, đối với người Dao, Tết là dịp gia đình nghỉ ngơi, sum họp sau một năm làm việc vất vả. Có nhóm người Dao ăn Tết vào những ngày đầu năm và có những nhóm khác sẽ ăn Tết vào dịp cuối năm.

Chị lý giải: “Nhóm người Dao tại Thái Nguyên – nơi tôi sinh sống – thường ăn Tết vào cuối năm, tức là vào tháng 12 âm lịch. Một số nhóm người Dao khác sẽ ăn Tết từ khoảng mùng 2, mùng 3 tháng Giêng”.

Thời gian ăn Tết của người Dao kéo dài gần một tháng. Dịp này, trai gái trong làng tụ hội giã bánh giầy, nấu bánh chưng, chơi bắn nỏ, kéo co, đẩy gậy… rất xôm tụ. Sau đó, mọi người quây quần bên mâm cỗ để chuyện trò về những điều đã gặt hái được trong năm qua.

Mâm cỗ của người Dao không quá cầu kỳ nhưng có rất nhiều món và không có rau. Chị Cảnh cho biết dịp lễ càng lớn, người Dao ăn càng nhiều, bởi theo truyền thống, người Dao phải ăn uống để khỏe mạnh mà tham gia sản xuất.

“Trước đây người Dao có cuộc sống khó khăn, không phải lúc nào cũng có thịt, cá để dùng, vậy nên ngày Tết người Dao chỉ ăn thịt chứ không ăn rau. Mâm cỗ của người Dao vào ngày Tết linh đình, đủ các món xào, nướng, hấp được nấu từ gà, lợn…”, chị nói.

Tính đến nay, chị Cảnh đã ghé thăm hầu hết nhóm người Dao ở khu vực miền Bắc. Chị cho biết đã là người dân tộc Dao, dù chưa từng gặp gỡ, chưa từng quen biết thì vẫn là anh em, có thể cùng ăn uống, chuyện trò, cùng nhau sinh hoạt, vui chơi và ăn Tết.

“Tôi đưa con trai đến chơi ở nhà này vài hôm, rồi ghé lại nhà khác. Ai gặp cũng niềm nở đón tiếp và đối xử với mẹ con tôi như người trong gia đình. Mỗi chuyến đi ăn Tết của mẹ con tôi kéo dài từ mùng 2, mùng 3 đến ngày Rằm tháng Giêng”, chị Cảnh cho hay.

Cũng nhờ những chuyến đi phượt như thế mà con trai của chị Cảnh được khám phá, tiếp xúc với nhiều người, nhiều môi trường khác nhau. Từ đó, bé Giàng hoạt bát, lanh lợi và vui vẻ hơn. Hiện tại, bé Giàng đã 4 tuổi, có thể nói chuyện thành thạo bằng tiếng Dao và tiếng Kinh. 

Mỗi chuyến đi là một bài học cho con

Chia sẻ với phóng viên Dân trí, chị Cảnh cho biết những chuyến đi phượt đã trở nên rất quen thuộc của mẹ con chị. Khi mới 18 tháng tuổi, bé Giàng được chị Cảnh đã đưa con trải nghiệm hành trình đầu tiên kéo dài 11 ngày qua các tỉnh vùng Đông Bắc.

Bé Giàng được khám phá thiên nhiên, hòa nhập vào những vùng khí hậu, thời tiết khác biệt. Những chuyến đi của bé Giàng ngắn nhất là 5 ngày, lâu nhất là 32 ngày, lộ trình từ 500km đến 5.000km.

Chị nói: “Khi con còn bé, tôi đưa con đi chỉ để rèn luyện thể lực cho con theo nhiều điều kiện môi trường, thời tiết khác nhau, thử thách sức khỏe của con. Khi con lớn hơn, tôi đưa con đi để rèn tình yêu nước cho con qua từng chặng đường của đất nước, giúp con có thêm nhiều kiến thức, kỷ niệm, thấm thía hơn về lịch sử nước nhà”.

Ở tuổi này, bé Giàng hỏi rất nhiều, mỗi lần gặp cái mới bé còn liên tưởng lại cái cũ. Khi thấy nhà rông, bé Giàng cũng vui vẻ nhắc với mẹ về anh hùng Núp – người con ưu tú của Tây Nguyên.

“Đặc biệt, con luôn nhớ đến Bác Hồ, Đại tướng Võ Nguyên Giáp, những anh hùng dân tộc mà tôi luôn thủ thỉ bên tai bé”, chị Kim Cảnh cho hay.

Đến nay, chỉ mới 4 tuổi, nhưng bé Giàng đã khám phá hết 63 tỉnh thành của Việt Nam. Bé được trải nghiệm đủ loại thời tiết từ 0 đến 44 độ C, từ mưa lạnh đến nắng gắt để rèn luyện sức khỏe và thưởng thức đồ ăn của nhiều địa phương.

Trong năm 2024, bé Giàng được thăm Nhà lưu niệm Anh hùng Núp (Gia Lai), Khu chứng tích Sơn Mỹ (hay Khu chứng tích Mỹ Lai, Quảng Ngãi), Khu di tích Ngã 3 Đồng Lộc (Hà Tĩnh), Thành cổ Quảng Trị, Địa đạo Vịnh Mốc (Quảng Trị), đường Tây Trường Sơn và một số di tích lịch sử dọc quốc lộ 1A…

Ngẫm lại hành trình của mình và con, chị Cảnh hài lòng khi qua mỗi chuyến đi, chị đã phần nào khơi gợi được cho con tinh thần yêu nước, dạy con biết ghi nhớ công ơn của những anh hùng đã hy sinh cho Tổ quốc.

Mỗi lần con đặt câu hỏi về những công trình, nhà máy, những con đường trải dài hay những di tích lịch sử nhuốm màu thời gian, chị Cảnh lại cảm thấy bản thân thành công hơn một chút.

Trong năm nay, chị Cảnh đặt mục tiêu cùng con thực hiện những chuyến đi ngắn ngày và dài ngày, trở lại những nơi 2 mẹ con từng đi qua, cũng như khám phá nhiều cung đường mới.

“Hiện tại và về sau, tôi sẽ cố gắng đưa con đi nhiều nơi hơn, để con biết đến nhiều danh lam, thắng cảnh, di tích lịch sử của đất nước hơn. Đặc biệt, tôi muốn con thấm thía những chiến công rực rỡ của những anh hùng, từ đó biết nhớ ơn, thêm yêu và tự hào về đất nước, con người, dân tộc Việt Nam”, chị Cảnh cho hay.