Mạng xã hội sẽ không được yêu cầu người dùng cung cấp ảnh chụp CCCD?

Theo Điều 31 tại dự thảo luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân do Bộ Công an xây dựng, các mạng xã hội và đơn vị dịch vụ truyền thông hoạt động tại Việt Nam sẽ không được phép yêu cầu người dùng cung cấp ảnh chụp CCCD hoặc chứng minh nhân dân để xác thực tài khoản. Tổ chức, cá nhân cung cấp các dịch vụ trên phải có trách nhiệm bảo vệ dữ liệu cá nhân của công dân khi hoạt động hoặc xuất hiện trên kho ứng dụng di động ở thị trường Việt Nam.

Việc không sử dụng ảnh chụp CCCD làm điều kiện để xác minh danh tính khi đăng ký tài khoản nhằm ngăn chặn tình trạng thu thập dữ liệu cá nhân quá mức cần thiết, giảm nguy cơ lạm dụng thông tin cá nhân người dùng. Các nội dung thuộc dữ liệu cá nhân phải được nền tảng thông báo rõ ràng khi chủ dữ liệu cài đặt (ứng dụng), sử dụng dịch vụ. Mạng xã hội cũng không được thu thập trái phép dữ liệu cá nhân ngoài phạm vi thỏa thuận với người dùng đã đồng ý sử dụng dịch vụ.

Bên cạnh đó, dự luật cũng nêu hành vi nghe lén, nghe trộm hoặc ghi âm cuộc gọi, đọc tin nhắn văn bản mà không có sự đồng ý của chủ thể dữ liệu là vi phạm pháp luật.

Hiện nay, thực trạng thu thập, mua bán và xử lý dữ liệu cá nhân trái phép diễn ra phổ biến và phức tạp. Nhiều doanh nghiệp, tổ chức vẫn thu thập dữ liệu cá nhân người dùng tùy tiện, vượt quá mức độ cần thiết cho mục đích kinh doanh. Đáng chú ý, người dùng thường không biết rõ dữ liệu của mình được sử dụng vào mục đích gì và chuyển giao cho ai, dẫn đến tình trạng mất kiểm soát thông tin cá nhân, gây nguy cơ mất an toàn và quyền riêng tư.

Nhận thức của người dân về vấn đề bảo vệ dữ liệu cá nhân vẫn còn hạn chế khi nhiều người sẵn sàng cung cấp thông tin để đổi lấy tiện ích, ưu đãi mà chưa ý thức đầy đủ về những rủi ro tiềm ẩn. Pháp luật hiện hành còn thiếu các quy định rõ ràng về bảo vệ dữ liệu cá nhân, dẫn đến tình trạng vi phạm tràn lan mà chưa có biện pháp xử lý đủ mạnh.

Dự luật dự kiến được Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 9 vào tháng 5 tới và thông qua vào kỳ họp cuối năm 2025.