TP HCMTrong phòng kính cách ly giữa khoa Hồi sức tích cực chống độc, các bác sĩ nhẹ nhàng, cẩn trọng, từng chút một luồn ống mềm nội soi vào mũi bệnh nhi xuống họng để bơm rửa đường hô hấp.
5 phút sau, nước được hút ra từ khí quản bệnh nhi, mang theo đầy chất bẩn, bụi than, đục ngầu. Bác sĩ Nguyễn Văn Lộc, Trưởng khoa Hồi sức tích cực chống độc, Bệnh viện Nhi đồng 2, cho biết nước rửa đã bớt đục hơn so với khi bệnh nhân mới nhập viện. “Thời điểm đó nước rửa đường hô hấp của bé đục đen như nước cống”, bác sĩ Lộc nói, thêm rằng hiện bệnh nhi vẫn trong tình trạng nhiễm trùng trầm trọng.
Bệnh nhi 13 tuổi, một trong 7 nạn nhân (bao gồm 5 em bé 13-15 tuổi) bị bỏng nặng do cháy phòng trọ ở Đồng Nai nửa tháng trước. Đến nay 5 người đã chết. Đây là em bé duy nhất còn sống sót, song bỏng 70% cơ thể (độ 3-4) và bỏng hô hấp, bác sĩ “chưa thể nói được điều gì” về khả năng hồi phục.
Ngày 19/6, em nằm một mình, hôn mê trong căn phòng kín cách ly được thiết lập giữa khoa Hồi sức tích cực để đảm bảo vô trùng. Toàn thân em băng kín, trắng toát, chỉ lộ mỏm đầu và mũi gắn ống mềm nội soi để rửa khí quản hàng ngày, phía đầu có nhiều máy móc thiết bị lặng lẽ “bíp”. Tiếng bước chân, những động tác các bác sĩ, điều dưỡng chăm sóc em nhẹ nhàng, lặng lẽ hơn các khu vực khác.
Nguy hiểm với bệnh nhân này không chỉ bỏng da mà là bỏng đường hô hấp, do bỏng ở bên trong cơ thể nên khó quan sát, khó điều trị, nhiều biến chứng. Đây là tổn thương các bác sĩ “sợ nhất” đối với nạn nhân các vụ hỏa hoạn.
Khi nhiệt độ môi trường quá cao như trong đám cháy, nạn nhân hít vào cơ thể khí nóng gây tổn thương đường niêm mạc, đường thở gồm từ mũi đến phổi. Đầu tiên là bỏng hô hấp gây phù nề, tiết dịch trong đường thở; sau đó đường thở chít hẹp lại, ôxy vào cơ thể đang thiếu càng thiếu hơn nên càng gây phù nề, đến lúc nào đó bị ngộ độc do thiếu ôxy. Nạn nhân cũng có thể ngộ độc các loại khí hình thành trong quá trình cháy như CO và Cyanide, tử vong rất nhanh.
Bệnh nhân bỏng hô hấp thường bị tổn thương phổi rất nghiêm trọng, suy hô hấp. Ở giai đoạn sớm, bệnh nhân bị bít tắc đường thở do đờm dãi, niêm mạc hoại tử và bong ra rơi vào đường thở dẫn đến tử vong. Ở giai đoạn muộn, bệnh nhân bị viêm phổi, suy hô hấp cấp tiến triển, tỷ lệ tử vong 80%. Vì thế, bệnh nhân bị bỏng hô hấp cần được xử trí kịp thời, được đưa ra nơi thoáng khí hay cho thở ôxy ngay để thải khí CO và Cyanide ra khỏi cơ thể.
Quá trình điều trị, bệnh nhân được nội soi đường thở để rửa sạch, tìm dị vật, hút đờm dãi bị tắc nghẽn, đồng thời chẩn đoán vị trí bỏng, mức độ bỏng bên trong để có phác đồ điều trị phù hợp.
Được đưa vào Nhi Đồng 2 cùng bệnh nhi trên khi ấy còn có một bé 15 tuổi, bỏng da và bỏng hô hấp nặng hơn. Toàn thân bệnh nhân này đen sạm, được rửa khí quản nhiều lần, nước rút ra chỉ toàn một màu đen “chứng tỏ bẩn vô cùng”, theo bác sĩ Lộc. Số lượng bạch cầu hạt (một trong những yếu tố giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng) của em giảm nhanh từ hơn 1.000 chỉ còn vài trăm sau vài ngày, sau đó xuống hẳn vài chục.
“Tình trạng của em khi đó phần nào có thể tiên lượng được khó qua khỏi, nhưng chúng tôi vẫn không bỏ cuộc mà còn nước còn tát”, bác sĩ Lộc cho biết.
Ông nhớ khi ấy không khí căng thẳng luôn bao trùm cả phòng bệnh. Bác sĩ liên tục vệ sinh đường hô hấp cho em, hỗ trợ huyết động, xử trí nhiễm trùng, cắt lọc da. Công tác kiểm soát nhiễm khuẩn tại khoa được đẩy lên mức độ cao nhất để hạn chế nhiễm trùng. Khoa cắt cử riêng một người chuyên quan sát camera theo dõi quá trình kiểm soát nhiễm khuẩn. Bác sĩ, nhân viên y tế khoa khác cần sang khám, chăm sóc bệnh nhân như siêu âm tại giường, tập vật lý trị liệu, cũng phải tuân thủ tuyệt đối quy trình chống nhiễm khuẩn của khoa.
Những nỗ lực hết sức này vẫn không mang lại kết quả tốt. Sau hơn một tuần điều trị, tình trạng bệnh nhân 15 tuổi diễn tiến xấu, sốc nhiễm trùng nặng trên cơ địa bỏng sâu. Em rơi vào giai đoạn sốc mất bù và diễn tiến sốc không hồi phục, rối loạn các chức năng ở giai đoạn cuối.
“Chúng tôi dường như trắng đêm nghĩ phương thức điều trị nhưng đều rơi vào ngõ cụt”, bác sĩ Lộc xúc động nhớ lại. Cuối cùng, “lực bất tòng tâm”, các bác sĩ đành thông báo tình hình cho người nhà. Chiều 12/6, các bác sĩ tiễn bé về sau gần 10 ngày nỗ lực không ngừng nghỉ, mất tại nhà.
“Ngày cuối cùng trước khi em mất vẫn còn được vệ sinh đường hô hấp, chúng tôi hy vọng giúp em đỡ nhiễm trùng hơn nhưng thật sự là không thể làm gì được nữa”, Trưởng khoa Hồi sức tích cực chống độc nói.
Sau khi bé 15 tuổi mất, các bác sĩ động viên nhau vực dậy tinh thần để cố gắng cứu sống bé 13 tuổi còn lại. Em đã được phẫu thuật ghép da lần một, nhờ mẹ hiến phần da đùi.
Các cháu là nạn nhân vụ cháy phòng trọ ở Đồng Nai hôm 3/6, nghi do một người đàn ông ghen tuông phóng hỏa. Người này cũng trong số bị bỏng và đã tử vong. Hai em bé 13 tuổi khác, bỏng 80-90% cơ thể, được Bệnh viện Nhi Đồng 1 tiếp nhận điều trị đến nay đều đã mất.
Nạn nhân còn lại đang được điều trị tại Bệnh viện Chợ Rẫy, bị bỏng 10% da nhưng bỏng hô hấp nặng – tình trạng nguy hiểm không kém.
“Sự ra đi của các bé để lại nỗi đau xót khôn cùng không chỉ người nhà mà ngay cả bác sĩ như chúng tôi”, bác sĩ Lộc chia sẻ.
Mỹ Ý