Lựa chọn CPTPP hay UKVFTA khi xuất khẩu sang Vương quốc Anh?

Nhiều lợi ích về kinh tế đối với Việt Nam

Hiệp định Đối tác toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) là một hiệp định thương mại tự do giữa 12 quốc gia bao gồm: Australia, Canada, Chile, Nhật Bản, Malaysia, Mexico, New Zealand, Peru, Singapore, Việt Nam và bây giờ là Vương quốc Anh.

Hiệp định bao gồm 30 chương và đề cập đến không chỉ các lĩnh vực truyền thống như hàng hóa, dịch vụ, đầu tư, mà còn có các vấn đề mới như thương mại điện tử, doanh nghiệp nhà nước… CPTPP về cơ bản vẫn giữ nguyên các quy định về hình thức cắt giảm, lộ trình cắt giảm, quy tắc xuất xứ, cam kết mở cửa thị trường mua sắm công hay dịch vụ thị trường đầu tư…

Với nhiều cam kết mở, những năm qua, CPTPP đã khẳng định tầm quan trọng trước sự leo thang của các biện pháp bảo hộ thương mại trên thế giới. Hiện nay, nhiều quốc gia đã nộp đơn xin gia nhập CPTPP như: Trung Quốc, Đài Loan (Trung Quốc), Ecuador, Costa Rica, Uruguay, Ukraine, Indonesia… và không ít quốc gia cũng bày tỏ sự quan tâm đến Hiệp định như: Hàn Quốc, Thái Lan, Philippines hay Campuchia.

Việc Vương quốc Anh gia nhập CPTPP là dấu mốc lịch sử, thể hiện cam kết mạnh mẽ trong công tác hội nhập, mở cửa thị trường của quốc gia này. Với riêng Việt Nam, có thể nói, việc Vương quốc Anh tham gia Hiệp định CPTPP đánh dấu một chương mới trong quan hệ kinh tế, thương mại giữa hai bên, mở ra cơ hội tăng cường thương mại, thu hút đầu tư và đẩy mạnh hợp tác trên nhiều lĩnh vực.

Đáng chú ý, cùng với CPTPP, Việt Nam và Vương quốc Anh cũng đã ký kết Hiệp định UKVFTA. Như vậy, cả CPTPP và UKVFTA đã và đang tạo động lực tăng trưởng rất lớn trong quan hệ song phương, đồng thời mở ra không gian phát triển mới trong các lĩnh vực tiềm năng.

Ông Lương Hoàng Thái chỉ rõ những lợi ích về kinh tế đối với Việt Nam từ việc Anh gia nhập CPTPP

Phân tích cụ thể những lợi ích về kinh tế đối với Việt Nam từ việc Anh gia nhập CPTPP, ông Lương Hoàng Thái – Vụ trưởng Vụ Chính sách thương mại đa biên (Bộ Công Thương) – cho biết, Vương quốc Anh gia nhập CPTPP sẽ thúc đẩy những mặt hàng xuất khẩu thế mạnh của Việt Nam sang Anh, giúp Việt Nam tiếp cận các mặt hàng có chất lượng và công nghệ cao của Vương quốc Anh. Đồng thời, giúp doanh nghiệp trong nước có cơ hội học hỏi trong các ngành công nghệ như AI, năng lượng sạch… Cùng với đó, thúc đẩy thu hút đầu tư từ các doanh nghiệp Vương quốc Anh vào Việt Nam, đặc biệt là trong các lĩnh vực công nghệ cao, năng lượng tái tạo.

Da giày đang là một trong những ngành hàng được hưởng lợi nhiều nhất từ những ưu đãi trong CPTPP và hưởng lợi từ việc Anh gia nhập hiệp định. Bà Phan Thị Thanh Xuân – Phó Chủ tịch kiêm Tổng Thư ký Hiệp hội Da – Giầy – Túi xách Việt Nam – cho biết, việc Vương quốc Anh gia nhập CPTPP không những không tạo ra rào cản mà còn đã và đang mang đến nhiều thuận lợi, nhiều cơ hội hơn cho doanh nghiệp giày dép, túi xách ở trong nước.

Thứ nhất, doanh nghiệp trong nước đã và đang làm rất tốt các thủ tục để tận dụng ưu đãi từ CPTPP để xuất khẩu sang các nước thành viên trong Hiệp định. Thêm thị trường Vương quốc Anh, các doanh nghiệp có thể tận dụng các bộ thủ tục sẵn có, như vậy vừa tiết kiệm chi phí, thời gian, thủ tục hành chính.

Thứ hai, doanh nghiệp da giày, túi xách có thêm cơ hội mở rộng nguồn cung nguyên vật liệu từ các nước thành viên, trong đó có Vương quốc Anh để sản xuất, xuất khẩu trong khối CPTPP.

Tuy nhiên, theo bà Xuân, Hiệp định CPTPP hay UKVFTA đều là những hiệp định thương mại tự do thế hệ mới, do vậy, đòi hỏi nước xuất khẩu, doanh nghiệp xuất khẩu phải nâng cao năng lực nội tại. “Với các FTA, chúng ta đã và đang đi trên “cao tốc”, do vậy, tính trách nhiệm cần phải được chú trọng. Các doanh nghiệp cần chú ý đến điều khoản về môi trường, về lao động… để đáp ứng các tiêu chí phát triển bền vững trong các hiệp định”- bà Phan Thị Thanh Xuân lưu ý.

Tương tự, ông Nguyễn Hoài Nam – Phó Tổng thư ký Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP) cũng đồng tình, Vương quốc Anh gia nhập CPTPP mang đến nhiều lợi ích cho doanh nghiệp thủy sản cả về thuế quan, về xuất xứ nội khối…, nhất là đối với mặt hàng cá ngừ. Anh quốc là thị trường quan trọng đối với ngành thủy sản Việt Nam cả về xuất khẩu và nhập khẩu.

Lựa chọn UKVFTA hay CPTPP?

Dù các hiệp định CPTPP hay UKVFTA đã và đang mang lại những lợi ích rất lớn cho doanh nghiệp, ngành hàng xuất khẩu của hai bên, song vẫn còn nhiều băn khoăn, không biết nên lựa chọn, tận dụng ưu đãi từ hiệp định nào khi xuất khẩu sang Vương quốc Anh.

Ông Trần Quốc Khánh – nguyên Thứ trưởng Bộ Công Thương nêu quan điểm về lựa chọn CPTPP hay UKVFTA trong xuất nhập khẩu hàng hóa

Ông Trần Quốc Khánh – nguyên Thứ trưởng Bộ Công Thương, nguyên Trưởng đoàn đàm phán của Chính phủ về hội nhập quốc tế – cho biết, cách đây 4 năm, Việt Nam đã có Hiệp định thương mại tự do song phương với Vương quốc Anh. Hiện nay, Việt Nam – Vương quốc Anh cùng là thành viên Hiệp định CPTPP.

Nêu quan điểm khi lựa chọn, sử dụng hiệp định nào để thúc đẩy xuất nhập khẩu hàng hóa sang nhau, ông Trần Quốc Khánh cho rằng, doanh nghiệp cần có cái nhìn tổng quát về lợi ích của hai hiệp định.

Với UKVFTA, hiệp định này có nội dung tốt hơn ở Chương mua sắm chính phủ và Chương phát triển bền vững. Các doanh nghiệp Vương quốc Anh có thể tiếp cận các cam kết của Việt Nam về mua sắm chính phủ trong Hiệp định EVFTA, các quy định và điều khoản về mua sắm Chính phủ trong EVFTA tốt hơn UKVFA. Và khi tách ra khỏi EVFTA, thì UKVFTA vẫn giữ được mức độ tiếp cận thị trường của Chương mua sắm chính phủ. Do vậy, các doanh nghiệp nên nhìn vào nội dung Chương mua sắm chính phủ trong UKVFTA hơn là CPTPP.

Hơn nữa, Anh quốc có thế mạnh về phát triển năng lượng. Đặc biệt, trong Chương phát triển bền vững của UKVFTA có một phụ lục “Xanh”. Đây là cơ sở rất tốt để doanh nghiệp Anh có thể tận dụng, cung cấp thiết bị, máy móc công nghệ cao đầu tư phát triển vào lĩnh vực năng lượng tái tạo, năng lượng xanh tại Việt Nam.

Còn với CPTPP, hiệp định này có lợi thế hơn về thương mại hàng hóa. Cả hai bên dành cho nhau dung lượng thị trường lớn hơn so với UKVFTA. Ngoài ra, Chương thương mại điện tử, Chương lao động và Chương doanh nghiệp nhà nước trong CPTPP cũng có nhiều nội dung, nhiều lợi thế hơn so với UKVFTA.

Lựa chọn CPTPP hay UKVFTA khi xuất khẩu sang Vương quốc Anh?

Tuy nhiên, theo phân tích của ông Trần Quốc Khánh, các nội dung, điều khoản về thương mại điện tử, lao động hay doanh nghiệp nhà nước trong CPTPP không mang lại lợi ích trực tiếp, sát sườn nhiều cho doanh nghiệp.

“Với CPTPP, chúng ta có sự tiếp cận thị trường tốt hơn trong thương mại hàng hóa dành cho doanh nghiệp, vì vậy, có thể tận dụng.

Lợi ích to lớn nhất mà CPTPP mang lại chính là quy tắc xuất xứ khu vực. Các doanh nghiệp Vương quốc Anh cũng có thể tận dụng yếu tố này và các doanh nghiệp Việt Nam cũng có thể tận dụng để tăng cường xuất khẩu sang nhau” – ông Trần Quốc Khánh phân tích.

Song theo nguyên Thứ trưởng Bộ Công Thương, Chương thương mại dịch vụ trong CPTPP sẽ mang lại những lợi ích rất lớn cho doanh nghiệp Vương quốc Anh. Bởi kim ngạch xuất khẩu dịch vụ của nước này còn lớn hơn kim ngạch xuất khẩu hàng hóa, vì vậy doanh nghiệp Anh nên nhìn vào nội dung này và hợp tác thương mại dịch vụ giữa Việt Nam – Vương quốc Anh còn rất nhiều tiềm năng.

Cùng chung quan điểm, bà Olivi Herford – Trưởng Ban thực thi CPTPP của Bộ Kinh doanh và Thương mại Anh ‘ cũng khuyến nghị, doanh nghiệp cần lựa chọn hiệp định phù hợp nhất với nhu cầu của mình khi xuất khẩu hoặc nhập khẩu hàng hóa đến từ các nước thành viên trong Hiệp định CPTPP.