Lãnh đạo Mỹ – Ukraine khẩu chiến kịch liệt

Lời lẽ nặng nề

Trong bài viết trên mạng xã hội Truth Social tối 19.2, Tổng thống Donald Trump đã có những lời lẽ công kích cá nhân hiếm thấy nhằm vào ông Zelensky, lãnh đạo quốc gia mà Mỹ đã hết sức ủng hộ trong cuộc xung đột kéo dài gần 3 năm qua. Ông Trump chỉ trích ông Zelensky đã điều hành đất nước “một cách tồi tệ” với tỷ lệ ủng hộ rất thấp. “Một nhà độc tài không bầu cử, tốt hơn là ông Zelensky nên nhanh chân hoặc ông ta sẽ không còn đất nước”, ông Trump viết.

Trong nhiệm kỳ đầu tiên của ông Trump (2017 – 2021), quan hệ giữa hai nhà lãnh đạo đã gặp nhiều trắc trở khi ông Trump bị Hạ viện luận tội vì gây sức ép để ông Zelensky điều tra ông Joe Biden và con trai Hunter Biden. Mối quan hệ càng trở nên căng thẳng hơn khi chính quyền Trump 2.0 khi trở lại đã nhanh chóng đối thoại với Nga tại

Ả Rập Xê Út mà không có sự tham gia của Ukraine. Hôm 18.2, ông Trump thậm chí bất ngờ thay đổi quan điểm lâu nay của Mỹ khi cáo buộc Ukraine khơi mào cuộc xung đột với Nga. Bên cạnh đó, ông Trump còn kêu gọi ông Zelensky tổ chức bầu cử dù việc đó đang bị hoãn do Ukraine đang trong tình trạng thiết quân luật vì chiến sự.

Nhà lãnh đạo Ukraine đáp trả rằng ông Trump đang “sống trong không gian thông tin sai lệch” và đã giúp Nga “phá vỡ sự cô lập những năm qua” khi tham gia đàm phán, theo AFP. Trong một sự kiện doanh nghiệp sau đó, ông Trump cho rằng việc đàm phán là một bước lớn tiến tới chấm dứt xung đột, đồng thời thừa nhận Nga “nắm trong tay những lá bài” khi giành được rất nhiều lãnh thổ.

Đồng minh phản pháo

Theo giới quan sát, tiềm ẩn dưới cuộc khẩu chiến là mối lo ngại ngày càng gia tăng tại châu Âu lẫn bên trong nước Mỹ rằng “cú quay xe” của Nhà Trắng trong chính sách về Nga và về sự ủng hộ với Ukraine trong 3 năm qua có thể dẫn đến sự sắp xếp lại cục diện địa chính trị lớn nhất từ sau Thế chiến 2.

Việc ông Trump đổi thái độ với chính quyền ông Zelensky và đồng tình một số quan điểm của phía Nga đã gây phản ứng dữ dội từ Ukraine, các lãnh đạo châu Âu lẫn các nghị sĩ Mỹ, gồm một số nhà lập pháp đảng Cộng hòa. Cố vấn an ninh quốc gia Mike Waltz của Nhà Trắng thừa nhận mối quan hệ giữa hai nhà lãnh đạo “rõ ràng đang đi sai hướng” nhưng lưu ý phát ngôn về ông Zelensky không đồng nghĩa Mỹ chỉ trích người dân Ukraine. Lãnh đạo phe đa số tại Thượng viện Mỹ John Thune, người ủng hộ lâu năm của Ukraine, không ý kiến về phát ngôn của ông Trump mà chỉ nói rằng tổng thống cần không gian để tìm thỏa thuận hòa bình.

Trong khi đó, Thủ tướng Đức Olaf Scholz gọi nhận xét của chủ nhân Nhà Trắng về ông Zelensky là “sai lầm và nguy hiểm”, còn Thủ tướng Anh Keir Starmer gọi điện và bày tỏ sự ủng hộ cho người mà ông gọi là “lãnh đạo được bầu cử dân chủ của Ukraine”. Người phát ngôn LHQ Stephane Dujarric nói rằng ông Zelensky đang lãnh đạo đất nước sau “các cuộc bầu cử hợp pháp”. Theo Reuters, khảo sát từ Viện Xã hội học quốc tế Kyiv từ đầu tháng 2 cho thấy có 57% người dân Ukraine tin tưởng ông Zelensky.

Về phía Nga, Tổng thống Vladimir Putin gọi phản ứng của phương Tây đối với cuộc đối thoại tại Ả Rập Xê Út về Ukraine là “cuồng loạn”, đồng thời cho rằng cuộc đối thoại với Mỹ là bước đầu tiên để khôi phục công việc trong nhiều lĩnh vực có lợi ích chung.