Làm nhà ở xã hội ở ngoại ô sẽ kén người mua, khó bán

Tại diễn đàn “Bất động sản Việt Nam 2025” diễn ra vào tối 27/12, bà Phạm Thị Miền, Phó Viện trưởng Viện nghiên cứu và đánh giá thị trường bất động sản Việt Nam (VARs IRE) cho biết, số lượng dự án nhà ở xã hội triển khai, mở bán ở các đô thị rất khiêm tốn.

Báo cáo của Hội môi giới bất động sản Việt Nam cho thấy, trong giai đoạn 2021 – 2025 nhu cầu nhà ở xã hội là 1,24 triệu căn và kế hoạch Bộ Xây dựng đề ra là 428.000 căn.

Tuy nhiên, trên thực tế, từ 2021 đến nay, cả nước chỉ hoàn thành 57.652 căn, chỉ đạt 13,5% kế hoạch 2021-2025. Bên cạnh đó, khởi công 133 dự án với quy mô 110.217 căn, 415 dự án được chấp thuận đầu tư, với quy mô 412.240 căn.

Bà Miền nhấn mạnh: Phần lớn các dự án nhà ở xã hội nằm ở ngoại ô, xa trung tâm, không thuận tiện cho người lao động làm việc tại đô thị.

Theo bà Miền, hiện nhiều doanh nghiệp rất “muốn” làm nhà ở xã hội, vừa để đóng góp một phần cho cộng đồng, vừa để tận dụng các chính sách ưu đãi và đáp ứng nhu cầu về nhà ở rất lớn và ổn định của phân khúc này.

Tuy nhiên, các nơi có cầu và sức mua lớn nhất thì doanh nghiệp rất “khó” làm bởi quy trình thủ tục, pháp lý thực tế phức tạp và không “mặn mà” làm khi giá bán và lợi nhuận bị khống chế quá thấp trong khi chi phí phát triển (đất, xây dựng, lãi vay…) liên tục tăng.

Bên cạnh đó, quỹ đất ở khu vực trung tâm ngày càng khan hiếm và đắt đỏ, dù có làm cũng không thể “đủ” để đáp ứng “đòi hỏi” về nhà ở của người dân ngày càng tăng. Nếu phát triển tại các quỹ đất dành cho nhà ở xã hội nằm ở ngoại ô hoặc các khu vực có hạ tầng chưa phát triển thì doanh nghiệp lại “khó” bán bởi khó thu hút người mua.

Tuy nhiên, Phó Viện trưởng VARS IRE bày tỏ, theo quy định của luật mới, có khá nhiều điểm sáng trong đầu tư phát triển nhà ở xã hội.

Cụ thể, chủ đầu tư không phải thực hiện thủ tục xác định giá đất, tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất được miễn và không phải thực hiện thủ tục đề nghị miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất, trừ trường hợp dành tỷ lệ tối đa 20% tổng diện tích đất ở xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật để xây dựng công trình kinh doanh dịch vụ, thương mại, nhà ở thương mại. Được ưu đãi thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp theo quy định của pháp luật về thuế.

Một số trường hợp được dành tỷ lệ tối đa 20% tổng diện tích đất ở trong phạm vi dự án đã đầu tư xây dựng hệ thống hạ tầng kỹ thuật để đầu tư xây dựng công trình kinh doanh dịch vụ, thương mại, nhà ở thương mại.

Cho phép doanh nghiệp sản xuất trong khu công nghiệp được thuê lại nhà lưu trú công nhân để bố trí cho công nhân của mình thuê lại. Bổ sung thêm trường hợp là doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã trong khu công nghiệp tham gia phát triển nhà ở xã hội.

Tại Diễn đàn, ông Nguyễn Văn Sinh, Thứ trưởng Bộ Xây dựng cho biết, một trong những mục tiêu quan trọng nhất của Bộ Xây dựng trong thời gian tới là triển khai dự án 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội. Đây là một phần trong chiến lược phát triển nhà ở xã hội, giúp giải quyết vấn đề thiếu hụt nhà ở cho người dân có thu nhập thấp và trung bình.

Theo Thứ trưởng, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo quyết liệt để các địa phương triển khai dự án này, và hiện tại, trên cả nước đã có 644 dự án nhà ở xã hội đang được triển khai. Tính đến thời điểm hiện tại, các dự án này đã hoàn thành 57.000 căn hộ và dự kiến sẽ tiếp tục được triển khai mạnh mẽ trong những năm tới.

Điều này cho thấy sự cam kết mạnh mẽ của Chính phủ và Bộ Xây dựng trong việc cải thiện chất lượng sống của người dân, đồng thời góp phần vào việc ổn định thị trường bất động sản. 

“Bộ Xây dựng đang tập trung triển khai các biện pháp để tháo gỡ vướng mắc cho các dự án, đồng thời điều chỉnh quy hoạch để các dự án có thể hoàn thành đúng tiến độ”, Thứ trưởng Nguyễn Văn Sinh nói.

Năm 2024, nguồn cung về nhà ở tại Việt Nam đã tăng 8,6% so với năm 2023, đánh dấu một tín hiệu tích cực trong việc cải thiện tình hình nhà ở trên cả nước. Các dự án mới đã được khởi công, đặc biệt là các dự án nhà ở xã hội, sẽ đóng góp lớn vào việc đáp ứng nhu cầu nhà ở ngày càng gia tăng, đặc biệt là trong bối cảnh đô thị hóa nhanh chóng.

Thứ trưởng cũng cho biết rằng các dự án này sẽ giúp tạo ra hàng nghìn việc làm, góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế địa phương và cung cấp môi trường sống tốt hơn cho người dân. Đây là bước đi quan trọng trong việc giải quyết vấn đề thiếu hụt nhà ở, đồng thời nâng cao chất lượng sống cho người dân Việt Nam.

Với những bước đi quyết liệt và hiệu quả trong việc cải cách thể chế và triển khai các dự án nhà ở xã hội, thị trường bất động sản Việt Nam đang có những dấu hiệu phục hồi và phát triển mạnh mẽ. 

“Mục tiêu 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội không chỉ đáp ứng nhu cầu của người dân mà còn góp phần vào việc nâng cao chất lượng sống, thúc đẩy sự ổn định và phát triển bền vững của thị trường bất động sản Việt Nam trong tương lai”, Thứ trưởng Bộ Xây dựng nhấn mạnh.