Lá bài ẩm thực trong quyền lực mềm của Trung Quốc

Sau khi nhậm chức nhiệm kỳ 2, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã thực hiện nhiều khoản cắt giảm ngân sách, ngưng hoạt động nhiều cơ quan như Cơ quan Phát triển quốc tế Mỹ (USAID) khiến cho giới quan sát nhận định Trung Quốc sẽ đối mặt với ít cạnh tranh hơn trong việc phát triển quyền lực mềm.

Sự trỗi dậy của Trung Quốc

Liên quan vấn đề này, tờ China Daily ngày 19.3 vừa có bài viết về sự trỗi dậy của quyền lực mềm Trung Quốc.

Bài viết dẫn thống kê Global 500 của Brand Finance chỉ ra số lượng thương hiệu của Trung Quốc hiện diện ở danh sách này trong 17 năm qua đã tăng từ 13 lên 68, với tổng giá trị tăng hơn 23 lần. Trong hạng mục “khoa học và công nghệ tiên tiến”, chỉ số “đổi mới công nghệ hàng đầu” của nước này tăng lên thứ 2 toàn cầu. Trong 4 năm liên tiếp, Trung Quốc đã đứng đầu cả bảng xếp hạng “môi trường kinh doanh vượt trội” và “tiềm năng tăng trưởng trong tương lai”.

Bài viết cũng chỉ ra rằng những sản phẩm như trò chơi Wukong, ứng dụng trí tuệ nhân tạo Deepseek… đã góp phần gia tăng quyền lực mềm của Trung Quốc. Tờ China Daily dẫn lời Giám đốc điều hành Brand Finance David Haigh cho rằng sự gia tăng quyền lực mềm của Trung Quốc đến từ việc đầu tư bền vững vào sức hấp dẫn kinh tế, sự tham gia văn hóa và ổn định quản trị. Sự phát triển của quyền lực mềm của Trung Quốc không phải là một cuộc chạy nước rút đơn lẻ trong bất kỳ lĩnh vực đơn lẻ nào mà là một sự tiến bộ phối hợp giữa nền kinh tế, công nghệ, văn hóa và xã hội nói chung.

“Đối với Trung Quốc, quyền lực mềm đóng vai trò như một hình ảnh toàn cầu phản ánh cả thành tựu và khát vọng phát triển, tạo ra một chu kỳ thuận tăng trưởng kết hợp cùng quyền lực cứng. Nâng cao quyền lực mềm dựa trên nền tảng quyền lực cứng. Khi tăng cường sức mạnh kinh tế và công nghệ, Trung Quốc biến những lợi thế công nghệ mới nổi thành phương tiện mạnh mẽ cho các câu chuyện văn hóa, tăng cường đáng kể phạm vi tiếp cận toàn cầu của văn hóa nước này”, theo tờ China Daily.

Vai trò của ngành F&B

Trong khía cạnh văn hóa mà Trung Quốc xây dựng quyền lực mềm thì ngành F&B đóng vai trò quan trọng không nhỏ. Không chỉ về công nghệ, các chuỗi F&B Trung Quốc như kem Mixue, trà sữa Chagee và cà phê Luckin cùng một số thương hiệu lẩu như Haidilao đang nhanh chóng mở rộng ở các nước Đông Nam Á.

Theo AP, Mixue đã trở thành chuỗi F&B lớn nhất thế giới tính theo số lượng cửa hàng, vượt qua Starbucks và McDonald’s của Mỹ. Cụ thể, tính đến tháng 9.2024, Tập đoàn Mixue có hơn 45.000 cửa hàng bán đồ uống trà Mixue, kem và các sản phẩm cà phê Lucky Cup. Khoảng 40.000 trong số đó là ở Trung Quốc. Bên cạnh đó, AP dẫn nghiên cứu từ Công ty Momentum Works (Singapore) ước tính đến tháng 12.2024, các thương hiệu F&B Trung Quốc đã mở hơn 6.100 cửa hàng ở Đông Nam Á.

Chuyên trang Think China dẫn ý kiến giới chuyên gia phân tích nhận định Trung Quốc đã quảng bá hình ảnh tích cực và thậm chí mở rộng ảnh hưởng của mình thông qua ẩm thực ở Đông Nam Á vì thực phẩm là một ngôn ngữ phổ quát. Nhà nghiên cứu Yeta Purnama, thuộc Trung tâm Nghiên cứu kinh tế và luật của Indonesia, nhận định: “F&B khá hiệu quả trong việc tăng hình ảnh tích cực của một quốc gia. Ví dụ, ở Indonesia, tâm lý chống Trung Quốc khá cao, nhưng (thậm chí) khi họ phát hiện ra rằng Mixue là một sản phẩm F&B từ Trung Quốc, nhiều người Indonesia đã đổ xô đến mua sản phẩm vì nó lan truyền trên mạng xã hội”. “Hình ảnh tích cực của Mixue chiếm ưu thế ở Indonesia. Gián tiếp điều này cũng xây dựng một hình ảnh tốt cho Trung Quốc”, vị chuyên gia nhận xét thêm.

Song hành cùng sự phát triển của các thương hiệu F&B là sự ảnh hưởng về văn hóa về các nội dung, từ video ngắn cho đến các phim ngắn, nội dung giải trí trên mạng xã hội để tạo ra sự cộng hưởng về hiệu quả. Tất cả nhằm hướng đến việc gia tăng quyền lực mềm của Trung Quốc đối với phần còn lại của thế giới.