Kỳ vọng vào nông nghiệp thông minh

Đầu tư lớn, hiệu quả cao

Với mô hình này, cũng có thể chủ động xây dựng lịch thời vụ trồng với nhiều loại hoa, quả khác nhau, đáp ứng nhu cầu thị trường theo từng thời điểm để có thể bán được giá cao nhất. Bên cạnh đầu tư cơ sở hạ tầng, chị còn áp dụng công nghệ tưới nhỏ giọt tự động; các quy trình chăm sóc được thiết lập tự động, tỷ lệ về phân bón, chất dinh dưỡng, kỹ thuật được thực hiện một cách khoa học. Từ đó, có thể tiết kiệm chi phí thuê nhân công, bởi chỉ cần lao động vận hành hệ thống và thực hiện giám sát. Đáng chú ý, do được đầu tư hệ thống nhà màng và các thiết bị chăm sóc hiện đại, nên chị dễ dàng đưa vào trồng thử nghiệm một số loại cây trồng mới.

Trong khi đó, ông Hoàng Văn Thám, Giám đốc hợp tác xã Rau quả sạch Chúc Sơn cho biết, hợp tác xã là đơn vị đầu tiên của huyện Chương Mỹ (Hà Nội) phối hợp với các nhà khoa học lắp đặt hệ thống trạm quan trắc thời tiết thông minh iMetos 3.3 A-G. Với bán kính phủ sóng 15km, trạm quan trắc dự báo chính xác nhiệt độ, tốc độ gió, lượng mưa… làm căn cứ để nông dân xây dựng kế hoạch chăm sóc, bảo vệ rau, quả. Ngoài ra, hợp tác xã đầu tư lắp đặt 10 camera tại đồng ruộng, kết nối với máy tính, điện thoại thông minh giúp ban giám đốc dễ dàng quản lý vùng sản xuất theo quy trình… Nhờ sản xuất rau, quả bằng công nghệ cao, mỗi ngày, hợp tác xã thu gom gần 2 tấn rau quả sạch mà không ảnh hưởng bởi thời tiết. Hiện, sản phẩm rau của hợp tác xã cung cấp cho 4 bệnh viện, 2 hệ thống siêu thị, 15 cửa hàng tiện ích theo hợp đồng liên kết với giá bán ổn định.

Để có được các mô hình đầu tư cho nông nghiệp thông minh hiệu quả, các ngân hàng đã phát huy tốt vai trò cầu nối dẫn vốn hỗ trợ nông dân, hợp tác xã và doanh nghiệp. Là chủ lực cung ứng vốn và dịch vụ tài chính cho khu vực nông nghiệp, nông thôn, Agribank xác định cho vay lĩnh vực này là trọng tâm, trong đó nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp sạch luôn được ưu tiên, dành nhiều ưu đãi cho khách hàng vay vốn. Ngân hàng đã dành nguồn vốn 50.000 tỷ đồng để triển khai chương trình cho vay khuyến khích phát triển nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao, nông nghiệp sạch. Đến nay, doanh số cho vay từ khi bắt đầu triển khai chương trình của Agribank đã đạt trên 25.000 tỷ đồng với hơn 40.000 lượt khách hàng vay vốn (trong đó, hơn 98% khách hàng là cá nhân, hộ gia đình, chủ trang trại…).

Những kết quả này sẽ càng được nhân rộng nhờ Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia và Nghị quyết của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc biệt nhằm tháo gỡ vướng mắc trong hoạt động khoa học và công nghệ. Đây là những chủ trương, chính sách mang ý nghĩa quan trọng đối với ngành công nghiệp công nghệ cao nói chung và có tác động mạnh mẽ đến sự phát triển của nông nghiệp công nghệ cao, nông nghiệp thông minh nói riêng. Qua đó, tạo điều kiện thuận lợi cho nghiên cứu, ứng dụng công nghệ hiện đại, thu hút đầu tư vào nông nghiệp thông minh, nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, đồng thời giúp nông nghiệp Việt Nam đáp ứng các tiêu chuẩn quốc tế về phát triển bền vững.

Mô hình sản xuất nông nghiệp thông minh của Hà Nội

Sớm khơi thông hành lang pháp lý

Tuy nhiên, phần lớn các hộ nông dân và doanh nghiệp nhỏ vẫn gặp khó khăn trong tiếp cận công nghệ tiên tiến do hạn chế về vốn, nhân lực và hạ tầng kỹ thuật. Tại nhiều địa phương, hạn chế về hạ tầng công nghệ, gây khó khăn trong việc tiếp cận và ứng dụng công nghệ số trong sản xuất nông nghiệp; nguồn nhân lực có chuyên môn về công nghệ thông tin trong lĩnh vực nông nghiệp còn thiếu, đặc biệt trong các khu vực nông thôn; dữ liệu về nông nghiệp còn rời rạc, chưa được số hóa và quản lý một cách tập trung, đồng bộ, khiến cho việc triển khai các hệ thống phân tích, dự báo và ra quyết định trở nên khó khăn. Chính phủ đã có nhiều chủ trương lớn nhưng việc triển khai chi tiết vẫn chưa đáp ứng được nhu cầu thực tế, gây khó khăn cho các địa phương trong quá trình thực hiện.

Dù còn nhiều thách thức nhưng phát triển nông nghiệp thông minh luôn là nền tảng quan trọng để xây dựng hệ thống nông nghiệp xanh, đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế về bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu. Do vậy, các chuyên gia cho rằng, cần có cơ chế chính sách hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư nông nghiệp công nghệ cao như nhanh chóng ban hành các khung pháp lý, quy định và hướng dẫn liên quan tới lĩnh vực nông nghiệp công nghệ cao, khơi thông hành lang pháp lý cho các doanh nghiệp cũng như tổ chức tài chính tham gia vào thị trường nông nghiệp công nghệ cao, tài chính xanh. Bên cạnh đó, Chính phủ cần có chính sách hỗ trợ chi phí thiết kế đồng ruộng, cơ sở hạ tầng, tạo vùng sản xuất tập trung chuyên canh sản xuất hàng hóa, thuận tiện cho áp dụng cơ giới hóa để sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao; phát triển thị trường, dịch vụ hỗ trợ hoạt động ứng dụng công nghệ cao trong tiêu thụ nông sản.

Cùng với đó, PGS.TS. Nguyễn Đình Thọ và nhóm nghiên cứu Viện Chiến lược, Chính sách Nông nghiệp và Môi trường đề xuất, cần có các chương trình đào tạo chuyên sâu về công nghệ nông nghiệp, từ quản lý dữ liệu, vận hành máy móc tự động đến sử dụng trí tuệ nhân tạo, giúp người lao động nâng cao trình độ, dễ dàng thích ứng với xu hướng sản xuất hiện đại. Việc phát triển nông nghiệp thông minh bền vững tại Việt Nam đòi hỏi một chiến lược tổng thể với sự phối hợp giữa Chính phủ, doanh nghiệp, viện nghiên cứu và các hộ nông dân. Chỉ khi tận dụng tối đa tiềm năng của công nghệ và đổi mới sáng tạo, nông nghiệp Việt Nam mới có thể cạnh tranh trên thị trường quốc tế, đáp ứng các tiêu chuẩn ngày càng khắt khe và hướng tới một nền sản xuất xanh, hiệu quả, bền vững.