Kỳ thi đánh giá năng lực có gì mới?

Điều chỉnh phù hợp xu hướng chọn môn học

Theo TS Nguyễn Quốc Chính, Giám đốc Trung tâm Khảo thí và Đảm bảo chất lượng, Đại học Quốc gia TPHCM: Kỳ thi đánh giá năng lực năm 2025 do Trung tâm tổ chức sẽ diễn ra 2 đợt. Dự kiến, kỳ thi đợt 1 diễn ra vào ngày 30/3 tại 25 tỉnh/thành phố. Kết quả thi được công bố ngày 16/4. Đợt 2, kỳ thi diễn ra ngày 1/6 tại 11 tỉnh/thành phố. Kết quả thi sẽ được công bố vào ngày 16/6.

Đề thi đánh giá năng lực năm 2025 của Đại học Quốc gia TPHCM có sự điều chỉnh phù hợp với xu hướng chọn lựa các môn học đa dạng của thí sinh trong chương trình giáo dục phổ thông 2018; đảm bảo tính công bằng và tạo cơ hội tiếp cận giáo dục đại học cho tất cả các thí sinh.

Về cấu trúc đề thi, sẽ giữ cấu trúc phần sử dụng ngôn ngữ và toán học, đồng thời thêm số lượng câu hỏi của hai phần này để tăng độ tin cậy và độ phân biệt của bài thi. Phần logic – phân tích số liệu và giải quyết vấn đề được cấu trúc lại thành phần tư duy khoa học nhằm đánh giá năng lực của thí sinh về logic và suy luận khoa học khi giải quyết các tình huống thực tế thuộc các lĩnh vực khoa học, công nghệ, kinh tế và xã hội. Các câu hỏi trong phần tư duy khoa học được xây dựng theo hướng cung cấp thông tin, số liệu, dữ kiện, hoạch định thí nghiệm, kết quả thực nghiệm, thông qua đó yêu cầu thí sinh thể hiện khả năng hiểu và vận dụng thông tin, xác định kết quả thực nghiệm, dự đoán quy luật.

Đề thi bao gồm 120 câu hỏi trắc nghiệm khách quan đa lựa chọn với thời gian 150 phút làm bài và thực hiện bài thi trên giấy. Kết quả thi được xác định bằng phương pháp trắc nghiệm hiện đại theo lý thuyết ứng đáp câu hỏi. Điểm của từng câu hỏi có trọng số khác nhau tùy thuộc vào độ khó của câu hỏi. Điểm thi được quy đổi theo từng phần. Điểm số tối đa của bài thi là 1.200 điểm, trong đó điểm tối đa từng thành phần của bài thi được thể hiện trên phiếu điểm gồm Tiếng Việt là 300 điểm, Tiếng Anh là 300 điểm; Toán học là 300 điểm và tư duy khoa học là 300 điểm.

Theo TS Nguyễn Quốc Chính, câu hỏi thuộc nhóm tư duy khoa học gồm các vấn đề khoa học, xã hội, công nghệ, đời sống, chứ không thuộc về kiến thức riêng biệt từng môn. Trước đây, đề thi đánh giá năng lực ở phần giải quyết vấn đề chia ra làm nhiều môn học như: Vật lý, Hóa học, Sinh học, Lịch sử, Địa lý. Trong khi đó, chương trình giáo dục năm 2018 cho phép học sinh lựa chọn tổ hợp môn học. Nếu tiếp tục áp dụng cấu trúc đề thi như mọi năm sẽ gây khó khăn cho thí sinh. Vì vậy, cấu trúc đề thi 2025 đã được điều chỉnh lại, đánh giá các năng lực cơ bản, cần thiết của thí sinh.

Năm 2024, kỳ thi thu hút gần 107.000 thí sinh tham gia (tăng hơn 21 lần so với lần tổ chức đầu tiên vào năm 2018). Hiện tại có hơn 100 trường đại học, cao đẳng sử dụng kết quả kỳ thi đánh giá năng lực của Đại học Quốc gia TPHCM làm căn cứ để xét tuyển đầu vào.

Điểm mới trong cấu trúc đề thi

Trong năm 2025, Đại học Quốc gia Hà Nội (ĐHQGHN) thực hiện mục tiêu đánh giá năng lực học sinh theo chuẩn đầu ra của chương trình giáo dục phổ thông mới; Định hướng nghề nghiệp cho người học dựa trên nền tảng năng lực cá nhân; Kiểm tra kiến thức tự nhiên xã hội, tư duy của người học, kỹ năng, thái độ của người học.

Cấu trúc đề thi gồm 50 câu hỏi toán học và xử lý số liệu, 50 câu hỏi thuộc lĩnh vực văn học – ngôn ngữ. Đây là hai phần thi bắt buộc của bài thi đánh giá năng lực HSA. Phần thi thứ ba cho phép thí sinh lựa chọn Khoa học hoặc Tiếng Anh. Thời gian làm bài cho phần thi thứ ba là 60 phút. Thí sinh chọn 3 trong 5 chủ đề Vật lý, Hóa học, Sinh học, Lịch sử, Địa lý; mỗi chủ đề có 17 câu hỏi (gồm 1 câu thử nghiệm) để hoàn thành phần thi Khoa học. Phần lựa chọn tiếng Anh gồm 50 câu hỏi trắc nghiệm khách quan được thiết kế để phục vụ tuyển sinh các ngành đào tạo ngoại ngữ.

Giám đốc Trung tâm Khảo thí ĐHQGHN Nguyễn Tiến Thảo cho biết: Câu hỏi trong đề thi HSA có khoảng trên 75% là câu hỏi trắc nghiệm khách quan 4 lựa chọn. Điểm mới trong cấu trúc đề thi đánh giá năng lực năm 2025 sẽ bổ sung câu hỏi chùm trong tất cả các phần thi, chủ đề thi. Câu hỏi chùm gồm đầu bài chung và các câu hỏi riêng phát triển đánh giá năng lực thí sinh từ cấp độ thấp đến cấp độ cao. Câu hỏi chùm sẽ khai thác nguồn dữ kiện phong phú, đánh giá tư duy học sinh theo từng lĩnh vực và xuyên lĩnh vực. Đây là những thay đổi về chất lượng xây dựng ngân hàng câu hỏi thi đánh giá năng lực. Đặc biệt từ năm 2025, bên cạnh phần thi Khoa học, cấu trúc đề thi đánh giá năng lực có thêm phần thi Tiếng Anh để thí sinh đăng ký các ngành học liên quan ngoại ngữ có thể lựa chọn để phục vụ cho công tác xét tuyển. Độ khó của các câu hỏi trong đề thi tăng dần từ cấp độ 1 đến cấp độ 3 và được phân định theo tỉ lệ: Cấp độ 1: 20%, Cấp độ 2: 60%, Cấp độ 3: 20%.

Ông Nguyễn Tiến Thảo cho biết thêm, dạng thức và câu hỏi thi, đề thi được điều chỉnh phù hợp với Chương trình giáo dục phổ thông tổng thể ban hành năm 2018 không gây xáo trộn việc dạy và học bậc THPT; thay đổi về chất lượng câu hỏi. Điểm của bài thi được chấm tự động bằng phần mềm thi đánh giá năng lực. Kết quả bài thi được hiển thị trên màn hình máy tính sau khi thí sinh kết thúc bài làm hoặc hết thời gian thi theo quy định. Bảng điểm kết quả bao gồm điểm tổng (tối đa 150 điểm) và 3 đầu điểm thành phần: Toán học và Xử lý số liệu (tư duy định lượng), Văn học – Ngôn ngữ (tư duy định tính), Khoa học hoặc Tiếng Anh.

Năm 2025, kỳ thi đánh giá năng lực của ĐHQGHN tổ chức 6 đợt, bắt đầu từ ngày 23/3 đến ngày 2/6/2025 tại 19 địa điểm thi. Các đợt thi dự kiến diễn ra từ tháng 3 đến tháng 5/2025 với quy mô 85.000 lượt thi. Ngày 8/2/2025, chính thức mở cổng đăng ký dự thi kỳ thi HSA năm 2025. Ngày 15/3/2025 dự kiến thí sinh sẽ dự thi đợt thi thứ nhất, đến ngày 17/5/2025 thi đợt thi thứ 6. Cổng đăng ký dự thi tiếp nhận thí sinh đăng ký tối thiểu trước 30 ngày kể từ đợt thi đầu tiên của năm. Thí sinh đăng ký dự thi tối đa 2 lượt/năm và thời gian đăng ký dự thi giữa 2 ca thi liền kề cách nhau 28 ngày (kể cả ngày lễ, ngày nghỉ, cuối tuần) tùy theo nguyện vọng của thí sinh.