HTX Nông nghiệp công nghệ cao Đắk Ha (Đắk Glong) thành lập năm 2021. Hiện HTX có 12 thành viên chính thức và hơn 100 thành viên liên kết với vùng nguyên liệu khoảng 300 ha.
Mỗi tháng, HTX cung ứng ra thị trường hàng trăm tấn rau, củ quả. Trong đó, nhiều sản phẩm đã đi các tỉnh, thành phố khác và cả xuất khẩu.
Tất cả các thành viên của HTX đều tự nguyện tham gia mô hình liên kết. Sau khi tham quan, học hỏi thành công bước đầu, bà con viết đơn xin liên kết để xây dựng vùng trồng, được HTX bao tiêu sản phẩm đầu ra.
Theo ông Đặng Văn Hương, Giám đốc HTX Nông nghiệp công nghệ cao Đắk Ha, vấn đề người nông dân lo lắng nhất chính là đầu ra. Nhưng kể cả khi HTX hợp đồng bao tiêu đầu ra, một số trường hợp liên kết vẫn phá bỏ.
Bởi lẽ, các hợp đồng liên kết không có nhiều sự ràng buộc lẫn nhau. Khi thị trường duy trì, mô hình liên kết bền chặt. Nhưng khi giá cả thị trường lên, nhiều nông dân sẵn sàng phá bỏ hợp đồng để bán sản phẩm cho đối tác trả giá cao hơn. Trong trường hợp này, HTX đã ký hợp đồng cung ứng sẽ phải chịu trách nhiệm và thiệt hại về mặt kinh tế.
Để liên kết bền chặt, ông Hương cho rằng cần có sự tham gia của cấp chính quyền, nhất là địa phương. Bởi HTX là mô hình kinh tế tập thể, cần có sự kết nối, hỗ trợ của chính quyền địa phương trong công tác tuyên truyền, vận động, hỗ trợ duy trì sợi dây liên kết.
Mặc dù gặt hái nhiều kết quả tích cực nhưng giống như các HTX khác, HTX Nông nghiệp công nghệ cao Đắk Ha cũng thiếu vốn. Bởi HTX nhận định, việc người dân tự góp đất, góp tài sản vào HTX không phải là dễ.
“Ban đầu, chúng tôi chỉ có 7 thành viên. Nhưng chúng tôi xác định ai có gì góp nấy. Người góp tài sản, người thì góp trí tuệ. Ngay cả việc tìm được đầu ra ổn định, giá cả tốt đã được HTX xem là một hình thức góp vốn”, ông Hương cho hay.
Theo Sở NN-PTNT, thời gian qua, kinh tế tập thể tại địa phương đã có nhiều chuyển biến tích cực. Tỉnh đã hỗ trợ thành lập mới nhiều HTX mới. Ngành Nông nghiệp đã tổ chức đào tạo, hỗ trợ tập huấn về chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ quản lý HTX.
Ngành Nông nghiệp Đắk Nông đã chuyển giao công nghệ cho các HTX về chế biến nông sản. Nhiều HTX được hỗ trợ về hạ tầng, hỗ trợ trong xúc tiến đầu tư…
Tuy nhiên, các mô hình kinh tế tập thể chưa phát triển tương xứng với tiềm năng và yêu cầu. Các mô hình có được thành công như HTX Nông nghiệp công nghệ cao Đắk Ha không nhiều.
Theo Sở NN-PTNT Đắk Nông, toàn tỉnh hiện có hơn 240 HTX nhưng chỉ có khoảng 20% hoạt động khá và tốt. Phần lớn các HTX hoạt động kém hiệu quả, chỉ tổ chức được 1 đến 2 khâu dịch vụ.
Nhiều HTX chưa xây dựng được kế hoạch, chiến lược cho phát triển trung và dài hạn. Một số HTX chưa có trụ sở làm việc, chất lượng đội ngũ cán bộ kém. Hoạt động của một số đơn vị còn thiếu gắn bó, chưa có sự liên kết hệ thống cả về kinh tế, xã hội và tổ chức.
Lãnh đạo Sở NN-PTNT Đắk Nông thẳng thắn cho rằng: Nhận thức của một số cán bộ, đảng viên, người dân và vai trò, tầm quan trọng của kinh tế HTX chưa đầy đủ. Trong khi đó, chính sách hỗ trợ của chúng ta chưa đủ mạnh, chưa tạo cơ chế cho HTX phát triển.
