Kinh tế Đông Nam Á trước nguy cơ áp lực kép

Standard & Poor’s (S&P) Ratings, nhà xếp hạng tín nhiệm tín dụng hàng đầu thế giới, vừa có báo cáo mới về tác động của chính sách thuế quan từ chính quyền Mỹ đối với các nền kinh tế ở khu vực châu Á – Thái Bình Dương (APAC).

Nguy cơ lớn

Theo đó, xuất khẩu của khu vực APAC sẽ bị tác động do thuế quan trong năm 2025.

Trước hết, các doanh nghiệp đang có quan hệ thương mại trực tiếp với thị trường Mỹ sẽ bị tác động. Điển hình là các doanh nghiệp sản xuất máy móc và máy móc tự động, các nhà sản xuất ô tô, máy móc và chất bán dẫn của Hàn Quốc. Tương tự, các nhà sản xuất hàng dệt may, may mặc, cao su, dầu cọ và lốp xe của Indonesia cũng bị tác động trực tiếp không nhỏ. Ở tầm mức quốc gia, nền kinh tế nào mà xuất khẩu vào Mỹ chiếm tỷ trọng cao so với GDP thì sẽ chịu tác động càng lớn. Nổi bật, Thái Lan và Malaysia lần lượt có kim ngạch xuất khẩu vào Mỹ tương đương 12,5% GDP, 12,2% GDP của các nước này.

Không dừng lại ở đó, theo S&P Ratings, đối với hầu hết các nền kinh tế APAC, một rủi ro lớn hơn là sự chậm lại của kinh tế Trung Quốc. Dù chính phủ Trung Quốc gần đây công bố một loạt chương trình kích thích kinh tế nhưng có thể không đủ sức giải quyết trọn vẹn các thách thức về chính sách thuế của Mỹ. Khi tăng trưởng kinh tế Trung Quốc chậm lại thì các lĩnh vực công nghiệp, tiêu dùng ở nước này đều giảm sút. Điều đó gây tác động không nhỏ đối với ngành khai thác khoáng sản và kim loại của Indonesia, các ngành thép và hóa chất của hầu hết các nước APAC. Nếu kinh tế cả khu vực trì trệ thì hiệu suất hoạt động của các cảng biển, sân bay cũng như tiêu dùng, thị trường bất động sản đều bị ảnh hưởng trì trệ trên khắp khu vực.

Thị trường chứng khoán gặp khó

Không chỉ chịu ảnh hưởng chung của APAC, theo tờ Financial Times, thị trường chứng khoán của các nước Đông Nam Á đang chao đảo khi các nhà đầu tư chuyển sang Trung Quốc.

Trong đó, Indonesia và Thái Lan, hai nền kinh tế lớn nhất khu vực, đang trải qua tình trạng dòng vốn nước ngoài rời đi, đồng thời thị trường chứng khoán của hai nước này đang có chiều hướng giảm điểm nghiêm trọng. Cụ thể, chứng khoán Indonesia tuần qua đã giảm xuống mức thấp nhất trong 4 năm qua, tiền rupiah của nước này cũng xuống giá ở mức thấp nhất trong 5 năm. Thậm chí, tờ Financial Times dẫn lời chuyên gia Darren Tay, thuộc một đơn vị của Fitch Solutions, nhận xét: “Các nhà đầu tư lo lắng về Indonesia được cho là còn nhiều hơn so với giai đoạn đầu của đại dịch”.

Tương tự, đánh giá của Bank of America cho rằng triển vọng kinh tế của Thái Lan vẫn còn nhiều thách thức, với sản xuất trì trệ, du lịch chậm lại và nhu cầu nội địa trầm lắng.

Thực tế, chỉ số MSCI Indonesia giảm 16% từ đầu năm đến nay, còn chỉ số MSCI Thái Lan giảm 12% trong cùng giai đoạn. Kết quả, từ đầu năm đến nay, hơn 1,3 tỉ USD dòng vốn nước ngoài rút ròng khỏi thị trường chứng khoán Indonesia và con số này với Thái Lan là 500 triệu USD. Ngược lại, dòng vốn nước ngoài tăng ròng 13 tỉ USD vào thị trường chứng khoán Trung Quốc nói chung kể từ đầu năm đến nay. Chỉ số Hang Seng của Hồng Kông trong cùng giai đoạn đã tăng 20%.

Nguyên nhân được cho là vì rủi ro chiến tranh thương mại đẩy giá hàng hóa xuống và Trung Quốc do gặp khó nên xuất khẩu nhiều hơn sang phần còn lại của thế giới. Điều này khiến các nền kinh tế Đông Nam Á vừa bị tác động trực tiếp từ chính sách thuế của Mỹ, vừa đối mặt tác động gián tiếp vì hàng hóa Trung Quốc tăng cường xâm lấn.