Sản xuất cây trồng vụ hè thu vốn không thuộc cơ cấu vụ chính trong năm do điều kiện thời tiết khắc nghiệt. Tuy nhiên, hiện nay nhiều địa phương của huyện Kim Bảng đã chú trọng mở rộng diện tích các loại cây trồng hàng hóa trên diện tích đất mạ mùa, đất 2 lúa cốt cao chuyển đổi. Đây là hướng đi giúp thay đổi cơ cấu cây trồng và nâng cao giá trị sản xuất trên diện tích canh tác.
Trên cánh đồng Thôn 2, xã Hoàng Tây (Kim Bảng), chị Vũ Thị Nga đang chăm sóc 5,5 sào dưa chuột vụ hè thu. Đây là diện tích sản xuất được chị chuyển đổi từ đất lúa cốt cao kém hiệu quả. Theo đó, chị Nga lựa chọn trồng giống dưa chuột chịu nhiệt, thích nghi tốt với điều kiện thời tiết nắng nóng mùa hè; đồng thời, áp dụng biện pháp chăm sóc, bón phân phù hợp cho cây dưa chuột. Do vậy, tuy thời gian cho quả của cây dưa chuột vụ hè thu ngắn, chỉ bằng khoảng gần 70% vụ xuân và vụ đông, nhưng mỗi sào đem lại giá trị bình quân đạt 10 triệu đồng, trừ chi phí còn lãi 8 triệu đồng. So sánh với cấy lúa, mỗi sào dưa chuột vụ hè thu cho giá trị ít nhất cao gấp 3 lần.
Chị Nga tâm sự: Cây dưa chuột vụ hè thu được chị trồng từ cách đây hơn 10 năm. Với 2 thửa ruộng đều có diện tích 5,5 sào được bố trí luân canh, mỗi thửa sau khi trồng dưa chuyển sang cấy lúa bảo đảm đất không bị nhiễm bệnh. Cây dưa chuột, trong đó có sản xuất vụ hè thu là nguồn thu nhập chính trong năm của gia đình.
Sản xuất vụ hè thu cũng đang được coi trọng tại xã Hoàng Tây. Trên địa bàn xã duy trì 10 ha cây trồng hè thu các loại ở cả 5 thôn. Trong đó, cây dưa chuột chiếm 80% diện tích, chia làm 3 vùng chính, còn lại là các cây trồng khác. Không ít hộ đã chuyển 100% diện tích đất lúa sang cây trồng hàng hóa vụ hè thu. Người dân địa phương hiện đã nắm bắt đầy đủ được quy trình sản xuất từ chọn giống đến chăm sóc, phòng trừ sâu, bệnh… cho cây trồng hè thu. Tại xã Hoàng Tây đã hình thành thị trường tiêu thụ sản phẩm vụ hè thu như với cây trồng của các vụ chính khác. Đơn cử, với sản phẩm dưa chuột, các đại lý về tận bờ ruộng thu mua ngay sau khi thu hoạch…
Theo ông Vũ Văn Khuynh, Giám đốc Hợp tác xã dịch vụ nông nghiệp (HTXDVNN) Hoàng Tây, mở rộng diện tích cây trồng hàng hóa vụ hè thu đã góp phần thay đổi cơ cấu sản xuất trên đồng ruộng địa phương. Đặc biệt, giá trị sản xuất từ diện tích chuyển đổi này vượt trội so với cấy lúa trước đây. Về phía HTX bố trí vùng sản xuất, phục vụ tốt các dịch vụ, nhất là tưới, tiêu cho diện tích đất lúa chuyển đổi trồng cây màu vụ hè thu…
Đối với các địa phương của huyện Kim Bảng, sản xuất cây trồng hàng hóa vụ hè thu đang được quan tâm mở rộng diện tích. Nổi bật, sản xuất ngô hè thu, trong đó cây ngô nếp hàng hóa chiếm trên 50% diện tích được mở rộng tại các xã, như: Tượng Lĩnh, Đồng Hóa, Nhật Tân… Cây dưa chuột hè thu phát triển mạnh tại Hoàng Tây, Văn Xá, Nhật Tân và một số địa phương khác. Như xã Lê Hồ có 9 ha trồng cây màu vụ hè thu, đều là diện tích đất 2 lúa chuyển đổi. Trong đó, địa phương chú trọng trồng các loại cây hàng hóa, gồm: 6 ha dưa chuột, gần 1 ha ngô nếp và bí xanh, diện tích còn lại trồng các loại rau khác.
Ông Tạ Quốc Toản, Giám đốc HTXDVNN Lê Hồ cho biết: Sản xuất cây màu vụ hè thu khá nhạy cảm, phụ thuộc nhiều vào điều kiện thời tiết. Tuy nhiên, từ hiệu quả đem lại người dân vẫn duy trì và phát triển sản xuất. Mở rộng diện tích cây màu hàng hóa vụ hè thu giúp tạo việc làm nâng cao thu nhập cho nhiều lao động nông thôn không có điều kiện chuyển đổi nghề…
Hiệu quả sản xuất cây trồng hàng hóa vụ hè thu của huyện Kim Bảng được thể hiện qua diện tích và cơ cấu các loại cây. Vụ hè thu năm nay tổng diện tích gieo trồng theo kế hoạch gần 300 ha. Trong đó, cây ngô 134,5 ha, dưa chuột 46,5 ha, lạc 24,5 ha; diện tích rau và cây khác 80 ha, có gần 28 ha là các loại rau có giá trị cao (rau, củ, quả thực phẩm). Trong vụ hè thu, một số diện tích rau màu của huyện được sản xuất đạt tiêu chuẩn an toàn. Thực tế sản xuất, cây trồng hàng hóa vụ hè thu cơ bản đều đem lại giá trị và hiệu quả kinh tế cao, bình quân gấp hơn 2 lần cấy lúa, riêng cây dưa chuột gấp từ 3 – 4 lần. Với vụ hè thu, do diện tích sản xuất rau màu tại các địa phương không nhiều, nên việc tiêu thụ sản phẩm cơ bản thuận lợi, được giá.
Bà Lê Thị Phượng, Trưởng phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Kim Bảng cho biết: Huyện Kim Bảng xác định sản xuất cây trồng hàng hóa vụ hè thu góp phần quan trọng trong chuyển đổi cơ cấu mùa vụ, cơ cấu giống cây trồng và nâng cao giá trị trên diện tích canh tác. Sản xuất cây trồng vụ hè thu được huyện chỉ đạo gắn kết với vụ lúa mùa để bố trí quy hoạch vùng, xây dựng cơ cấu giống phù hợp. Hiện nay, cây trồng hàng hóa vụ hè thu đều đang phát huy tốt hiệu quả…
Sản xuất cây trồng vụ hè thu đã chứng minh rõ hiệu quả trên đồng ruộng Kim Bảng giúp khép kín được sản xuất sản phẩm cây hàng hóa ở tất cả các vụ trong năm. Đây là điều kiện để các địa phương trong huyện hướng đến sản xuất đạt tiêu chuẩn an toàn theo chuỗi giá trị, cấp mã vùng trồng, từ đó, phát huy hơn nữa hiệu quả sản xuất trên đồng ruộng và nâng cao thu nhập cho người dân.
Mạnh Hùng
