Việc áp thuế chống bán phá giá tạm thời đối với thép cán nóng (HRC) nhập khẩu từ Trung Quốc, với mức thuế 19,38 – 27,83%, là động thái gỡ khó cho ngành sản xuất nội địa thời gian tới.
“Kích hoạt” thuế chống bán phá giá với thép cán nóng nhập khẩu: Thép nội bớt khó
Việc áp thuế chống bán phá giá tạm thời đối với thép cán nóng (HRC) nhập khẩu từ Trung Quốc, với mức thuế 19,38 – 27,83%, là động thái gỡ khó cho ngành sản xuất nội địa thời gian tới.
 |
| Năng lực sản xuất của ngành thép Việt Nam hiện nay khoảng 8,5 triệu tấn/năm. Ảnh: Đức Thanh |
Áp thuế chống bán phá giá với thép HRC nhập khẩu
Sau hơn 6 tháng khởi xướng điều tra áp dụng biện pháp chống bán phá giá đối với một số sản phẩm thép cán nóng (HRC) có xuất xứ từ Ấn Độ, Trung Quốc, Cơ quan điều tra (Bộ Công thương) đã áp thuế chống bán phá giá tạm thời với thép HRC của Trung Quốc, mức thuế 19,38 – 27,83%, áp dụng từ ngày 8/3/2025.
Vụ việc trên được khởi xướng điều tra sau khi cơ quan này nhận được yêu cầu từ hai doanh nghiệp đại diện ngành sản xuất trong nước là Công ty Thép Hòa Phát Dung Quất và Công ty TNHH Gang thép Hưng Nghiệp Formosa. Các doanh nghiệp này mong muốn được bảo vệ chính đáng thông qua biện pháp phòng vệ thương mại trước sự đổ bộ của thép Trung Quốc.
Theo số liệu hải quan, trong năm 2024, thép HRC nhập khẩu tăng hơn 33% so với năm 2023, với 12,6 triệu tấn. Đây là mức nhập khẩu lớn nhất từ trước tới nay.
Đặc biệt, sau khi Bộ Công thương khởi xướng điều tra vụ việc này vào tháng 7/2024, lượng thép HRC nhập từ Trung Quốc vẫn tiếp tục tăng đáng kể, đồng nghĩa, các nhà sản xuất nội địa bị ảnh hưởng đáng kể do phải cạnh tranh không lành mạnh. Vì lẽ đó, thuế chống bán phá giá đã được kích hoạt, nhằm ngăn chặn thép cán nóng nhập khẩu gia tăng nhanh, gây thiệt hại nghiêm trọng cho ngành sản xuất trong nước.
Thuế chống bán phá giá tạm thời áp đối với hàng hóa nhập khẩu có thời hạn 120 ngày. Tiếp theo, Bộ Công thương sẽ làm việc với các bên liên quan để thu thập, xác minh thông tin, tài liệu do các bên cung cấp và đưa ra kết luận cuối cùng trên cơ sở đánh giá tác động toàn diện của vụ việc.
Nhu cầu thép HRC tại Việt Nam hiện nay khoảng 11-12 triệu tấn/năm và năng lực sản xuất của doanh nghiệp trong nước khoảng 8,5 triệu tấn. Nhưng đang diễn ra nghịch lý là, lượng nhập khẩu thép HRC năm 2023-2024 lớn hơn rất nhiều so với sản lượng của ngành thép trong nước.
Trong báo cáo cập nhật ngành thép phát hành mới đây, Công ty Chứng khoán VPBank (VPBankS) cho rằng, việc áp thuế chống bán phá giá tạm thời với thép HRC nhập khẩu từ Trung Quốc là tín hiệu tích cực cho các doanh nghiệp sản xuất thép HRC nội địa.
Theo đơn vị phân tích, mức thuế chống bán phá giá công bố cao hơn mức chênh lệch thường thấy giữa thép HRC Việt Nam và thép HRC Trung Quốc. Thông thường, giá bán thép HRC của Tập đoàn Hòa Phát và Formosa cao hơn giá thép HRC nhập khẩu từ Trung Quốc 15-45 USD/tấn (tương ứng với mức chênh lệch 2,9% – 9%). Với mức thuế chống bán phá giá như trên, thép HRC sản xuất nội địa có cơ hội để đẩy mạnh tiêu thụ.
Còn theo chia sẻ của ông Nguyễn Thế Minh, Giám đốc Khối Nghiên cứu – phân tích khách hàng cá nhân của Chứng khoán Yuanta, việc áp thuế giúp giảm áp lực cạnh tranh từ thép HRC nhập khẩu của Trung Quốc, qua đó hỗ trợ tích cực cho giá bán trung bình của doanh nghiệp nội địa. Trong khi đó, với các doanh nghiệp phụ thuộc vào nguồn thép HRC nhập khẩu, thì trước mắt, lượng hàng tồn vẫn đủ cho sản xuất và tìm phương án gia tăng nguồn cung từ nội địa hoặc thị trường không bị áp thuế.
 |
Việt Nam chi hơn 19 tỷ USD nhập khẩu thép
Số liệu của Tổng cục Hải quan cho thấy, năm 2024 là năm kỷ lục về nhập khẩu thép, với tổng kim ngạch lên tới 19,07 tỷ USD, tăng 3,3 tỷ USD so với thực hiện năm 2023.
Đáng nói, nguồn cung thép từ Trung Quốc chiếm phần lớn lượng thép nhập khẩu vào Việt Nam, với kim ngạch lên tới 12,03 tỷ USD, tăng 32,2% (tương ứng tăng 2,93 tỷ USD) so với năm trước đó.
Theo Hiệp hội Thép Việt Nam (VSA), Việt Nam hiện đứng thứ 12 thế giới và đứng đầu khu vực ASEAN về sản xuất thép, với quy mô sản xuất khoảng 30 triệu tấn trong năm 2024. Tuy nhiên, ngành thép đang gặp nhiều khó khăn do sự sụt giảm của thị trường bất động sản, tồn kho lớn…
Một nguyên nhân khiến thép nội địa khó cạnh tranh trong tiêu thụ là sự đổ bộ của thép nhập khẩu từ Trung Quốc. Việt Nam là một trong các quốc gia bị ảnh hưởng lớn bởi làn sóng xuất khẩu thép của nước này.
Việc thép giá rẻ nhập khẩu ồ ạt vào Việt Nam, khiến thị phần thép HRC rơi vào tay hàng nhập khẩu. Thị phần bán hàng thép HRC của doanh nghiệp trong nước như Hòa Phát và Formosa giảm từ mức 42% năm 2021 xuống 30% vào năm 2023. Năm 2023, lượng thép HRC nhập khẩu lên đến 9,6 triệu tấn, gấp 1,5 lần sản lượng sản xuất trong nước.
Lượng lớn thép giá rẻ của Trung Quốc tràn ra thị trường đã và đang gây áp lực giảm giá thép và kích hoạt làn sóng các biện pháp bảo hộ trên toàn cầu. Hiệp hội Thép thế giới dự báo, nhu cầu thép của Trung Quốc sẽ giảm thêm 1% trong năm 2025, sau khi giảm 3% trong năm 2024.
Thống kê của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) và Global Trade Alerts cũng cho thấy, các sản phẩm thép HRC của Trung Quốc và Ấn Độ đã bị 14 quốc gia/thị trường điều tra và áp dụng biện pháp chống bán phá giá, chống trợ cấp (với trên 40 vụ việc điều tra).
Bộ Công thương cho biết sẽ tiếp tục giám sát chặt chẽ tình hình, đảm bảo các biện pháp phòng vệ thương mại được thực hiện minh bạch và công bằng, tạo điều kiện cho ngành sản xuất trong nước phát triển bền vững.
Theo các chuyên gia kinh tế, biện pháp phòng vệ thương mại là công cụ hữu hiệu nhằm bảo vệ doanh nghiệp sản xuất nội địa trước sự cạnh tranh không lành mạnh của hàng hóa nhập khẩu. Nếu không có sự bảo vệ hợp lý và hợp pháp này, ngành sản xuất trong nước khó có thể cạnh tranh với hàng nhập khẩu.
Nguồn: https://baodautu.vn/kich-hoat-thue-chong-ban-pha-gia-voi-thep-can-nong-nhap-khau-thep-noi-bot-kho-d249094.html
