Daihatsu, thương hiệu 116 năm tuổi tại Osaka (Nhật Bản), ngày 20.12 thông báo sẽ tạm dừng mọi hoạt động sản xuất, phân phối từ ngày 20.12 tại thị trường trong và ngoài nước sau khi phát hiện hầu hết các mẫu ô tô của công ty bị ảnh hưởng trong vụ bê bối gian lận kết quả thử nghiệm độ an toàn.
Daihatsu là công ty con của Tập đoàn Toyota
Sai phạm từ tận năm 1989
Những sai phạm của Daihatsu nổi lên từ tháng 4 sau khi công ty bị khiếu nại gian lận trong các cuộc thử nghiệm an toàn va chạm bên hông đối với 88.000 xe. Công ty đã báo cáo vấn đề với cơ quan quản lý và tạm dừng phân phối các mẫu xe bị ảnh hưởng. Tuy nhiên, một cuộc điều tra độc lập do bên thứ ba được tiến hành sau đó cho thấy quy mô của vụ bê bối giờ đây lớn hơn nhiều so với tưởng tượng và có khả năng làm hoen ố danh tiếng về chất lượng và an toàn của Daihatsu lẫn Toyota.
Cụ thể, ngoài những sai phạm hồi tháng 4 và tháng 5 liên quan các cuộc thử nghiệm bộ phận cửa xe và thử nghiệm va chạm bên hông, ủy ban điều tra còn phát hiện bất thường ở 174 điểm trong 25 hạng mục thử nghiệm khác. Có tổng cộng 64 mẫu xe và 3 loại động cơ xe liên quan bê bối, trong đó gồm 22 mẫu xe và 1 loại động cơ được bán với thương hiệu của Toyota, gồm mẫu Avanza có sản xuất và bán tại VN.
Chủ tịch Okudaira Soichiro của Daihatsu cúi đầu xin lỗi tại cuộc họp báo ở Tokyo ngày 20.12
Những sai phạm chủ yếu diễn ra sau năm 2014 nhưng cũng có vụ có từ năm 1989. Công ty nói chưa ghi nhận bất kỳ tai nạn nào liên quan những sai phạm nhưng cho biết đang xác minh kỹ thuật kỹ lưỡng.
Nguy cơ bị phạt nặng
Đến ngày 22.12, Daihatsu cho biết đã nối lại việc phân phối ô tô tại Indonesia sau khi chính quyền sở tại xác nhận sự an toàn của xe thuộc hãng này, cũng như những chiếc do đơn vị địa phương sản xuất dưới thương hiệu Toyota.
Chủ tịch Okudaira Soichiro của Daihatsu đã xin lỗi trước công chúng về vụ việc trong khi Toyota cũng thừa nhận “mức độ cực kỳ nghiêm trọng” do sự lơ là của công ty con, “làm lung lay nền tảng của công ty với tư cách là một nhà sản xuất ô tô”.
Ủy ban điều tra cho rằng một phần nguyên nhân của những sai phạm là do áp lực về thời gian và về việc phải vượt qua các bài kiểm tra trong lần thử đầu tiên nhằm giảm thiểu số lượng phương tiện bị thải bỏ, qua đó giúp giảm chi phí. Đài NHK dẫn lời giới chuyên gia cho rằng áp lực càng tăng cao từ khi công ty được Toyota tiếp quản hoàn toàn vào năm 2016 và tăng cường tham gia sản xuất cho công ty mẹ dù thiếu thốn nhân lực.
Ngày 21.12, Bộ Giao thông Nhật Bản đã đến trụ sở Daihatsu tại tỉnh Osaka để thu thập chứng cứ. Một quan chức của bộ cho biết cuộc điều tra sẽ kéo dài ít nhất đến đầu năm 2024 và bộ sẽ cân nhắc các mức phạt như thu hồi giấy phép nếu cần, theo Kyodo News. Với việc chưa rõ thời gian ngừng sản xuất, Daihatsu được cho là đã bắt đầu đàm phán bồi thường cho 423 nhà cung cấp của công ty. Trong năm tài khóa trước, Daihatsu đứng đầu về doanh số bán ô tô mini tại thị trường Nhật Bản với thị phần 33,4%.
Toyota VN tạm dừng phân phối dòng xe Avanza MT
Tại VN, khoảng 5 năm trở lại đây Toyota VN (TMV) phân phối khá nhiều mẫu xe do Daihatsu trực tiếp sản xuất, hoặc phát triển dưới thương hiệu Toyota, có thể kể đến như Toyota Raize, Wigo, Avanza Premio, Veloz Cross… Phần lớn trong số này đều được nhập khẩu từ Indonesia và đã có hàng nghìn xe phân phối đến tay người tiêu dùng tại VN.
Chiều 21.12, TMV phát đi thông báo: “TMV đã chủ động tạm dừng việc chuyển tất cả những lô xe có liên quan đến Daihatsu tới đại lý, để xác nhận thêm thông tin cụ thể cho thị trường VN. Tuy nhiên, sau khi tìm hiểu chi tiết về những bất thường nói trên, TMV chỉ ngừng giao 1 mẫu xe bị ảnh hưởng tại VN là Avanza Premio phiên bản số sàn (MT)”.
Bá Hùng
