Không phải thời hiện đại, loài người từng có “đại nhảy vọt” về công nghệ từ 900.000 năm trước?

Khoảng 900,000 năm trước, tại vùng đông bắc Tây Ban Nha, tổ tiên loài người đã tạo ra một bước tiến vượt bậc trong công nghệ chế tạo công cụ đá. Tại khu khảo cổ El Barranc de la Boella, các nhà khoa học do nhà nhân chủng học Diego Lombao (Đại học Santiago de Compostela) dẫn đầu đã phát hiện bằng chứng sớm nhất về kỹ thuật chế tạo công cụ đá tiên tiến tại châu Âu.

Bước nhảy vọt trong công nghệ

Những công cụ được phát hiện tại đây cho thấy sự phát triển vượt bậc so với công cụ đá cổ xưa nhất, thuộc loại Oldowan (Mode 1), xuất hiện cách đây gần 3 triệu năm. Các công cụ Oldowan thường được tạo ra bằng cách đập hai viên đá với nhau để tạo ra các mảnh sắc cạnh. Nhưng tại El Barranc de la Boella, người xưa đã áp dụng kỹ thuật Acheulean (Mode 2), một công nghệ tinh vi hơn.

Những công cụ Acheulean được chế tạo bằng cách sử dụng các vật liệu khác nhau như xương và gỗ để tạo độ chính xác và đối xứng cao hơn. Đặc biệt, kỹ thuật này yêu cầu một trình tự chế tạo chung, thể hiện khả năng lập kế hoạch và tư duy trước của người chế tạo.

Các nhà khoa học nhận thấy người cổ đại tại đây đã chọn lựa và vận chuyển nhiều loại vật liệu địa phương để chế tạo công cụ. Chẳng hạn, họ sử dụng đá lửa (flint) cho các công cụ nhỏ và đá schist cho các công cụ lớn hơn. Điều này chứng minh khả năng điều chỉnh công cụ cho từng mục đích cụ thể, một cấp độ tư duy vượt trội so với những giai đoạn trước đó.

Nguồn gốc công nghệ từ đâu?

Một điều đáng chú ý là kỹ thuật Acheulean không phát triển nội tại tại El Barranc de la Boella mà có thể xuất phát từ sự di cư. Một số kỹ thuật này xuất hiện một cách đột ngột trong khu vực, đồng thời có nhiều điểm tương đồng với các địa điểm khác như Ubeidiya ở vùng Levant.

Các nhà nghiên cứu cho rằng kỹ thuật Acheulean có thể đã lan truyền từ châu Phi sang châu Âu khoảng 1,4 triệu năm trước, phản ánh các làn sóng di cư và giao lưu văn hóa của các loài người cổ đại.

Phát hiện tại El Barranc de la Boella không chỉ là bằng chứng về sự tiến hóa công nghệ mà còn cho thấy khả năng tư duy mô hình hóa – một bước tiến lớn trong nhận thức của loài người. Đây không phải là sự phát triển tuyến tính hay đột ngột mà là kết quả của nhiều làn sóng di cư và sự tích lũy công nghệ qua thời gian.

Khoảng 300,000 năm sau, loài người tiếp tục đạt được bước tiến mới trong việc sử dụng công cụ, mở ra một nền văn hóa tích lũy mà chúng ta vẫn đang xây dựng và phát triển cho đến ngày nay.