Không học ngành sư phạm có thể làm giáo viên hay không?

Hơn 2.000 học sinh (HS) H.Đức Trọng (Lâm Đồng) có mặt từ rất sớm để tham gia chương trình Tư vấn mùa thi do Báo Thanh Niên phối hợp với Bộ GD-ĐT, Sở GD-ĐT tỉnh Lâm Đồng tổ chức sáng 23.3.

Chương trình được truyền hình trực tuyến tại thanhnien.vn, qua fanpage Facebook và qua các kênh YouTube, TikTok của Báo Thanh Niên.

QUY ĐỊNH VỀ ĐẦU VÀO NGÀNH SƯ PHẠM

Ngay đầu chương trình, một HS Trường THPT Đức Trọng đặt câu hỏi: “Nếu em học ngành ngoài sư phạm thì làm thế nào để được đi dạy? Những ngành này có được hỗ trợ học phí? Đầu vào các ngành Trường ĐH Sư phạm TP.HCM ra sao?”. Một HS khác thắc mắc nếu 3 năm học THPT có 1 năm chỉ đạt HS khá thì có thể học ngành sư phạm hay không?

Tiến sĩ Huỳnh Trung Phong, Giám đốc Trung tâm Hỗ trợ sinh viên và phát triển khởi nghiệp Trường ĐH Sư phạm TP.HCM, cho biết năm 2025 trường tuyển sinh 45 ngành thì có 22 ngành đào tạo giáo viên và 23 ngành ngoài sư phạm. “Nếu học ngành ngoài sư phạm thì sinh viên phải đóng học phí, từ 6-7 triệu đồng/học kỳ, toàn khóa 8 học kỳ. Tuy nhiên, các em xếp loại học lực khá trở lên và rèn luyện tốt trở lên sẽ có học bổng của doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân. Hiện có khoảng 15-20% sinh viên của trường được nhận học bổng hằng năm”.

Theo tiến sĩ Phong, nếu học các ngành ngoài sư phạm như vật lý, hóa học, văn học, ngôn ngữ Anh, sinh viên vẫn có thể làm giáo viên nếu có chứng chỉ nghiệp vụ sư phạm. “Về đầu vào, Bộ GD-ĐT quy định khối sức khỏe và giáo viên phải đáp ứng ngưỡng đảm bảo chất lượng đầu vào. Chẳng hạn năm 2024 các em phải đạt 19 điểm cho 3 môn nếu xét điểm thi tốt nghiệp THPT. Ở phương thức xét học bạ hay đánh giá năng lực thì phải có học lực lớp 12 đạt loại giỏi. Năm 2025 thí sinh cần có học lực lớp 12 đạt loại tốt. Riêng ngành sư phạm giáo dục thể chất, CĐ mầm non, sư phạm âm nhạc thì học lực chỉ cần từ khá trở lên”, tiến sĩ Phong thông tin thêm.

Về nhu cầu nhân lực ngành sư phạm, tiến sĩ Trần Hữu Duy, Trưởng phòng Quản lý đào tạo, Trường ĐH Đà Lạt, thông tin tại khu vực Tây nguyên có 2 trường gồm Trường ĐH Đà Lạt và Trường ĐH Tây Nguyên nằm trong 14 trường trên cả nước được phê duyệt là đơn vị chủ chốt đào tạo sư phạm. “Riêng Trường ĐH Đà Lạt được phê duyệt chỉ tiêu sư phạm là 4.500-5.000 sinh viên, dựa vào nhu cầu nhân lực giáo viên trong thời gian sắp tới. Con số này gấp 4 lần quy mô hiện tại. Vì thế các em yên tâm về cơ hội việc làm khi chọn ngành sư phạm”, tiến sĩ Duy cho hay.

Trần Ngọc Bảo Phụng, HS Trường THPT Hoàng Hoa Thám, muốn biết về xét tuyển ngành sư phạm tiếng Anh có kết hợp IELTS và cách quy đổi; ngành sư phạm tiếng Anh và ngôn ngữ Anh điểm chuẩn bao nhiêu, đào tạo khác nhau ra sao. Tiến sĩ Huỳnh Trung Phong chia sẻ: “Trường ĐH Sư phạm TP.HCM có 4 phương thức xét tuyển, gồm xét tuyển thẳng, ưu tiên xét tuyển, xét điểm thi đánh giá năng lực chuyên biệt và xét điểm thi tốt nghiệp. Nếu em muốn sử dụng IELTS để xét tuyển thì em phải là HS lớp chuyên hoặc trường chuyên. Nếu không là HS lớp chuyên, trường chuyên, để xét vào ngành sư phạm tiếng Anh của trường, em có thể tham gia kỳ thi đánh giá năng lực chuyên biệt và tỷ trọng môn tiếng Anh dự kiến chiếm khoảng 60%. Nếu em có chứng chỉ IELTS sẽ là một lợi thế không nhỏ”.

Theo tiến sĩ Phong, năm 2024 điểm chuẩn ngành sư phạm Anh là 27,01 điểm, ngành ngôn ngữ Anh là 25,86. “Cả 2 ngành đều có các học phần chuyên sâu về nghe – nói – đọc – viết. Ngành sư phạm Anh học thêm kiến thức về lý luận và phương pháp dạy học, ngành ngôn ngữ Anh học thêm kiến thức về đất nước, văn hóa, kinh tế, thương mại. Hiện ngành ngôn ngữ Anh có 2 chuyên ngành biên – phiên dịch hoặc tiếng Anh thương mại để các em lựa chọn”, tiến sĩ Phong cho biết.

HỌC NGÀNH GÌ ĐỂ KHỞI NGHIỆP VÀ XÂY DỰNG THƯƠNG HIỆU ?

Cho rằng ngành quản trị kinh doanh dễ thất nghiệp, Mai Chi, HS Trường THPT Đức Trọng, băn khoăn: “Vậy em có nên học ngành này hay không?”.

Thạc sĩ Phạm Quang Trường, Phó khoa Kinh doanh và Luật Trường ĐH Quốc tế Sài Gòn, nhận định: “Nếu em không định hướng được học một ngành nào đó để làm gì, học như thế nào, không xác định được mục tiêu cho tương lai… thì dù em học bất cứ ngành nào cũng sẽ có khả năng bị thất nghiệp. Vì vậy, trước khi theo học một ngành nào đó, em cần tìm hiểu, chuẩn bị và định hướng tốt, có lộ trình, chiến lược rõ ràng thì học ngành nào cũng không lo thất nghiệp”.

Tương tự, một học sinh Trường THPT Lương Thế Vinh cũng lo lắng học ngành quản trị kinh doanh chung chung sẽ khó giúp mình thực hiện mục tiêu làm chủ doanh nghiệp và xây dựng thương hiệu riêng trong tương lai, và muốn biết ngành nào cung cấp kiến thức cốt lõi để làm được điều này.

Thạc sĩ Nguyễn Thị Kim Phụng, Phó giám đốc Trung tâm Tuyển sinh và quan hệ doanh nghiệp, Trường ĐH Tài chính – Marketing, khẳng định ngành quản trị kinh doanh cung cấp nhiều khối kiến thức khác nhau về nhân sự, sản xuất, marketing, tài chính… để người học hoàn toàn có thể vận hành và điều hành một doanh nghiệp. “Muốn khởi nghiệp, các em phải học rất nhiều kiến thức, kỹ năng, trong đó ngành quản trị kinh doanh giúp các em có kiến thức để quản trị, quản lý doanh nghiệp; ngành marketing giúp nghiên cứu thị trường để xây dựng chiến lược marketing hoàn chỉnh cho sản phẩm, thương hiệu; ngành truyền thông đa phương tiện để kết nối hiệu quả với khách hàng, ngành quản trị thương hiệu để xây dựng, định vị thương hiệu…”.

BIẾT CÔNG NGHỆ SẼ TĂNG LỢI THẾ TRONG NGHỀ NGHIỆP

Lo ngại học ngành du lịch sẽ bị thất nghiệp do trí tuệ nhân tạo (AI) phát triển và tác động, một HS Trường THPT Chu Văn An mong nhận được lời khuyên làm thế nào để khi ra trường không bị công nghệ thay thế. Tiến sĩ Trần Hữu Duy lưu ý: “Các em học ĐH không phải chỉ để đi làm đúng ngành học đó, vì xã hội biến đổi không ngừng, các em phải học thêm nhiều kiến thức, kỹ năng để thích ứng với sự thay đổi. Các em không nên lo ngại AI thay thế con người. AI không bao giờ thay thế được con người, nhưng nếu con người không có AI thì sẽ bị người giỏi AI thay thế. Học ngành du lịch hay bất cứ ngành nào thì các em cũng phải biết nắm bắt, ứng dụng công nghệ để làm việc. Có những công việc trong lĩnh vực du lịch máy móc có thể làm được nhưng tư duy, cảm xúc, giao tiếp với khách hàng thì AI không bao giờ có thể thay thế con người”.

Thạc sĩ Nguyễn Thị Kim Phụng cũng nhấn mạnh trong xu thế phát triển của đất nước, nếu học các ngành kinh tế tích hợp được công nghệ thì cơ hội việc làm rất cao và khả năng phát triển nghề nghiệp cao hơn. “Ngoài ra, các em nên cập nhật, bổ sung kỹ năng mềm, nâng cao năng lực ngoại ngữ… Bản thân các em sẽ trở nên “hot” trong ngành nghề và được doanh nghiệp đón nhận nếu như có đủ kiến thức, kỹ năng, đặc biệt là kiến thức về công nghệ trong bối cảnh hiện nay”, thạc sĩ Phụng nhìn nhận.