Trái phiếu xanh nói riêng và tín dụng xanh nói chung là một công cụ huy động vốn cho các dự án xanh, dự án bền vững với môi trường. Đây là cách huy động vốn để phát triển bền vững trong thời gian dài.
Báo cáo quốc gia về Khí hậu và Phát triển cho Việt Nam do Nhóm Ngân hàng Thế giới công bố mới đây đưa ra dự đoán nếu không có giải pháp thích ứng và giảm thiểu phù hợp, ước tính biến đổi khí hậu sẽ khiến Việt Nam mất khoảng 12% đến 14,5% GDP mỗi năm vào năm 2050 và một triệu người. sẽ rơi vào tình trạng nghèo cùng cực vào năm 2030.
Biến đổi khí hậu sẽ khiến Việt Nam mất khoảng 12% đến 14,5% GDP mỗi năm vào năm 2050.
Theo báo cáo, biến đổi khí hậu đã trở thành vấn đề vô cùng cấp thiết đối với Việt Nam. Vì vậy, cần phát triển nhiều chính sách và đầu tư công-tư để giảm cường độ carbon trong quá trình tăng trưởng.
Ngân hàng Thế giới ước tính Việt Nam có thể sẽ cần đầu tư thêm khoảng 368 tỷ USD cho đến năm 2040, tương đương 6,8% GDP mỗi năm. Trong đó, đầu tư vào khả năng phục hồi khoảng 254 tỷ USD và thêm 114 tỷ USD cho quá trình xử lý carbon theo cam kết với cộng đồng quốc tế.
Để thực hiện cam kết, Việt Nam sẽ cần những khoản đầu tư lớn trong những năm tới. Trong khi nguồn lực của Nhà nước chỉ đáp ứng một phần nhu cầu tài chính xanh, thì việc phát triển tài chính xanh, thị trường tín chỉ carbon là rất cần thiết để đáp ứng nhu cầu huy động vốn của doanh nghiệp trong quá trình chuyển đổi màu xanh.
Đặc biệt, sau cam kết xuất phát sạch bằng “0” vào năm 2050 của Chính phủ tại Hội nghị lần thứ 26 các bên tham gia công ước khung của Liên bang về biến đổi khí hậu (COP26), vấn đề thu Hút nguồn năng lượng cho tăng trưởng xanh trở thành một trong những nội dung quan trọng cho quá trình thực hiện mục tiêu này.
Tuy nhiên, việc phát triển cơ chế tài chính xanh ở Việt Nam vẫn còn nhiều khó khăn, thách thức.
Để giải quyết vấn đề này, các chuyên gia cho rằng đã đến lúc phát triển tín dụng xanh, đặc biệt là trái phiếu xanh bảo vệ môi trường.
Theo TS. Hồ Quốc Tuấn (Đại học Bristol, Vương quốc Anh), trái phiếu xanh là trái phiếu do Chính phủ, chính quyền địa phương, hoặc doanh nghiệp phát hành huy động vốn cho các dự án xanh, dự án bền vững với môi trường và kết thúc chuyển sang một nền kinh tế ít khí thải. Các trái phiếu này được phát hành kèm theo các điều khoản đặc biệt về cơ chế thanh toán nợ, truy đòi hoặc miễn truy đòi từ tổ chức phát hành.
Trái phiếu xanh nói riêng và tín dụng xanh nói chung là một công cụ huy động vốn cho các dự án xanh, dự án bền vững với môi trường và cung cấp chuyển sang một nền kinh tế ít khí thải. Đây là cách huy động vốn để phát triển bền vững trong thời gian dài. Ngoài ra, đây còn là một nguồn vốn cung cấp dịch vụ chuyển sang các công nghệ ít phát thải hơn.
Theo đánh giá của Tổ chức trái phiếu khí hậu (Sáng kiến trái phiếu khí hậu – CBI), năm 2020 khoảng 2.000 tỷ USD trái phiếu xanh được phân phối, sử dụng 5% giá trị thị trường nợ toàn cầu và dự kiến tới năm 2025 sẽ là 5.000 tỷ USD. Trái phiếu xanh chủ yếu đầu tư vào lĩnh vực năng lượng tái tạo, vận động tải không carbon, xử lý rác thải…
Trên thế giới, lũy tiến đến nay có khoảng 2.400 tỷ USD trái phiếu Xanh được phát hành. Tại Mỹ, đã phát hành được 400 tỷ USD trái phiếu Xanh.
Trong khi ở Việt Nam, mới chỉ có 3 doanh nghiệp phát hành Trái phiếu Xanh với số lượng phát hành rất khiêm tốn. Chưa kể không biết có bao nhiêu nhà đầu tư đã mua loại trái phiếu này. Trên thị trường chứng khoán cũng chưa có trái phiếu xanh mà chỉ phát hành trên thị trường trái phiếu riêng lẻ.
Trái phiếu xanh là nguồn vốn đầu tư tiềm năng cho năng lượng tái tạo ở Việt Nam. (Ảnh minh họa)
TS. Nguyễn Trí Hiếu, chuyên gia kinh tế cho rằng để trái phiếu xanh có thể phổ biến tại Việt Nam, các nhà phát hành phải quan tâm đến 4 vấn đề bao gồm sử dụng vốn thế nào, cho công trình dự án gì; dự án đó phải được xác định chặt chẽ; các nhà phát hành phải cho nhà tư vấn biết quản lý dòng vốn để có nguồn trả nợ cho trái phiếu như thế nào; báo cáo từ nhà phát hành, công ty kiểm toán, công ty chức năng thực sự minh bạch.
Từ đó, TS. Nguyễn Trí Hiếu nêu kiến nghị Bộ Tài chính, Bộ Tài nguyên – Môi trường cần đưa ra tiêu chí, quy chuẩn về trái phiếu xanh cho các nhà phát hành.
Chuyên gia này cho rằng, nếu Việt Nam chuyển động chậm thì 3-5 năm tới, trái phiếu xanh có lẽ cũng chỉ là “nói cho vui” chứ khó phát triển khai trên thực tế. Bởi lẽ, ngay cả thị trường trái phiếu thông thường tại Việt Nam cũng đang gặp khó khăn chứ đừng nói là thị trường trái phiếu xanh.
