Khẳng định vai trò trung tâm của cả nước

Quy hoạch Thủ đô Hà Nội và Quy hoạch chung xây dựng Thủ đô Hà Nội là 2 nội dung quan trọng và cần thiết triển khai cụ thể hóa các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước và TP Hà Nội. Báo Kinh tế & Đô thị đã có cuộc trao đổi với KTS Lê Hoàng Phương – Giám đốc Trung tâm kiến trúc, quy hoạch Hà Nội – Viện Quy hoạch đô thị và nông thôn quốc gia (đơn vị chủ trì lập đồ án điều chỉnh Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065  và tham gia phần chính Quy hoạch Thủ đô thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn đến năm 2050) để chia sẻ những điểm mới, đột phá trong 2 quy hoạch này.

Với vai trò là đơn vị tham gia 2 đồ án quy hoạch, ông đánh giá thế nào về việc 2 quy hoạch đã có sự điều chỉnh, kế thừa các quy hoạch trước?

– Với Thủ đô Hà Nội – đô thị nghìn năm tuổi đã được lập quy hoạch trong nhiều thời kỳ, có nhiều giá trị lịch sử. Vì vậy, trong từng thời kỳ, các lần lập quy hoạch đều chú trọng công tác kế thừa, phát  triển các quy hoạch trước đây để tận dụng, phát huy mặt đạt được, đồng thời bổ sung những vấn đề mới phù hợp với điều kiện thực tiễn, bối cảnh phát triển mới của Hà Nội nói riêng và Việt Nam nói chung.

Vậy thưa ông, trong 2 quy hoạch đã có những điều chỉnh gì để phù hợp với tình hình mới?

– Trong 2 quy hoạch đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt có thể nói có 6 sự kế thừa quan trọng gồm: thứ nhất, mô hình phát triển, không gian phát triển, định hướng quan trọng về hạ tầng kỹ thuật cũng như hạ tầng kinh tế – xã hội. Trong đó có bổ sung những vấn đề mới như triết lý phát triển mới, yêu cầu của quy hoạch tích hợp đa ngành để tạo chiến lược tổng hợp.

Thứ hai là yêu cầu Hà Nội phải phát triển mạnh, nhanh hơn để khẳng định vai trò là trung tâm của cả nước. Vì vậy, Hà Nội phải gánh vác những chức năng để tạo sự đột phá. Trong đó, vấn đề khoa học công nghệ, nguồn nhân lực và phát triển xanh là những vấn đề trọng tâm Hà Nội phải tiên phong trong đột phá phát triển. Chúng tôi đã đưa vào cả 2 quy hoạch để tạo sự phát triển mới cho Hà Nội.

Đặc biệt, trong quy hoạch lần này, cả 2 đồ án quy hoạch đều nhìn nhận cần phải giải quyết vấn đề môi trường. Đây là vấn đề nghiêm trọng của Hà Nội. Vì vậy, cả 2 đồ án đều đưa nhiệm vụ đột phá, trọng tâm cần phải giải quyết là ô nhiễm không khí, ô nhiễm nguồn nước và thay đổi phát triển. Trong đó thay đổi quan trọng là thay đổi giao thông công cộng, đường sắt đô thị cũng như TOD là giải pháp trọng tâm để cải thiện chất lượng môi trường của Thủ đô Hà Nội.

Đây có phải là một phần những điểm mới trong 2 quy hoạch được ông đề cập?

– Tất nhiên, đối với Hà Nội, trong lĩnh vực quy hoạch có nhiều vấn đề, nội dung và thông tin. Mỗi lĩnh vực, ngành nghề có nhiều vấn đề mới, thay đổi, với nhiều nội hàm. Ví dụ, chúng ta có nội dung về khắc phục tồn tại trước đây của công tác quy hoạch là thực hiện quy hoạch chậm, bất cập so với thực tiễn, gây khó khăn trong đời sống kinh tế – xã hội. Lần này, chúng tôi tập trung đẩy mạnh các chương trình thực hiện quy hoạch. Trong đó có 9 chương trình trọng tâm, ví dụ như chương trình về liên kết vùng, những chương trình về phát triển hạ tầng, chương trình phát triển xanh, chương trình phát triển trục sông Hồng hoặc chương trình cải thiện môi trường để từng bước, từng giai đoạn, từng thời kỳ 5 năm Hà Nội có kiểm đếm cụ thể để Hà Nội chứng minh quy hoạch đi vào thực tiễn.

Thưa ông, trong quy hoạch chúng ta cần ưu tiên nội dung nào hay triển khai đồng bộ?

– Hà Nội là Thủ đô của cả nước, đô thị phát triển nên vấn đề nào cũng quan trọng, không thể nghiêng sang một lĩnh vực, vấn đề nào. Tuy nhiên, có thể nói có một số vấn đề Hà Nội phải chú trọng, ưu tiên hơn trong ngắn hạn. Đó là, nội dung thứ nhất, Hà Nội cần hoàn thiện hệ thống liên kết vùng – đây là vấn đề trọng tâm để khẳng định Hà Nội là Thủ đô cả nước, dẫn dắt Vùng đồng bằng sông Hồng. Vì vậy, các vấn đề về hạ tầng kết nối vùng cần đầu tư hoàn thiện. Đó là các tuyến đường vành đai, đường hướng tâm, đường sắt, Hà Nội cần sớm hoàn thiện hệ thống này cùng với chương trình quốc gia.

Nội dung thứ 2 là ưu tiên công tác di dời, sắp xếp lại hệ thống các cơ sở y tế, văn hóa, giáo dục; trong đó đặc biệt là bố trí lại hệ thống giáo dục kết hợp với việc xây dựng một nền tảng cơ sở hạ tầng, viện nghiên cứu, cơ sở đào tạo để đào tạo nguồn nhân lực tốt cho cả

Hà Nội và quốc gia. Đây là vấn đề quan trọng, Hà Nội cần có trách nhiệm trong việc đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho cả nước.

Vấn đề thứ 3, có thể nói là vấn đề rất khẩn cấp của Hà Nội là ô nhiễm môi trường. Khởi động từ việc giải quyết vấn đề ô nhiễm không khí, ô nhiễm môi trường nước, Hà Nội cần giải quyết tiếp vấn đề khác là phát triển xanh, cải tạo hạ tầng, sắp xếp dân cư và cải thiện lại hệ thống các đô thị cũ, đô thị mới khi không đủ bảo đảm an toàn. Tên gọi là một chương trình nhưng trong đó có rất nhiều việc cùng làm đồng thời và có giá trị tích hợp trong hiệu quả thực hiện các phương án quy hoạch.

Thủ tướng có đề cập đến cách nhìn mới của Hà Nội trong quy hoạch lần này và 5 trục phát triển, đồng thời nhấn mạnh đến trục sông Hồng. Có thể nói, không phải địa phương nào cũng có dòng sông chảy giữa TP. Trong quan điểm quy hoạch lần này có thay đổi như thế nào về trục phát triển này?

– Trục sông Hồng trong rất nhiều kỳ quy hoạch trước đây đã được đề cập. TP Hà Nội và các chuyên gia đã đề cập nhiều. Tuy nhiên, tôi nghĩ đến thời điểm hiện nay, Hà Nội cũng như cả nước chúng ta có đủ điều kiện, nguồn lực để thực thi gồm nguồn lực về khoa học công nghệ, con người để hiểu và kiểm soát được các vấn đề thủy lợi của sông Hồng; hoặc đủ nguồn lực để phát triển phát triển đường ven sông, cầu qua sông để phát triển các khu chức năng qua sông Hồng. Qua đó, sông Hồng trở thành trục phát triển quan trọng và cùng với đó cụ thể hóa mục tiêu phát triển TP 2 bên sông Hồng.

Cũng để khẳng định mong muốn phát triển sông Hồng trở thành dòng sông cảnh quan, dòng sông sinh thái phục vụ nhu cầu vui chơi, giải trí, nghỉ ngơi của người dân. Đó là cơ hội, thời điểm làm được. Quan trọng nhất, chúng ta thực hiện sông Hồng không chỉ là bản quy hoạch cuối cùng mà là lộ trình từng bước, từng giai đoạn.

Giai đoạn 1, chúng ta cần thực hiện từng bước cải tạo điều kiện môi trường, không gian sinh thái phục vụ người dân có thể khai thác, sử dụng ngay. Giai đoạn 2, từng bước xây dựng hệ thống kết cấu, hạ tầng xung quanh; trong đó có hạ tầng giao thông tiếp cận cũng như các tuyến đường kết nối (cầu qua sông), để người dân đi qua sông Hồng thuận lợi hơn. Giai đoạn 3 sẽ phát triển hệ thống công trình kiến trúc, khu đô thị xung quanh dòng sông. Với lộ trình làm từng bước một, chúng ta sẽ từng bước khẳng định việc xây dựng trục sông Hồng thành trung tâm, điểm nhấn như theo định hướng quy hoạch cũng như mong muốn của người dân.

Xin trân trọng cảm ơn ông!

21:34 27/01/2025