Chú trọng công tác bảo tồn, khôi phục, phát huy
Hiện nay, một số môn thể thao dân tộc đang hiện diện trong phong trào thể dục thể thao quần chúng của tỉnh ta như đẩy gậy, bắn nỏ, kéo co, vật dân tộc, đi cà kheo… Phong trào tập luyện những môn này trải rộng trong toàn tỉnh nhưng phát triển mạnh theo vùng, mang tính đặc thù. Chẳng hạn, thế mạnh của huyện Đắk Mil, Cư Jút là đẩy gậy, kéo co; huyện Đắk Glong sở trường về bắn nỏ…
Để khôi phục, bảo tồn và phát huy giá trị các môn thể thao dân tộc, từ nhiều năm qua, ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch định hướng, chỉ đạo việc đưa thể thao dân tộc trở thành hoạt động chủ đạo của phần hội trong lễ hội dân gian trên địa bàn tỉnh. Nhất là những lễ hội lớn của các địa phương như: ngày hội văn hóa các dân tộc; hội xuân đầu năm; các lễ hội truyền thống như lễ mừng mùa, lễ cúng lúa mới, lễ sum họp cộng đồng, lễ kết nghĩa…
Ngoài ra, tại các kỳ Đại hội thể dục thể thao và hội thi thể thao ở các địa phương đều chú trọng đưa một số môn thể thao truyền thống vào thi đấu tạo không khí vui tươi, đoàn kết, thu hút nhiều người chơi. Thông qua đó tạo động lực thúc đẩy phát triển phong trào thể thao quần chúng nói chung và các môn thể thao dân tộc nói riêng. Hầu hết tại các địa phương đã xây dựng được một lực lượng vận động viên (VĐV) dân tộc thiểu số (DTTS) có năng khiếu, nhiệt tình, sẵn sàng tham gia thi đấu các môn thể thao dân tộc tại các hoạt động thể dục thể thao cấp huyện, tỉnh.
Hiện nay, các môn thể thao dân tộc phát triển khá rộng ở các địa phương. Trong đó tiêu biểu có 3 môn thể thao đặc trưng như đẩy gậy, kéo co, bắn nỏ. Các môn thể thao truyền thống đã gắn bó với đời sống, lao động của đồng bào các dân tộc là nét văn hóa luôn được gìn giữ, bảo tồn và phát huy trong nhiều giai đoạn phát triển. Đây cũng là điểm tựa quan trọng để thúc đẩy phong trào thể dục thể thao của mỗi địa phương.
Theo ông Lê Ngọc Quang, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch, tỉnh rất chú trọng, tập trung phát triển thể thao quần chúng. Việc bảo tồn, duy trì và phát triển các môn thể thao truyền thống góp phần bảo tồn nét văn hóa của đồng bào các dân tộc trên địa bàn tỉnh; đẩy mạnh phong trào thể dục thể thao quần chúng. Đồng thời khai thác tiềm năng, thế mạnh thể thao dân tộc gắn với việc phát huy bản sắc văn hóa và phát triển du lịch của tỉnh.
Vận động viên nỗ lực luyện tập, thi đấu
Không chỉ là những môn thể thao rèn luyện sức khỏe, nhiều VĐV trở thành lực lượng nòng cốt tham gia các giải thi đấu cấp tỉnh, khu vực và toàn quốc như Lầu Bá Tu (Đắk Glong), Y Meng (Đắk R’lấp), H’Nhung (Gia Nghĩa), Hờ A Chung (Gia Nghĩa)… Xuất phát từ hoạt động thể dục thể thao phong trào, cũng như qua những giải thi đấu, các VĐV là người DTTS có năng khiếu, tố chất đã được tuyển chọn, đào tạo, tham dự các giải, hội thi thể thao các dân tộc thiểu số toàn quốc. Trong tỉnh, việc đầu tư trang thiết bị thi đấu còn khó khăn như nguồn lực, nhân lực còn hạn chế; việc đào tạo, bồi dưỡng còn mang tính ngắn hạn. Tuy nhiên, ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch và các vận động viên đều có sự cố gắng, nỗ lực cao đóng góp hết sức tích cực trong thành tích chung của thể thao tỉnh nhà. Các VĐV tham gia thi đấu đầy nhiệt huyết, đa số còn trẻ nên thể lực sung mãn, ý chí quyết tâm và nỗ lực cao. Thể thao dân tộc tỉnh chiếm ưu thế môn đẩy gậy, từng giành nhiều huy chương các loại tại các kỳ Hội thi thể thao các DTTS toàn quốc.
VĐV Hờ A Chung, dân tộc Mông ở thôn Đắk Tân, xã Đắk Nia (Gia Nghĩa) là một trong những cái tên quen thuộc trong các giải đấu có môn đẩy gậy của tỉnh và khu vực. 3 lần tham gia Hội thi thể thao các DTTS toàn quốc khu vực II, Hờ A Chung đạt 2 HCV, 1 HCB môn đẩy gậy. Anh chia sẻ: “Mình tham gia phong trào thể dục thể thao tại địa phương và rất vui mừng khi được chọn đi thi đấu các giải toàn quốc. Tuy nhiên, so với các vận động viên tỉnh bạn thì mình chưa có nhiều điều kiện thi đấu cọ xát nên kinh nghiệm còn hạn chế. Hy vọng sắp tới các VĐV sẽ được tạo điều kiện tập trung tập luyện dài ngày hơn và được hướng dẫn, đầu tư trang thiết bị thi đấu tốt hơn để đạt kết quả tốt nhất”.
Ông Đinh Công Chác, dân tộc Mường, tổ 6, phường Nghĩa Trung (Gia Nghĩa) từng là một trong những VĐV tiêu biểu, tham gia nhiều giải đấu cấp tỉnh và đạt được nhiều thành tích cao với môn bắn nỏ. Hiện nay tuổi đã cao, không trực tiếp thi đấu nhưng ông vẫn luôn đồng hành cùng con cháu, thế hệ trẻ tại địa phương trong các giải đấu. Theo ông, môn bắn nỏ là một trong những thế mạnh của người Mông, Mường, M’nông… trên địa bàn tỉnh. Tuy nhiên, để có được thành tích cao, các VĐV phải thường xuyên luyện tập và tích cực tham gia các giải thể thao cấp xã, huyện tổ chức. Các giải đấu ở cơ sở giúp vận động viên cọ xát, tích lũy kinh nghiệm, rèn luyện kỹ năng, sự tập trung cao và tự mình khắc phục những hạn chế để có được kết quả thi đấu tốt nhất. Đồng thời các vận động viên lớn tuổi, giàu kinh nghiệm phải truyền lại, chỉ dẫn các VĐV trẻ “giữ lửa” cho môn thể thao này.
Hội thi thể thao các DTTS toàn quốc là hoạt động văn hóa, thể thao được tổ chức 2 năm một lần, có ý nghĩa quan trọng trong việc thúc đẩy mối quan hệ, tình đoàn kết, sự hiểu biết lẫn nhau giữa các dân tộc trên toàn quốc. Đây cũng là dịp để quảng bá, tôn vinh những giá trị văn hóa, thể thao dân tộc, trò chơi dân gian của đồng bào các dân tộc Việt Nam. Để chuẩn bị tham gia Hội thi thể thao các DTTS toàn quốc năm nay, dự kiến diễn ra vào tháng 4 – 5, tỉnh sẽ tổ chức hội thao các DTTS. Qua đó, tuyển chọn những nhân tố xuất sắc nhất để bồi dưỡng, đào tạo tham gia tranh tài ở các giải khu vực, toàn quốc.
