(Dân trí) – Nhiều người tin rằng việc khai bút đầu xuân có thể giúp người viết đặt ra những mục tiêu, kế hoạch và các mong muốn ấy sẽ trở thành hiện thực trong năm mới.
Khai bút đầu xuân là phong tục lâu đời của Việt Nam. Nhiều người tin rằng, điều này mang lại may mắn và khởi đầu thuận lợi cho năm mới, không chỉ dành riêng cho học sinh, người làm văn chương mà còn phù hợp với mọi ngành nghề.
Bằng tất cả sự chân thành, người viết chữ tin rằng, việc khai bút đầu xuân có thể giúp đạt được những mong ước trong năm mới.
Chia sẻ với phóng viên Dân trí, TS Nguyễn Thị Thanh Xuân, Trưởng khoa Việt Nam học, Trường ĐH Hà Nội, cho rằng Tết không đơn giản là nghi lễ truyền thống thông thường.
Sinh viên xin chữ ông đồ đầu xuân (Ảnh: Mỹ Hà).
Tết cổ truyền của Việt Nam mang giá trị đạo đức, truyền cảm hứng về tương lai tốt đẹp trong năm mới cả về học tập và cuộc sống. Do vậy, tục lệ khai bút là nét đẹp văn hóa, được nhiều người Việt lưu giữ hàng năm.
Viết chữ gì đầu năm mới để may mắn, theo bà Xuân rất khó, bởi mỗi người sẽ có mong muốn riêng cần viết lên đầu năm, ở đó chứa đựng mong ước bằng tất cả sự chân thành.
“Chẳng hạn có gia đình muốn có thêm con cái, có gia đình muốn làm ăn phát đạt để xây thêm nhà, có người muốn năm tới kết hôn hoặc học giỏi , thi đỗ…, tất cả đều được lựa chọn để khai bút đầu xuân.
Tôi cho rằng, mỗi người khi khai bút, sẽ đặt niềm tin, sự kỳ vọng và mong ước về một năm mới tốt lành cho mình hoặc cho người thân trong năm đó.
Chẳng hạn năm covid, tôi mong ước dịch bệnh qua nhanh nên tôi viết điều đó đầu năm… Nhìn chung, những điều gì mong muốn nhất thì đều được tôi viết tay trong ngày đầu xuân”, TS Thanh Xuân cho biết.
Về câu hỏi hiện nay nhiều người khai bút đầu năm qua máy tính, chuyên gia này cho rằng, xưa nay thường có câu “nét chữ nết người”, khi viết tay mỗi người mở ra thường thấy ý nghĩa hơn.
Là nhà giáo dục trong lĩnh vực văn hóa, TS Kim Xuân cho hay, bà thường viết tay vào đầu năm.
“Hiện có nhiều người chọn ngày để khai bút đầu năm sao cho may mắn, đấy là niềm tin. Tôi không biết mức độ đúng sai của điều này ra sao nhưng tôi nghĩ, thâm tâm nhiều người đều tin điều đó đúng đắn”, TS Thanh Xuân cho hay.
Liên quan đến tục lệ khai bút đầu xuân, chia sẻ với phóng viên Dân trí trước đó, nhà nghiên cứu văn hóa, TS Nguyễn Ánh Hồng cho rằng, khai bút đầu năm là một trong những mỹ tục của văn hóa Việt Nam, nằm trong hệ thống mỹ tục đã được người Việt xây dựng, gìn giữ và phát huy suốt chiều dài lịch sử văn hóa.
Học sinh xin chữ đầu năm (Ảnh: Quang Trường).
Ý nghĩa của việc khai bút là tôn vinh sự học nói riêng và truyền thống văn hiến của Việt Nam nói chung.
Hiện nay, tuy không nhiều nhưng có một số người khai bút theo phong trào mà không hiểu chiều sâu ý nghĩa của nó. Khi tôi hỏi lý do các bạn trẻ xin chữ, các bạn ấy trả lời vì chữ đẹp mà không biết ý nghĩa của chữ đó.
Tuy thư pháp là nghệ thuật viết chữ đẹp nhưng trong mỗi nét chữ đều chứa đựng triết lý sống mà mọi người phải hiểu thì mới linh ứng được cho mình, chứ không phải cứ đẹp là dùng.
Cũng theo chuyên gia này, đầu năm khai bút cũng là khai xuân. Người ta quan niệm những nét chữ đó mang lại an khang, thịnh vượng, tức là những gì tốt đẹp nhất mà con người mong muốn, họ đều ký thác, gửi gắm vào nét chữ mà mình viết ra, xin và cho trong ngày đầu năm.
Do đó khai bút đầu xuân được bà lồng vào 2 khái niệm. Một là, khai bút đầu xuân tại gia. Tức là mọi người có thể viết những dòng chữ, bài văn hay tác phẩm nghệ thuật cho chính mình và cho mọi người. Ở ý nghĩa thứ hai, khai bút gắn với tục cho chữ, xin chữ đầu xuân.
“Cả 2 hoạt động này đều có chiều sâu giá trị đáng trân trọng. Hiện nay, nhiều gia đình đánh mất phong tục đẹp là nhắc các con viết chữ, khai bút đầu xuân”, chuyên gia này cho biết thêm.
Nguồn: https://dantri.com.vn/giao-duc/khai-but-dau-xuan-nen-viet-gi-de-may-man-20250126011406632.htm
