Israel được cho là đang chuẩn bị kế hoạch lâu dài nhằm truy lùng các thủ lĩnh Hamas trên toàn cầu để ngăn nhóm hồi sinh sau chiến sự Gaza.
Báo Mỹ Wall Street Journal ngày 1/12 dẫn lời các quan chức Israel giấu tên cho biết với mệnh lệnh từ Thủ tướng Benjamin Netanyahu, các cơ quan tình báo hàng đầu nước này đang lên kế hoạch truy lùng thủ lĩnh Hamas sống ở những quốc gia như Lebanon, Thổ Nhĩ Kỳ và Qatar, khi chiến sự ở Gaza tiếp tục nổ ra sau 7 ngày ngừng bắn.
Các tay súng Hamas tham gia một cuộc diễu hành phản đối Israel ở Gaza City hồi tháng 5/2021. Ảnh: Reuters
Chiến dịch truy lùng này sẽ là phần mở rộng của các hoạt động bí mật kéo dài nhiều năm của tình báo Israel, vốn đã bị chỉ trích trên khắp thế giới. Các đặc vụ Israel từng đóng giả phụ nữ săn lùng chiến binh Hamas ở Beirut và cải trang thành khách du lịch để ám sát một thủ lĩnh Hamas tại Dubai.
Theo các cựu quan chức Israel, tình báo nước này cũng từng cài bom trên xe hơi để ám sát một thủ lĩnh Hezbollah ở Syria và dùng súng trường điều khiển từ xa hạ sát nhà khoa học hạt nhân Iran Mohsen Fakhrizadeh hồi tháng 11/2020.
Một chỉ huy cao cấp của Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) nói rằng nhà khoa học Fakhrizadeh bị hạ sát từ xa bằng “hệ thống điều khiển bằng vệ tinh” và trang bị “công nghệ trí tuệ nhân tạo” mà không có sự hiện diện của sát thủ nào tại hiện trường.
Trong thời gian dài, các quốc gia khu vực như Qatar, Lebanon, Iran, và Thổ Nhĩ Kỳ đã cung cấp nơi ẩn náu an toàn cho các thành viên cấp cao Hamas. Tình báo Israel thường tránh nhắm tới các mục tiêu này nhằm ngăn những cuộc khủng hoảng ngoại giao không mong muốn.
Các kế hoạch mới được coi là cơ hội hội thứ hai cho Thủ tướng Netanyahu, người đã ra lệnh thực hiện kế hoạch ám sát bất thành vào năm 1997 nhằm đầu độc thủ lĩnh Hamas Khaled Meshaal ở Jordan.
Ông Netanyahu khi đó đang đảm nhiệm nhiệm kỳ thủ tướng đầu tiên và đã ra lệnh cho các điệp viên Israel tìm cách hạ sát Meshaal, một trong những người sáng lập Hamas, lúc bấy giờ đang sống ở Jordan.
Nhóm điệp viên Israel nhập cảnh Jordan, đóng giả làm khách du lịch Canada và tấn công Meshaal bên ngoài văn phòng chính trị Hamas ở Amman. Một sát thủ đã xịt chất độc vào tai Meshaal nhưng anh ta cùng một thành viên khác trong đội không kịp trốn thoát.
Meshaal rơi vào hôn mê và Jordan đe dọa chấm dứt hiệp ước hòa bình với Israel. Tổng thống Mỹ Bill Clinton khi đó đã ép Thủ tướng Netanyahu chấm dứt cuộc khủng hoảng bằng cách cử lãnh đạo Mossad mang thuốc giải độc đến Amman cứu mạng Meshaal.
Khaled Meshaal, một trong những người sáng lập Hamas. Ảnh: AFP
Cuối cùng, để đảm bảo tự do cho các điệp viên bị bắt ở Jordan, Israel đã đồng ý thả Ahmed Yassin, thủ lĩnh tinh thần của Hamas, cùng 70 tù nhân Palestine. Meshaal về sau mô tả vụ ám sát thất bại kể trên là “bước ngoặt” giúp Hamas mạnh mẽ hơn.
26 năm sau, trước sự bất ngờ của một số quan chức Israel, những người muốn giữ bí mật các kế hoạch ám sát, ông Netanyahu đã công khai ý định của mình trong một bài phát biểu trước toàn quốc vào ngày 22/11.
“Tôi đã chỉ thị cho Mossad truy tìm những người đứng đầu Hamas dù họ ở bất cứ đâu”, ông nói, đề cập đến cơ quan tình báo nước ngoài của Israel.
Tel Aviv thường cố gắng giữ bí mật về những kế hoạch như vậy, nhưng các lãnh đạo Israel hiện tại lại tỏ ra không dè dặt trong việc tiết lộ ý định truy lùng Hamas vì cuộc đột kích ngày 7/10, giống như điều họ đã làm với những người thực hiện vụ tấn công tại Thế vận hội Munich năm 1972 khiến 11 vận động viên và huấn luyện viên Israel thiệt mạng.
Các quan chức cho hay Israel đang nỗ lực tiêu diệt hoặc bắt sống các thủ lĩnh Hamas ở Gaza. Câu hỏi hiện nay đối với giới lãnh đạo Israel không phải là liệu có nên hạ sát các thủ lĩnh Hamas ở nước ngoài hay không, mà là ở đâu và bằng cách nào, dù hành động này có thể bị coi là vi phạm luật pháp quốc tế.
Điều này cho thấy quyết tâm của Tel Aviv nhằm đảm bảo Hamas không bao giờ có thể gây ra mối đe dọa nghiêm trọng nào nữa, bất chấp những hậu quả ngoại giao mà nó có thể gây ra.
Kế hoạch của Israel nhằm vào các thủ lĩnh Hamas bắt đầu được thúc đẩy quyết liệt ngay sau ngày 7/10. Các nguồn tin cho hay một số quan chức Israel muốn phát động ngay lập tức chiến dịch tiêu diệt Meshaal và các thủ lĩnh Hamas khác sống ở nước ngoài. Họ đặc biệt tức giận trước video mà trong đó những người đứng đầu Hamas ăn mừng và cầu nguyện khi xem tin tức trực tiếp về cuộc tấn công.
Israel được cho là chưa từng thực hiện chiến dịch ám sát nào tại Qatar, quốc gia Vùng Vịnh đã cho phép Hamas điều hành một văn phòng chính trị tại Doha trong một thập kỷ qua.
Qatar đang là bên tích cực nhất trong nỗ lực trung gian đàm phán với Hamas để giải cứu con tin khỏi Gaza. Doha đã đứng ra dàn xếp các cuộc trao đổi hàng chục con tin đang bị bắt ở Gaza với các tù nhân Palestine đang bị giam trong nhà tù Israel. Theo báo cáo từ Tel Aviv, hơn 130 con tin hiện vẫn nằm trong tay Hamas.
Theo các quan chức Israel giấu tên, đây là nguyên nhân khiến Tel Aviv kiềm chế triển khai chiến dịch ám sát tại Qatar, nhưng kế hoạch vẫn tiếp tục được thảo luận.
Từ trái qua, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, Bộ trưởng Quốc phòng Yoav Gallant và Bộ trưởng Nội các Benny Gantz trong cuộc họp báo tại căn cứ quân sự Kirya ở Tel Aviv, hôm 28/10. Ảnh: Reuters
Có lẽ không quốc gia nào tiến hành nhiều chiến dịch ám sát trên toàn thế giới như Israel. Theo cuốn sách Rise and Kill First của nhà báo Israel Ronen Bergman, kể từ Thế chiến II, Tel Aviv đã tiến hành hơn 2.700 chiến dịch như vậy.
Tại Thế vận hội Munich năm 1972, các tay súng Palestine thuộc nhóm Tháng 9 Đen đã bắt một nhóm vận động viên và huấn luyện viên Israel làm con tin tại Làng Olympic trong hai ngày. Cuộc khủng hoảng kết thúc bằng nỗ lực giải cứu thất bại của cảnh sát Tây Đức. Toàn bộ 11 con tin Israel đều thiệt mạng.
Trong 20 năm sau đó, tình báo Israel săn lùng những người liên quan đến vụ tấn công Munich. Họ thực hiện các vụ ám sát ở Pháp, Italy, Hy Lạp, Cyprus và Lebanon. Họ sử dụng bom điều khiển từ xa giấu bên trong điện thoại ở Pháp và dùng súng giảm thanh để hạ các mục tiêu trên đường phố Rome.
Trong số những người tham gia nỗ lực kéo dài nhiều năm này có Ehud Barak, khi đó là một đặc vụ trẻ người Israel và sau này trở thành thủ tướng. Năm 1973, Barak, trong trang phục phụ nữ, cùng một nhóm điệp viên đã tới Beirut để hạ sát ba tay súng Palestine có liên quan đến vụ tấn công Munich.
Dù các hoạt động ám sát này đôi khi phản tác dụng và gây ra các cuộc khủng hoảng ngoại giao, Tel Aviv vẫn không từ bỏ chiến dịch nhắm mục tiêu vào các thủ lĩnh Hamas.
Tuyên bố truy lùng các thủ lĩnh Hamas trên toàn thế giới của Thủ tướng Netanyahu đã làm dấy lên một cuộc tranh luận giữa các cựu quan chức tình báo Israel.
Efraim Halevy, cựu giám đốc Mossad, cho rằng Israel không nên làm điều này. Theo ông, việc triệt hạ các thủ lĩnh Hamas sẽ không thể loại bỏ tận gốc mối đe dọa. Thay vào đó, nó có khả năng kích động những người ủng hộ trung thành của Hamas, qua đó khiến mối đe dọa thậm chí còn trở nên nguy hiểm hơn.
“Việc săn lùng Hamas trên quy mô toàn cầu và cố gắng loại bỏ tất cả thủ lĩnh của tổ chức một cách có hệ thống chỉ phục vụ mong muốn trả thù chứ không phải kế hoạch nhằm đạt mục tiêu chiến lược”, Halevy nhận xét, gọi đó là kế hoạch “viển vông”.
Amos Yadlin, tướng Israel đã nghỉ hưu, người từng lãnh đạo cơ quan tình báo quân đội, lại cho rằng chiến dịch này “là điều mà công lý đòi hỏi”.
“Tất cả thủ lĩnh Hamas, tất cả những người tham gia cuộc tấn công, những người lên kế hoạch tấn công, những người ra lệnh tấn công, đều phải bị đưa ra trước công lý hoặc bị tiêu diệt”, ông nhấn mạnh. “Đấy là một chính sách đúng đắn”.
Vũ Hoàng (Theo WSJ)
