Israel và Hamas đạt được thỏa thuận ngừng bắn ở Gaza

Thỏa thuận theo từng giai đoạn phức tạp này phác thảo lệnh ngừng bắn ban đầu kéo dài 6 tuần với việc rút quân dần dần của Israel khỏi Gaza, nơi hàng chục nghìn người đã thiệt mạng. Các con tin bị nhóm chiến binh Hamas bắt giữ sẽ được thả để đổi lấy các tù nhân Palestine do Israel giam giữ.

Tại một cuộc họp báo ở Doha, Thủ tướng Qatar Sheikh Mohammed bin Abdulrahman Al Thani cho biết lệnh ngừng bắn sẽ có hiệu lực vào Chủ nhật. Trong khi đó, Tổng thống Mỹ Joe Biden phát biểu tại Washington: “Thỏa thuận này sẽ ngăn chặn giao tranh ở Gaza, tăng cường viện trợ nhân đạo rất cần thiết cho người dân Palestine và đoàn tụ các con tin với gia đình sau hơn 15 tháng bị giam cầm”.

Niềm vui trong nỗi sợ hãi

Người Palestine phản ứng với tin tức về thỏa thuận bằng cách ăn mừng trên đường phố Gaza, nơi họ phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt nghiêm trọng về lương thực, nước, nơi trú ẩn và nhiên liệu. Tại Khan Younis, đám đông chen chúc trên đường phố giữa tiếng còi xe khi họ reo hò, vẫy cờ Palestine và nhảy múa.

“Tôi rất vui. Đúng là tôi có khóc, nhưng đó là những giọt nước mắt vui sướng”, Ghada, một bà mẹ năm con phải di dời, cho biết.

Tại Tel Aviv, gia đình của các con tin người Israel và bạn bè của họ đã vui mừng trước tin tức này, trong một tuyên bố cho biết họ cảm thấy “vui mừng và nhẹ nhõm vô cùng (về) thỏa thuận đưa những người thân yêu của chúng tôi về nhà”.

Bất chấp sự đột phá, người dân cho biết các cuộc không kích của Israel vẫn tiếp tục vào tối thứ Tư tại Gaza, nơi có hơn 46.000 người đã thiệt mạng trong cuộc xung đột. Các cuộc không kích vào Thành phố Gaza và phía bắc Gaza đã giết chết ít nhất 32 người.

Một quan chức Israel cho biết việc Israel chấp nhận thỏa thuận sẽ không chính thức cho đến khi được nội các an ninh và chính phủ nước này chấp thuận, với cuộc bỏ phiếu dự kiến diễn ra vào thứ Năm.

Trong một tuyên bố trên mạng xã hội về lệnh ngừng bắn, Hamas gọi hiệp ước này là “một thành tựu cho nhân dân chúng tôi” và là “một bước ngoặt”.

Tiến trình của thỏa thuận

Giai đoạn một của thỏa thuận bao gồm việc thả 33 con tin người Israel, bao gồm tất cả phụ nữ, trẻ em và đàn ông trên 50 tuổi. Một nguồn tin cho biết, hai con tin người Mỹ, Keith Siegel và Sagui Dekel-Chen, nằm trong số những người được thả trong giai đoạn đầu tiên.

Thỏa thuận này được ký kết sau nhiều tháng đàm phán gian nan, không ngừng nghỉ do các nhà trung gian Ai Cập và Qatar tiến hành, với sự hậu thuẫn của Mỹ, và diễn ra ngay trước lễ nhậm chức Tổng thống đắc cử Donald Trump vào thứ Hai.

Tổng thống Ai Cập Abdel Fattah El-Sisi đã hoan nghênh thỏa thuận này, cũng như các nhà lãnh đạo từ Thổ Nhĩ Kỳ, Vương quốc Anh, Liên hợp quốc, Jordan, Đức và UAE cùng nhiều nước khác.

Trên trang mạng xã hội Truth Social của mình, ông Trump cho biết thỏa thuận này sẽ không xảy ra nếu ông không giành chiến thắng trong cuộc bầu cử Mỹ vào tháng 11.

Đặc phái viên của Trump về Trung Đông, Steve Witkoff, đã có mặt tại Qatar cùng với các đặc phái viên Nhà Trắng để tham dự các cuộc đàm phán, và một quan chức cấp cao của chính quyền Biden cho biết sự hiện diện của Witkoff đóng vai trò quan trọng để đạt được thỏa thuận sau 96 giờ đàm phán căng thẳng .

Các cuộc đàm phán về giai đoạn thứ hai của thỏa thuận sẽ bắt đầu vào ngày thứ 16 của giai đoạn một và giai đoạn này dự kiến sẽ bao gồm việc thả tất cả các con tin còn lại, lệnh ngừng bắn vĩnh viễn và rút toàn bộ lực lượng Israel khỏi Gaza.

Giai đoạn thứ ba dự kiến sẽ giải quyết vấn đề trao trả toàn bộ số thi thể còn lại và bắt đầu công cuộc tái thiết Gaza dưới sự giám sát của Ai Cập, Qatar và Liên hợp quốc.

Một câu hỏi chưa có lời giải đáp là ai sẽ điều hành Gaza sau chiến tranh. Israel đã bác bỏ mọi sự tham gia của Hamas, lực lượng đã cai trị Gaza từ năm 2007. Israel cũng phản sự lãnh đạo của Chính quyền Palestine.

Hoàng Huy (theo AJ, Reuters, TOI)