Thành phố biển Nha Trang (Khánh Hòa) nổi tiếng với rất món nhiều đặc sản thơm ngon nhưng có một món ăn giữ vị trí đặc biệt và để lại nhiều thương nhớ cho du khách gần xa, đó là món nem nướng Ninh Hòa.
Vừa qua, Tổ chức Kỷ lục châu Á chính thức có quyết định xác lập 10 kỷ lục châu Á mới về Ẩm thực và Quà tặng Đặc sản Việt Nam theo bộ tiêu chí Kỷ lục Ẩm thực và Đặc sản châu Á năm 2023, trong đó có nem nướng Ninh Hòa (Khánh Hòa).
Nem nướng
Du khách biết đến nem Ninh Hòa với hai loại chính là nem nướng và nem chua. Mỗi loại nem mang một hương vị khác nhau, tuy nhiên đều rất thơm ngon và hấp dẫn.
Nem nướng Ninh Hòa được làm bằng thịt lợn. Sau khi mua về, người ta sẽ rửa thịt cho thật sạch, thái nhỏ, sau đó trộn cùng chút mỡ lợn cho dậy mùi và tăng thêm độ béo cho món ăn, sau đó ướp cùng các loại gia vị như muối, hạt tiêu, bột ngọt và đường rồi mang đi xay cho thật mịn.
Thịt sau khi đã xay xong được nặn thành hình như chiếc ống và đem đi nướng trên những bếp than hồng. Trong quá trình nướng, người làm phải liên tục xoay tròn các mặt của xiên thịt để nem được vàng, chín đều và không bị cháy xém. Sau khi nướng trên than hồng, thịt chín vàng ươm, tỏa hương thơm lừng.
Khi ăn, nem nướng Ninh Hòa sẽ được dọn kèm các loại rau sống, dưa chuột, chuối xanh, khế chua, diếp cá, húng quế, xà lách, xoài xanh, bánh tráng chiên giòn và cả chén nước chấm tương đậu phộng béo béo bùi bùi.
Nem nướng Ninh Hòa được ăn kèm với bánh tráng chiên giòn, rau sống và nước chấm. Các loại rau ăn kèm gồm dưa chuột, chuối xanh, khế chua, diếp cá, húng, xà lách, xoài xanh… Tất cả các loại gia vị này được cuốn trong bánh tráng chấm, hòa với loại nước chấm riêng biệt chỉ dành cho món nem Ninh Hòa.
Nước chấm của món ăn này cũng rất đặc biệt, giúp tạo nên hương vị đặc biệt khiến nhiều người nhớ đến món ngon này. Nước chấm được pha chế khá cầu kỳ với các loại nguyên liệu như thịt, tôm, gan lợn, lạc rang, tỏi, ớt băm… tạo nên một loại nước chấm sánh mịn màu vàng vô cùng đẹp mắt.
Nem chua
Nem chua là món ăn có mặt tại nhiều tỉnh thành và chủ yếu được gói bằng lá chuối. Tuy nhiên, nem chua Ninh Hòa lại được bọc bằng lá chùm ruột hoặc lá khế với mục đích để dậy mùi thơm.
Nguyên liệu chính để làm món nem chua Ninh Hòa là thịt nạc đùi và bì lợn. Thịt đùi phải là phần mềm nhất. Vì vậy, mỗi con lợn chỉ lựa được khoảng chục kg thịt để làm nem chua.
Thịt lợn sau khi mua về sẽ được mang đi rửa cho thật sạch, sau đó loại bỏ đi hết những phần gân thừa, mang đi thái mỏng cùng với bì và đem ướp với các loại gia vị như muối, hạt tiêu, đường, ớt.
Bì lợn thái sợi mỏng được trộn vào với nhau, tẩm ướp các loại gia vị, cuộn vào lá cây chùm ruột rồi gói chặt lại bằng một lớp lá bên ngoài.
Sau khi thịt đã ngấm đều gia vị, người ta sẽ mang thịt đi xay và thịt phải được xay càng nhuyễn càng tốt, bởi nếu thịt càng nhuyễn hương vị của nem sẽ càng ngon và đậm đà hơn.
Thịt lợn sau khi xay được gói với lá chùm ruột hoặc lá khế để tạo mùi thơm đặc trưng hấp dẫn cho nem. Sau đó, nem phải bảo quản kỹ ở nơi khô ráo, không bị dính nước và thoáng mát, không bị ánh nắng mặt trời chiếu trực tiếp vào.
Quá trình lên men nem diễn ra trong khoảng 3 ngày. Sau khoảng thời gian này, nem đã bắt đầu có thể ăn được. Những chiếc nem chua lúc này có màu hồng phớt cùng vị chua nồng của phương pháp lên men truyền thống, thêm chút bùi bùi của thịt lợn, giòn giòn sật sật của bì và cả vị cay nồng của ớt đỏ hoặc hạt tiêu, tất cả sẽ khiến mọi giác quan của bạn bùng nổ ngay từ phút đầu tiên nếm thử.
Khi mới nghe thì cách làm nem chua có vẻ đơn giản nhưng lại không phải như vậy. Các quá trình làm nem phải được làm cực kỳ tỉ mỉ và cẩn thận, bởi nếu sai một chút thôi thì nem sẽ không đạt được độ chua và hương vị như mong muốn.
Du khách khi du lịch Nha Trang có thể thấy rất nhiều những địa điểm ăn uống bán nem chua Ninh Hòa, thường được bó thành một bó nhỏ từ 15-20 chiếc. Món ăn này được rất nhiều du khách mua về làm quà cho người thân, bạn bè./.
