BHXH Việt Nam vừa hướng dẫn BHXH các địa phương giải quyết chế độ hưu trí, BHXH một lần, chế độ ốm đau thai sản, tử tuất cho người lao động tại doanh nghiệp phá sản, chủ bỏ trốn theo nguyên tắc đóng đến đâu hưởng đến đó.
Cụ thể, về chế độ hưu trí, người lao động đủ tuổi nghỉ hưu và có 20 năm thực đóng BHXH trở lên, không gồm thời gian bị nợ BHXH thì được hưởng lương hưu tại thời điểm đủ điều kiện.
Trường hợp nếu sau này khoản tiền BHXH bị nợ được doanh nghiệp đóng bù hoặc có nguồn tài chính khác bổ sung thì được cộng thời gian này để tính lại mức hưởng và chi trả bổ sung chênh lệch.
Người đủ tuổi nghỉ hưu mà tham gia BHXH dưới 20 năm, trong đó có trên 10 năm thực đóng, có thể tự nguyện đóng một lần cho những năm còn thiếu để hưởng lương hưu. Thời điểm hưởng được tính từ ngày đầu tiên của tháng liền kề sau tháng đóng đủ tiền.
Trường hợp sau này khoản tiền bị nợ được doanh nghiệp đóng bù hoặc nguồn tài chính khác bổ sung thì cơ quan BHXH sẽ cộng thêm thời gian bị nợ để tính lại mức hưởng, chi trả bổ sung chênh lệch. Số tiền người lao động tự nguyện đóng cho số năm còn thiếu sẽ không được hoàn trả.
Về chế độ BHXH một lần, BHXH Việt Nam nêu rõ các nhóm đối tượng được giải quyết: Các trường hợp người lao động làm việc trong điều kiện bình thường, chưa đóng đủ 20 năm BHXH (tính cả thời gian bị nợ); người ra nước ngoài định cư; người mắc một trong các bệnh nguy hiểm tính mạng theo quy định của Bộ Y tế; sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, hạ sĩ quan nghiệp vụ, người làm công tác cơ yếu trong lực lượng vũ trang phục viên, xuất ngũ, thôi việc mà không đủ điều kiện hưởng lương hưu; người lao động đóng BHXH bắt buộc sau 1 năm nghỉ việc và người đóng BHXH tự nguyện sau 1 năm không đóng tiếp mà chưa đủ 20 năm.
Với các đối tượng trên, số tiền hưởng một lần được tính trên số năm thực đóng, không tính thời gian bị nợ. Nếu tiền nợ sau đó được doanh nghiệp hoặc nguồn tài chính khác đóng bù thì giải quyết bổ sung BHXH một lần.
Ngoài ra, chế độ ốm đau, thai sản cũng được giải quyết trên thời gian thực đóng. Riêng lao động sinh con, nhận con nuôi mà doanh nghiệp đó vẫn đang nợ tiền bảo hiểm thì vẫn được hưởng trợ cấp nếu đóng đủ 6 tháng trở lên vào Quỹ ốm đau thai sản. Nếu tiền nợ sau này được đóng bù thì lao động được điều chỉnh mức hưởng.
Chế độ tử tuất được giải quyết với người đóng BHXH bắt buộc từ 12 tháng trở lên hoặc tổng thời gian đóng bắt buộc lẫn tự nguyện từ đủ 60 tháng trở lên, không tính quãng bị nợ.
Lao động thực đóng 15 năm BHXH bắt buộc trở lên, có thân nhân thuộc diện hưởng trợ cấp tuất hằng tháng mà không muốn hưởng một lần thì được hưởng hằng tháng.
Tiền tuất một lần được giải quyết cho lao động chưa đóng đủ 15 năm BHXH bắt buộc; người đủ 15 năm thực đóng trở lên; người có 15 năm thực đóng trở lên mà không có thân nhân đủ điều kiện hưởng tiền tuất hằng tháng. Nếu sau đó khoản nợ BHXH được đóng bù thì lao động được giải quyết tiền tuất một lần bổ sung như với BHXH một lần.
BHXH Việt Nam cho biết, cả nước có hơn 2,13 triệu lao động bị doanh nghiệp chậm đóng BHXH từ 1 đến dưới 3 tháng; 440.800 người bị nợ đóng từ 3 tháng trở lên và gần 213.400 người bị “treo” sổ tại các doanh nghiệp đã giải thể, ngừng hoạt động, nợ BHXH khó thu hồi. Số đang bị nợ BHXH chiếm 17,4% tổng số lao động tham gia BHXH bắt buộc.
