Hợp tác xã này ở Sơn La trồng cây gì mà mỗi năm cho đất nghỉ 3 tháng vẫn thu 100 tỷ?

Từ loay hoay đầu ra đến thu lãi chục tỷ nhờ trồng rau trái vụ

Thành lập từ năm 2016, HTX nông nghiệp Dũng Tiến (phường Vân Sơn, thị xã Mộc Châu, tỉnh Sơn La) hiện có 18 thành viên với hơn 20ha diện tích đất canh tác. HTX tập trung trồng các loại rau ôn đới như bắp cải, xà lách, ớt chuông, cải thảo…; cà chua và khoai tây. 

Để HTX nông nghiệp Dũng Tiến phát triển được như hôm nay, ông Kim Văn Dũng, Giám đốc HTX đóng vai trò như một người thuyền trưởng. Hành trình đến với nghề trồng rau của ông Dũng cũng lắm thăng trầm và cơ duyên bất ngờ.

Ông Dũng tâm sự: “Tôi sinh ra ở huyện Mỹ Đức (TP. Hà Nội), vốn đã quen với ruộng rau, vườn quả. Từ đó, tôi đã có niềm yêu thích với với nghề trồng rau.

Năm 1984, lên Mộc Châu (Sơn La) lập nghiệp, tôi làm công nhân trồng chè hàng chục năm. Hướng đi này cũng phát triển tốt, năm 2008, tôi còn đứng ra thành lập tổ hợp tác sản xuất và chế biến chè”.

Cũng chính trong hàng chục năm sinh sống tại Mộc Châu, ông Dũng nhận thấy Mộc Châu có khí hậu mát quanh năm, rất phù hợp để canh tác rau, củ, quả ôn đới. Thị trường rau trái vụ khi đó còn nhiều tiềm năng phát triển, nhu cầu thị trường cao.

Thấy được cơ hội mở, lại sẵn có kinh nghiệm trồng rau được đúc rút sau nhiều năm sinh sống tại vùng ven sông Hồng, ông Dũng mạnh dạn chuyển sang trồng rau trái vụ, tập trung vào các giống rau ôn đới.

Vạn sự khởi đầu nan, gác lại lựa chọn ổn định, ông Dũng phải đối mặt với những khó khăn mới, đặc biệt trong đầu ra nông sản. Mấy năm đầu thành lập, HTX không dám mở rộng quy mô, liên kết với hộ dân vì chưa tìm được đầu ra ổn định. Rau trái vụ sản lượng không cao do sâu bệnh, khó hợp tác với đại lý lớn.

“Đúng lúc ấy, tôi nhận được tin có dự án của nước ngoài sẽ hỗ trợ đầu ra tiêu thụ nông sản cho các HTX địa phương. Tôi đã đăng ký tham gia ngay lập tức. Nhờ vậy, HTX chúng tôi đã được tiếp cận với quy trình canh tác rau khoa học, quy trình trồng rau hữu cơ. Chúng tôi còn được kết nối với nhiều doanh nghiệp, công ty như Vinschool, NOVA, Đồng Tâm…”, ông Dũng kể thêm.

Theo đó, hơn 20ha canh tác của HTX được canh tác hữu cơ, theo tiêu chuẩn VIETGAP. Các diện tích rau được chăm sóc, phòng chống sâu bệnh kịp thời, khoa học, có chuyên gia kiểm tra định kỳ. Áp dụng quy trình mới vào canh tác, sản lượng rau của HTX đã đủ để cung cấp cho các đại lý lớn. 

Rau trái vụ của HTX bán được giá khá. Cải thảo được thu mua với giá 6.000 đồng/kg; bắp cải 9.000 đồng/kg. Cà chua bi được thu mua với giá 25.000 đồng/kg, có thời điểm lên tới 35.000 đồng/kg, gấp 5-7 lần giá cà chua thường.

Ông Dũng tâm sự: “Lựa chọn hướng đi hữu cơ nên chúng tôi chấp nhận chi phí đầu vào cao. Bù lại, chúng tôi có thể tiếp cận với những thị trường lớn, trong và ngoài nước. Nông sản đảm bảo các tiêu chuẩn sạch, an toàn, mẫu mã đẹp nên rất được ưa chuộng. Vụ rau năm ngoái, HTX thu về hàng trăm tỷ, lãi ròng 40 tỷ đồng. Riêng gia đình tôi cũng thu được 2 tỷ đồng nhờ trồng rau”.

Chuyển giao kỹ thuật, nâng cao thu nhập cho bà con đồng bào DTTS từ trồng rau trái vụ

HTX nông nghiệp Dũng Tiến có 18 thành viên, đa phần là đồng bào dân tộc thiểu số Dao, Thái, Mường…

Ông Kim Văn Dũng, Giám đốc HTX cho biết: Với đặc thù địa hình vùng cao, chúng tôi khó tập trung được đất canh tác để sản xuất với quy mô lớn hàng chục, hàng trăm ha. Đây còn là vùng bà con dân tộc thiểu số sinh sống, điều kiện về cơ sở hạ tầng chưa phát triển. Hiện tại, chúng tôi chưa có đường nội đồng dẫn đến việc thu mua nông sản còn nhiều khó khăn.

Nâng cao thu nhập cho bà con, HTX tích cực chuyển giao quy trình canh tác rau trái vụ, rau hữu cơ tới các xã viên, hộ gia đình liên kết. HTX đẩy mạnh ứng dụng các thành tựu khoa học, chuyển đổi số trong sản xuất, chế biến rau, củ, quả. Xã viên được hỗ trợ đầu ra tiêu thụ nông sản, được chăm lo phúc lợi, có nguồn thu nhập khá.

Bà Lý Thị Hải, một trong những thành viên viên hoạt động tích cực của HTX kể thêm: Từ khi tham gia HTX, chúng tôi đã được tham gia nhiều buổi tập huấn của Hội Nông dân thị xã, tỉnh, Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thị xã Mộc Châu, chuyên gia từ dự án FAO… Ai đi học thì về hướng dẫn lại anh, chị, em trong HTX. Cũng nhờ vậy mà chúng tôi biết cách làm nhà kính, nhà lưới, sử dụng phân vi sinh, thuốc hữu cơ…

Tại HTX, vùng diện tích đất bằng, đẹp, phẳng, tập trung đã được chuyển đổi thành nhà kính, nhà lưới. Nông sản tại những diện tích này sẽ được trồng theo phương pháp hữu cơ, đáp ứng tiêu chuẩn VIETGAP. Sau đó, được xuất khẩu, phân phối tới các đại lý lớn như Vinschool, NOVA, Đồng Tâm…

Còn với những chủ hộ có diện tích đất vườn quy mô nhỏ, phân tán, HTX định hướng họ canh tác để cung cấp cho các chợ đầu mối và các doanh nghiệp như Đồng Giao. Các chủ hộ được chuyển giao công nghệ, kỹ thuật chăm sóc rau trái vụ để nâng cao giá trị cây rau, gia tăng sản lượng trồng.

Gắn bó với HTX nhiều năm, ông Bàn Văn Động, thành viên HTX tự hào: Được HTX quan tâm, chúng tôi đã có công ăn việc làm ổn định, được tập huấn quy trình canh tác bài bản, khoa học.

Giờ chúng tôi trồng rau theo tiêu chuẩn VIETGAP. Một vụ kéo từ tháng 5 năm nay đến tháng 1, giáp Tết năm sau. Chúng tôi cho đất nghỉ từ 3 – 4 tháng trước khi bước vào vụ mới. Vậy mà vẫn lãi gấp 3-4 lần so với ngày xưa trồng rau nhỏ lẻ.

Rau trồng ra được HTX thu mua với giá cao hơn nhiều so với bán ở chợ. Chăm chỉ làm ăn, mỗi ha chúng tôi có thể thu lại 500-600 triệu đồng. Nhờ vậy, nhà tôi đã tích cóp được kha khá, cho con cháu trong nhà ăn học đầy đủ.”

Mở rộng quy mô phát triển, trong năm 2025, HTX nông nghiệp Dũng Tiến liên kết thêm cùng với bà con ở các bản, các xã trên địa bàn huyện, cùng kết hợp sản xuất rau an toàn, rau hữu cơ và chủ động được nguồn nguyên liệu cho xuất khẩu… Trong thời gian tới, HTX vận động xã viên, người dân và các nguồn lực từ bên ngoài để mở đường nội đồng, nâng cao hiệu suất phân phối nông sản.