Trang chủChính trịNgoại giaoHợp sức phản đối sự thống trị của USD

Hợp sức phản đối sự thống trị của USD


USD – đồng tiền dự trữ của thế giới đang phải đối mặt với thách thức từ các quốc gia Nam bán cầu, nơi có nhiều thế lực đang muốn tìm lựa chọn khác ngoài đồng bạc xanh. Trên thực tế, việc này không hề dễ dàng.

BRICS có thể truất ngôi đồng USD? (Nguồn: Reuters)
BRICS muốn tạo ra một loại tiền tệ riêng biệt để thay thế đồng USD. (Nguồn: Reuters)

USD đã trở thành đồng tiền dự trữ chính của thế giới kể từ khi kết thúc Thế chiến II và được sử dụng trong hơn 80% thương mại quốc tế.

Lời kêu gọi trên toàn cầu

Đầu năm nay, Tổng thống Brazil Luiz Inacio Lula da Silva đã đặt câu hỏi: Tại sao tất cả các quốc gia phải giao dịch dựa trên đồng USD? Và Nhóm các nền kinh tế mới nổi hàng đầu thế giới (BRICS) gồm Brazil, Nga, Ấn Độ, Trung Quốc và Nam Phi đang nỗ lực tạo ra đồng tiền riêng của mình.

Theo Đại sứ Nam Phi tại BRICS Anil Sooklal, mục tiêu của nhóm không phải là thay thế đồng USD mà là mang lại cho thế giới nhiều lựa chọn hơn.

Đại sứ cho rằng: “BRICS không chống phương Tây, không cạnh tranh, không chống lại USD. Điều chúng tôi phản đối là sự thống trị liên tục của USD trong các tương tác tài chính toàn cầu”.

Những lời kêu gọi trên toàn cầu về vấn đề thoát khỏi sự thống trị của đồng USD không phải là mới và không phải là duy nhất đến từ BRICS. Nhưng các chuyên gia cho rằng, những thay đổi địa chính trị gần đây và căng thẳng gia tăng giữa phương Tây với Nga và Trung Quốc đã khiến những lời kêu gọi này trở nên nổi bật hơn.

Đầu năm 2022, các lệnh trừng phạt của phương Tây sau khi Nga tiến hành chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine đã đóng băng gần một nửa dự trữ ngoại hối của Moscow và loại bỏ các ngân hàng lớn của nước này khỏi SWIFT.

Cuối năm ngoái, Mỹ tăng cường áp đặt các hạn chế xuất khẩu công nghệ bán dẫn sang Trung Quốc.

Shirley Ze Yu, một nghiên cứu viên cao cấp tại Trường Kinh tế và Khoa học Chính trị London (Anh) nhận định: “Khi Mỹ ‘vũ khí hóa’ đồng USD trong các lệnh trừng phạt của Nga và Iran, các nước đang phát triển khác ngày càng mong muốn tìm kiếm các loại tiền tệ thay thế cho thương mại, đầu tư và dự trữ”.

Bên cạnh đó, theo bà Shirley Ze Yu, việc Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) tăng lãi suất khiến các nước đang phát triển đã phải gánh chịu nhiều khó khăn khi phải trả lãi suất cao hơn cho khoản nợ bằng đồng USD và phải chống chọi với tác động tỷ giá hối đoái.

Đồng tiền chung BRICS?

Phát biểu tại hội thảo về BRICS và trật tự toàn cầu ở Johannesburg (Nam Phi), ông Gustavo de Carvalho, một nhà phân tích chính sách về quan hệ Nga-châu Phi đã đưa ra một số lựa chọn mà BRICS có thể xem xét để thay thế đồng bạc xanh. Đơn cử như sử dụng rổ tiền tệ từ các nước BRICS, vàng và tiền điện tử.

Về các lựa chọn tiền tệ khả thi, GS. Danny Bradlow tại Đại học Pretoria (Nam Phi) cho rằng, nhiều người sẽ muốn quay lại chế độ bản vị vàng và tiền điện tử là một lựa chọn khó có thể xảy ra vì chúng “thậm chí còn rủi ro hơn” USD.

Các chuyên gia cũng tỏ ra hoài nghi về việc tạo ra một loại tiền tệ BRICS riêng biệt.

Bà Shirley Ze Yu nói: “Việc tạo ra đồng tiền riêng của BRICS sẽ cần một tập hợp các thể chế. Việc xây dựng thể chế đòi hỏi một bộ tiêu chuẩn chung và các giá trị nền tảng. Đây là điều rất khó đạt được nhưng không phải là không thể”.

Còn nhà phân tích Chris Weafer của Macro-Advisory, một công ty tư vấn chiến lược tập trung vào Nga và Âu Á thì mô tả, ý tưởng về đồng tiền BRICS là “không xảy ra”.

Đồng quan điểm, GS. Bradlow cho hay, ý tưởng của nhóm là tạo ra một giải pháp thay thế cho đồng USD có vẻ hoàn toàn viển vông và phi thực tế. “Nếu có một loại tiền tệ thống nhất, các thành viên sẽ bị chi phối bởi nền kinh tế lớn nhất và mạnh nhất trong nhóm”, ông Bradlow bày tỏ.

Hội nghị thượng đỉnh BRICS 2023 tổ chức tại Nam Phi, từ 22-24/8. (Nguồn: GCIS)
Hội nghị thượng đỉnh BRICS 2023 tổ chức tại Nam Phi từ ngày 22-24/8. (Nguồn: GCIS)

Giao dịch bằng nội tệ

Nhà phân tích Weafer nhận thấy, trong quá trình tìm kiếm những giải pháp thay thế USD, BRICS có thể sẽ thúc đẩy việc sử dụng nhiều hơn đồng nội tệ của các thành viên trong nhóm.

Ông nói: “80% giao dịch thương mại giữa Nga và Trung Quốc được thanh toán bằng đồng Ruble hoặc Nhân dân tệ. Đất nước của Tổng thống Putin cũng đang giao dịch với Ấn Độ bằng đồng Rupee… Vì vậy, sử dụng nội tệ là một lựa chọn hợp lý”.

Không chỉ BRICS, các quốc gia khác cũng đã bắt đầu tăng cường giao dịch bằng đồng nội tệ. Tháng 7/2023, Các tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE) và Ấn Độ đã ký một thỏa thuận cho phép họ giải quyết các khoản thanh toán thương mại bằng đồng Rupee thay vì đồng USD.

Tuy nhiên, việc sử dụng rộng rãi đồng nội tệ cũng đặt ra một thách thức mới, đó là khả năng chuyển đổi.

Ông Weafer cho rằng, các quốc gia thực hiện nhiều giao dịch thương mại cần phải dự trữ nhiều tiền tệ của các đối tác và có thể sẽ phải chuyển đổi thành tiền tệ của mình. Điều này rất khó khăn ở Ấn Độ – nơi các có biện pháp kiểm soát vốn.

Nhận định về lựa chọn này, GS. Bradlow nói, đây là chiến lược “rất đáng nghi ngại” vì đồng tiền dự trữ phải ổn định, có khả năng tiếp cận các thị trường nhanh chóng. Và ông nhận thấy: “USD thực sự là loại tiền tệ duy nhất đáp ứng đủ yêu cầu vào lúc này”.

USD vẫn là “vua”

Đối với Đại sứ Sooklal và các nhà lãnh đạo BRICS khác, lý do cơ bản cho các giải pháp thay thế đồng bạc xanh cũng tương tự như lý do thay đổi cấu trúc quản trị toàn cầu nói chung.

Đại sứ Sooklal nói: “Chúng tôi muốn sống trong một xã hội đa cực, một thế giới đa cực. Thương mại không còn bị chi phối bởi những quốc gia thống trị thương mại trong thập niên 70, 80, 90. Thời đại đó đã kết thúc. Chúng tôi không muốn bị ràng buộc với một hoặc hai loại tiền tệ”.

Đại sứ Nam Phi chỉ ra rằng, hệ thống thanh toán xuyên châu Phi – một cơ sở hạ tầng xuyên biên giới để tạo điều kiện thuận lợi cho các giao dịch thanh toán trực tiếp trên khắp lục địa – như một hình mẫu để các nước noi theo. Hệ thống này sẽ tiết kiệm khoảng 5 tỷ USD phí giao dịch thương mại hàng năm, khi so sánh với việc chỉ sử dụng SWIFT.

Tuy nhiên, ông Weafer khẳng định rằng: “Ngay cả khi BRICS tạo ra một loại tiền tệ chung thì nó cũng có thể chỉ hoạt động tương tự như đồng Euro – đồng tiền chiếm vị trí thứ hai trong thương mại toàn cầu và chưa thể thách thức sự thống trị của USD”.

Các nhà phân tích cũng nhấn mạnh, trong tương lai gần, USD vẫn là “vua” và BRICS hay bất kỳ đất nước nào muốn “lật đổ” đồng tiền này đều phải trải qua “cuộc leo núi khó khăn”.





Nguồn

Cùng chủ đề

Ông Trump “chịu chơi” hơn với những “cơn đau” của thị trường chứng khoán Mỹ

Trong nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Mỹ Donald Trump, thị trường chứng khoán luôn là tâm điểm chú ý. Tuy vậy, hiện tại, câu chuyện lại hoàn toàn khác.

USD “chợ đen” quay đầu giảm

Tỷ giá USD hôm nay 23/03/2025, tỷ giá USD, tỷ giá USD/VND, chỉ số DXY, giá đồng USD hôm nay, tỷ giá USD hôm nay, dự báo tỷ giá USD... Đồng USD tăng nhẹ so với đồng EUR vào phiên giao dịch vừa qua, hướng tới mức tăng tuần đầu tiên trong tháng này, khi các nhà đầu tư chốt lời từ đợt tăng giá gần đây của đồng EUR. Tỷ giá USD...

Tỷ giá USD hôm nay 20/03/2025: Đồng USD tăng giá

Tỷ giá USD hôm nay 20/03/2025, tỷ giá USD, tỷ giá USD/VND, chỉ số DXY, giá đồng USD hôm nay, tỷ giá USD hôm nay, dự báo tỷ giá USD... Đồng USD tăng giá trên diện rộng, phục hồi từ mức thấp nhất trong nhiều tháng khi các nhà giao dịch chú ý đến kết quả cuộc họp của Cục Dự trữ Liên bang vào cuối ngày để tìm manh mối về lộ trình lãi suất...

Đồng USD chạm đáy, nhân dân tệ bay cao sau khi ông Trump nắm quyền

Giá trị đồng USD so với các ngoại tệ tiêu biểu tụt xuống mức thấp nhất trong 5 tháng qua, trong khi đồng euro và đồng nhân dân tệ cùng tăng giá. Theo Hãng tin Reuters, giá trị đồng USD sáng 17-3 ở gần...

Giá USD chưa phục hồi

Tỷ giá USD hôm nay 17/03/2025, tỷ giá USD, tỷ giá USD/VND, chỉ số DXY, giá đồng USD hôm nay, tỷ giá USD hôm nay, dự báo tỷ giá USD... Trên thế giới, chỉ số USD Index - thước đo sức mạnh của USD so với 6 đồng tiền chủ chốt (EUR, JPY, GBP, CAD, SEK, CHF) không biến động nhiều so với sáng qua, ở mức 103,72. Đây là mức thấp nhất của đồng bạc...

Nổi bật

Mới nhất

Cùng tác giả

Hải quân Việt Nam-Thái Lan tuần tra chung lần thứ 51

Sáng 2/4, Biên đội tàu 263, 261 thuộc Hải đội 515, Lữ đoàn 175, Vùng 5 Hải quân nhân dân Việt Nam đã cập quân cảng Vùng 5 (Kiên Giang), kết thúc tốt đẹp chuyến tuần tra chung thường niên lần thứ 51 với Biên đội tàu 421, 561 của Hải quân Hoàng gia Thái Lan.

Bộ trưởng Pete Hegseth khẳng định “liên minh sắt đá” Mỹ-Philippines tại khu vực

Chuyến thăm của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ tới Philippines là cơ hội quan trọng để truyền tải chính sách của chính quyền Tổng thống Donald Trump, định hình quan điểm can dự của Washington tại khu vực.

Thị trường trầm lắng, tâm lý găm hàng cao, lượng tiêu xuất khẩu thấp nhất trong 6 năm

Giá tiêu hôm nay 31/3/2025 tại thị trường trong nước tiếp tục đi ngang ở các địa phương trọng điểm, giao dịch từ 159.000 – 160.000 đồng/kg.

Quyết chấm dứt nạn đói cho trẻ em châu Phi, AfDB phê duyệt lập quỹ hàng chục triệu USD

Hội đồng quản trị của Ngân hàng Phát triển châu Phi (AfDB) đã phê duyệt việc thành lập một quỹ nhằm giúp chấm dứt nạn đói và suy dinh dưỡng ở trẻ em trong độ tuổi đi học tại châu lục.

Đội cứu hộ, cứu nạn Việt Nam hạ cánh xuống sân bay Yangon, sẵn sàng hỗ trợ khắc phục hậu quả động đất tại...

Đội cứu hộ của Việt Nam từ ngày mai sẽ triển khai nhiệm vụ cứu hộ, cứu nạn tại các nơi bị ảnh hưởng động đất ở Myanmar.

Bài đọc nhiều

Quan hệ ASEAN-Nhật Bản (Bài 2): Dấu ấn Việt Nam

Mặc dù không phải là thành viên sáng lập Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN) nhưng kể từ khi tham gia vào năm 1995, Việt Nam luôn chứng tỏ là một thành viên chủ động, tích cực và có trách nhiệm của khối này. Đáng chú ý, Việt Nam đã có nhiều đóng góp trong việc củng cố và nâng tầm quan hệ giữa ASEAN và Nhật Bản. Việt Nam trở thành thành viên thứ 7 của...

Bộ trưởng Doanh nghiệp Hàn Quốc mời Đại sứ Việt Nam Vũ Hồ và Đại sứ Đức Georg Wilfried Schmidt thăm chợ truyền thống...

Bộ trưởng Bộ Doanh nghiệp vừa và nhỏ và khởi nghiệp Hàn Quốc Oh Young Joo cùng các khách mời là Đại sứ Việt Nam tại Hàn Quốc Vũ Hồ, Đại sứ Đức Georg Wilfried Schmidt đã cùng đến thăm chợ truyền thống Kyungdong ở trung tâm Seoul, ngày 13/9.

Châu Âu tăng nhập khí đốt Nga, căng thẳng Trung Quốc-Canada, một quốc gia ASEAN thu ngân sách cao nhất 10 năm

Samsung cắt giảm việc làm trên toàn cầu, châu Âu tăng nhập khí đốt Nga, Fed không vội cắt giảm lãi suất, Trung Quốc kháng cáo Canada lên WTO, lạm phát tại Đức giảm, Thái Lan thu ngân sách cao nhất 10 năm…là những tin kinh tế thế giới nổi bật tuần qua.

Đại tướng Phan Văn Giang tham dự ADMM-18, ADMM+ lần thứ 11

Ngày 19-21/11, Đại tướng Phan Văn Giang, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Bí thư Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng dẫn đầu đoàn đại biểu cấp cao tham dự Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN (ADMM) lần thứ 18, Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng các nước ASEAN mở rộng (ADMM+) lần thứ 11, cùng các cuộc gặp không chính thức Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN-Trung Quốc và ASEAN-Mỹ tại Vientiane, Lào.

EU “bơm” đầy khí đốt dự trữ; Czech tính toán áp thuế lợi nhuận bất thường

Ngày 18/8, Ủy ban châu Âu (EC) cho biết, các cơ sở dự trữ khí đốt của Liên minh châu Âu (EU) đã đạt được mục tiêu lấp đầy 90% trước thời hạn vào ngày 1/11 tới.

Cùng chuyên mục

Thị trường trầm lắng, tâm lý găm hàng cao, lượng tiêu xuất khẩu thấp nhất trong 6 năm

Giá tiêu hôm nay 31/3/2025 tại thị trường trong nước tiếp tục đi ngang ở các địa phương trọng điểm, giao dịch từ 159.000 – 160.000 đồng/kg.

Đội cứu hộ, cứu nạn Việt Nam hạ cánh xuống sân bay Yangon, sẵn sàng hỗ trợ khắc phục hậu quả động đất tại...

Đội cứu hộ của Việt Nam từ ngày mai sẽ triển khai nhiệm vụ cứu hộ, cứu nạn tại các nơi bị ảnh hưởng động đất ở Myanmar.

Thúc đẩy kinh tế tư nhân và bài học từ Mỹ (kỳ 1)

Mô hình America Inc. dưới thời chính quyền Trump 2.0 - coi chính phủ như một tập đoàn cần tái cấu trúc để hoạt động hiệu quả, linh hoạt và tiết kiệm - gồm 10 điểm nhấn chiến lược.

ASEAN chung tay khắc phục hậu quả trận động đất tại Myanmar và Thái Lan

Sáng 30/3, theo đề nghị của Malaysia, nước Chủ tịch ASEAN 2025, các Bộ trưởng Ngoại giao ASEAN đã có cuộc họp khẩn theo hình thức trực tuyến để bàn về công tác khắc phục hậu quả trận động đất xảy ra ngày 28/03 tại Myanmar và Thái Lan.

Tuyên bố không bận tâm nếu giá tăng sau ‘Ngày giải phóng’, ‘ván cược’ của Tổng thống Trump có đưa ngành sản xuất Mỹ...

Nhà Trắng đang chuẩn bị áp dụng mức thuế mới đối với nhiều mặt hàng tiêu dùng vào ngày 2/4, động thái vấp phải sự chỉ trích từ các nhà lãnh đạo quốc tế và lo ngại về khả năng giá cả tăng đối với người tiêu dùng. Tổng thống Donald Trump tuyên bố không bận tâm.

Mới nhất

Đại hội đại biểu Đảng bộ Công ty cổ phần Vận tải biển Việt Nam (VOSCO) lần thứ XV, nhiệm kỳ 2025–2030

10/06/25 2:45 PM Ngày 09/6/2025, Đại hội đại biểu Đảng bộ Công ty cổ phần Vận tải biển Việt Nam (VOSCO) lần thứ XV, nhiệm kỳ 2025–2030 đã diễn ra thành công, với sự tham dự của 89 đại biểu chính thức đại diện cho các đảng viên trong Đảng bộ. Đại hội đã tiến hành bầu Ban Chấp hành...

Đại hội Chi bộ Công đoàn Hàng Hải 2025–2030

Sáng ngày 09/6/2025 tại Hà Nội, Chi bộ Cơ quan Công đoàn Tổng công ty Hàng hải Việt Nam đã tổ chức thành công Đại hội Chi bộ lần thứ XI, nhiệm kỳ 2025 – 2030. Tới dự và chỉ đạo Đại hội có đồng chí Đỗ Thị Thanh Thủy – Ủy viên Ban Thường vụ, Chủ nhiệm Ủy...

Đại hội Chi bộ Cơ quan Công đoàn Tổng công ty Hàng Hải Việt Nam nhiệm kỳ 2025 – 2030: Đại hội của đổi...

Sáng ngày 09/6/2025 tại Hà Nội, Chi bộ Cơ quan Công đoàn Tổng công ty Hàng hải Việt Nam đã tổ chức thành công Đại hội Chi bộ lần thứ XI, nhiệm kỳ 2025 – 2030. Tới dự và chỉ đạo Đại hội có đồng chí Đỗ Thị Thanh Thủy – Ủy viên Ban Thường vụ, Chủ nhiệm Ủy...

Hơn 66.000 tỷ đồng đầu tư hệ thống cảng biển Hải Phòng – Tổng công ty Hàng hải Việt Nam-VIMC

Mục tiêu đến năm 2030, hệ thống cảng biển tại Hải Phòng có khả năng đáp ứng cho lượng hàng hóa thông qua từ 175,4 – 215,5 triệu tấn và đáp ứng cho lượng hành khách từ 20,4 – 22,8 nghìn lượt khách. Bộ Xây dựng vừa phê duyệt Quy hoạch chi tiết phát triển vùng đất, vùng nước...

Mới nhất