Hội thảo khoa học quốc gia về khoa học cơ bản với trách nhiệm quốc gia

Hội thảo thu hút sự tham gia của hơn 80 nhà khoa học, nhà lãnh đạo, quản lý đến từ một số cơ quan Trung ương, các trường đại học nghiên cứu và đào tạo khoa học cơ bản. Hội thảo là diễn đàn chia sẻ về các chính sách, kinh nghiệm trong phát triển nghiên cứu khoa học, hợp tác quốc tế, tuyển sinh, đào tạo và thực hiện cơ chế tài chính. Từ đó, đưa ra các giải pháp thúc đẩy các hoạt động tuyển sinh, đào tạo, nghiên cứu khoa học và hợp tác của khối các trường đào tạo khoa học cơ bản.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Hiệu trưởng Trường đại học Khoa học và xã hội nhân văn (Đại học Quốc gia Hà Nội), Giáo sư, Tiến sĩ Hoàng Anh Tuấn nhấn mạnh: “Khoa học cơ bản bao gồm các lĩnh vực khoa học tự nhiên: như toán học, vật lý, hóa học, sinh học, địa chất và các ngành khoa học xã hội: lịch sử, văn học, triết học, tôn giáo học, nhân học, ngôn ngữ học,… Đây là các ngành học nghiên cứu sâu về lý thuyết, các quy luật của thế giới tự nhiên và xã hội, nhưng lại đóng vai trò then chốt, tiền đề cho sự phát triển các ngành khoa học ứng dụng. Ở Việt Nam, không ít lĩnh vực khoa học cơ bản nói chung đã đạt trình độ quốc tế.

Tại thời điểm này cả nước đang sôi động về các chủ đề “Trách nhiệm quốc gia”, “Kỳ nguyên mới/kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”, Hội thảo thường niên với chủ đề “Khoa học cơ bản với trách nhiệm quốc gia” đã đúng thời điểm và trúng vấn đề. Với triết lý “Hàn lâm là nền tảng, hiện đại là xu hướng”, chúng tôi kỳ vọng hội thảo hôm nay là cơ hội để các nhà khoa học, các đơn vị cùng phát huy những kết quả hợp tác trước đây, đồng thời đề xuất những đường hướng, giải pháp liên quan đến đào tạo, nghiên cứu và phục vụ cộng đồng, phát huy vai trò, thế mạnh của mỗi đơn vị, đóng góp chung vào sự phát triển của nền khoa học cơ bản nước nhà”.

Theo Giáo sư, Tiến sĩ Lại Quốc Khánh, đất nước sau 40 năm đổi mới, cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế đã được nâng lên một tầm cao mới. Có được những thành tựu mang ý nghĩa lịch sử đó, khoa học cơ bản nước nhà đã có phần đóng góp quan trọng và xứng đáng được khẳng định. Khoa học cơ bản với tất cả các hoạt động rất đặc thù bao gồm nghiên cứu cơ bản; đào tạo nhân lực khoa học cơ bản; tư vấn khoa học ở tầm đổi mới tư duy, hoạch định đường lối, chính sách quốc gia đã có những đóng góp quan trọng và đầy trách nhiệm

Không chỉ trên phương diện tính đặc thù của khoa học cơ bản, trong thời đại liên ngành, các tổ chức nghiên cứu và đào tạo khoa học cơ bản và giới trí thức khoa học cơ bản cũng đồng thời có những đóng góp đầy tính ứng dụng, trên cả ba phương diện nghiên cứu, đào tạo và tư vấn chính sách. Các tổ chức khoa học cơ bản, các nhà khoa học cơ bản với tinh thần trách nhiệm rất cao đã tích cực và chủ động cống hiến sức lực và trí tuệ của mình trong tham gia giải quyết những vấn đề của quốc gia, ở tầm quốc gia.

Cũng theo Giáo sư, Tiến sĩ Lại Quốc Khánh, còn rất nhiều việc đang đặt ra cần giải quyết. Đất nước bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình, nhiều vấn đề mới đang đặt ra đòi hỏi tư duy, nhận thức và giải quyết ở tầm lý thuyết; đòi hỏi có nhân lực khoa học cơ bản để thực hiện và có những tư vấn chính sách cụ thể, thiết thực, xứng tầm.

“Hội thảo góp phần trực tiếp giải quyết các vấn đề này; đồng thời, về lâu dài, hình thành mạng lưới các tổ chức khoa học cơ bản, mạng lưới nhà khoa học cơ bản, qua đó gia tăng nguồn lực nhằm thực hiện đầy đủ hơn, chất lượng hơn, hiệu quả hơn trách nhiệm trách nhiệm quốc gia”, Giáo sư, Tiến sĩ Lại Quốc Khánh nhấn mạnh.

Hội thảo nhận được nhiều báo cáo chất lượng, giá trị, đề cập đến những vấn đề rất thiết thực, không chỉ khẳng định trách nhiệm quốc gia của các tổ chức nghiên cứu và đào tạo khoa học cơ bản, mà còn gợi mở nhiều định hướng cho tương lai. Với sự góp mặt của các chuyên gia đầu ngành, các nhà khoa học, hội thảo mang đến góc nhìn mới, giải pháp sáng tạo và những định hướng cụ thể để khoa học cơ bản tiếp tục khẳng định vai trò nền tảng trong sự nghiệp bảo vệ, xây dựng và phát triển đất nước.

Tại hội thảo, các đại biểu tập trung vào các nội dung sau: Vai trò của khoa học cơ bản tham gia xây dựng văn kiện Đại hội XIV của Đảng Cộng sản Việt Nam; tham gia xây dựng đường lối, chính sách phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội; tham gia tư vấn chính sách, tham gia phát triển địa phương và cơ hội hội nhập quốc tế.