‘Hồ Thiên Đường’ ở biên giới Triều Tiên được tạo ra từ vụ phun trào núi lửa thảm khốc như thế nào?

Hơn một nghìn năm trước, Hồ Thiên Đường đã gây ngập lụt khu vực xung quanh khi núi lửa Changbaishan-Tianchi, nằm trên biên giới giữa Trung Quốc và Triều Tiên, phun trào. (Ảnh: Charlie Fong)

Changbaishan-Tianchi, được gọi là Baekdu trong tiếng Hàn, có thể phun trào trở lại, vì vậy các nhà nghiên cứu núi lửa muốn hiểu những rủi ro mà nó gây ra.

Để điều tra trận lụt thảm khốc xảy ra sau vụ phun trào năm 946, Qin và cộng sự đã đào sâu vào các lớp trầm tích từ núi lửa. Công trình của họ cho thấy ít nhất 1 km3 nước tràn ra từ miệng núi lửa, khiến trầm tích bị xói mòn với tốc độ lên tới 34 m/giờ trong khoảng 3 giờ.

Các nhà nghiên cứu cũng kết luận rằng, vụ phun trào bao gồm hai giai đoạn, với trận lụt xảy ra giữa hai giai đoạn. Các nhà khoa học khác đã đưa ra giả thuyết rằng trận lụt phun trào trong một vụ phun trào tức thời sau khi vụ phun trào làm nứt vành núi lửa, nhưng các tác giả của nghiên cứu này thấy rằng, kịch bản này không thực tế vì trầm tích không lan rộng như mong đợi từ một vụ phun trào đột ngột.

Các nhà nghiên cứu đề xuất ba kịch bản thay thế. Trong kịch bản đầu tiên, nước chỉ đơn giản tràn ra rìa miệng núi lửa để phản ứng với magma phun lên từ bên dưới.

Trong kịch bản thứ hai, núi lửa gây ra một trận động đất làm sụp đổ bức tường bên trong của miệng núi lửa vào hồ, khiến nó tràn bờ.

Và trong kịch bản thứ ba, lượng mưa trước sự kiện đã lấp đầy miệng núi lửa đến mức tối đa và làm yếu vành miệng núi lửa, khiến nước chảy ra ngoài.

Các nhà nghiên cứu cho biết, việc hiểu biết về các trận lụt thời cổ đại như sự kiện năm 946 CN có thể giúp những nhóm dân cư dễ bị tổn thương chuẩn bị cho các thảm họa thiên nhiên trong tương lai, không chỉ ở Changbaishan-Tianchi mà còn ở các núi lửa trên khắp thế giới.

Hà Thu

Theo Live Science