Trang chủNewsVăn hóa - Xã hộiHành trình ly kỳ của chữ Quốc ngữ

Hành trình ly kỳ của chữ Quốc ngữ

Khi thực hiện cuốn sách về lịch sử hình thành chữ Quốc ngữ, TS. Phạm Thị Kiều Ly và hoạ sĩ Tạ Huy Long mong muốn truyền thêm cho người đọc, đặc biệt là các bạn nhỏ tình yêu đối với tiếng Việt – thứ ngôn ngữ đẹp mà chúng ta đang sở hữu.

Hành trình ly kỳ của chữ Quốc ngữ
Hành trình ly kỳ của chữ Quốc ngữ

Theo cuốn sách, hành trình sáng tạo chữ Quốc ngữ chính là câu chuyện về sự phát triển, phổ biến của chữ viết hệ Latinh của tiếng Việt. Ban đầu, thứ văn tự này là công cụ để thuận tiện cho việc trao đổi với người Việt, qua đó dễ dàng tiến hành truyền giáo; sau này, nó lại được sử dụng như một thứ mật mã giữa các thừa sai với bốn đạo và chỉ được dạy trong các chủng viện.

Sau những biến động chính trị và giáo dục, chữ Quốc ngữ dần thay chữ Nho trong các văn bản hành chính của đất nước, nắm giữ vai trò khai mở dân trí và trở thành chữ viết chính thức.

Điều đặc biệt là cuốn sách được viết bằng ngôn ngữ tranh truyện bán hư cấu qua lời kể của Alexandre de Rhodes – vị linh mục, người của Tòa thánh Vatican, đã tới Việt Nam từ thế kỉ XVII và có công rất lớn trong việc in cuốn từ điển đầu tiên của tiếng Việt (Từ điển Việt – Bồ – La) vào năm 1651.

Sở dĩ TS. Phạm Thị Kiều Ly chọn Alexandre de Rhodes là người dẫn truyện vì đây là vị linh mục sống ở cả Đàng Trong lẫn Đàng Ngoài, hiểu phong tục, tập quán của cả hai miền. Ông đã để lại nhiều công trình, nhờ đó có dữ liệu xây dựng cốt truyện cho cuốn sách này. Ngoài việc thêm thắt các đoạn hội thoại có lồng cảm xúc của nhân vật chính, tác giả tôn trọng những mốc, sự kiện lịch sử chính tạo ra chữ Quốc ngữ.

TS. Phạm Thị Kiều Ly cho biết, nội dung cuốn sách này dựa vào luận án Tiến sĩ của chị về Lịch sử ngữ pháp và chữ viết hệ Latinh của tiếng Việt cũng như các tài liệu trong văn khố ở châu Âu và các cuốn sách viết về hành trình truyền giáo của các thừa sai. Từ bản luận án lên tới 640 trang, tác giả rút gọn thành cuốn sách ngắn súc tích và được minh hoạ bằng tranh đầy sinh động với 126 trang.

Nói về cuốn sách, tác giả khẳng định: “Alexandre de Rhodes không phải là người đầu tiên ghi tiếng Việt ra ký tự Latinh. Trước Alexandre de Rhodes còn có thầy Francisco de Pina – người Bồ Đào Nha – đã soạn một tập từ điển nhỏ, nhưng rồi bị mất. Linh mục António de Fontes là người đầu tiên dùng hai chữ cái “ơ” và “ư”, tìm ra các thanh điệu để ghi trong một báo cáo vào năm 1631. Thầy cũng soạn từ điển Việt – Bồ cho chính mình và các linh mục khác để học tiếng Việt”.

Tuy nhiên, trong quá trình sáng tạo ấy, Alexandre de Rhodes là người tập hợp công trình của những người đi trước, kết hợp với những hiểu biết của ông về An Nam để in cuốn từ điển Việt – Bồ – La ở La Mã vào năm 1651.

Như vậy, Hành trình sáng tạo chữ Quốc ngữ đã kết hợp kiến thức lịch sử, khoa học với trí tưởng tượng của tác giả để lý giải sự ra đời chữ viết hiện nay của người Việt. Nhóm tác giả còn sáng tạo một đoạn phỏng vấn đặc biệt với ba nhân vật tiêu biểu trong quá trình sáng tạo chữ quốc ngữ là Alexandre De Rhodes, Francisco De Pina và Gaspar do Amaral, bàn luận về quá trình sáng tạo chữ viết Latinh của tiếng Việt.

Cuốn sách lồng ghép nhiều chi tiết hài hước như khi Alexandre De Rhodes mới sang Việt Nam, vì nhầm lẫn thanh điệu, ông mua nhầm cá thành cà; vì không biết tiếng Việt đơn âm tiết, các cha thường ghi các chữ dính vào nhau…

Ngoài khắc họa hành trình nghiên cứu và sáng tạo chữ Quốc ngữ của Alexandre De Rhodes, tác giả có thêm phần Chữ quốc ngữ ký sự ghi lại những dấu ấn quan trọng trong việc phát triển chữ Quốc ngữ từ thế kỷ XVII, cho tới đóng góp của các linh mục Việt Nam như Filippe Bỉnh, thầy Pao, thầy Ngần, thầy Liễn…

Hành trình ấy tiếp tục được nối dài với đóng góp của nhiều cá nhân khác giúp phổ biến chữ Quốc ngữ ở Nam Kỳ, sau đó là toàn quốc.

Thông qua cuốn sách, bạn đọc sẽ hiểu thêm về việc chữ Quốc ngữ được cải biên, phổ biến, đón nhận qua năm tháng ra sao, có đóng góp thế nào trong việc xóa mù chữ cho dân ta thời Pháp thuộc và được Chủ tịch Hồ Chí Minh công nhận là văn tự chính thức của Việt Nam từ năm 1945.





Nguồn: https://baoquocte.vn/hanh-trinh-ly-ky-cua-chu-quoc-ngu-290513.html

Cùng chủ đề

Khởi động tìm kiếm “Sứ giả tiếng Việt” ở nước ngoài năm 2025

(Dân trí) - Ngày 29/3, tại Hà Nội, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài, Bộ Ngoại giao đã tổ chức Lễ Phát động Ngày Tôn vinh tiếng Việt và Cuộc thi Tìm kiếm Sứ giả tiếng Việt ở nước ngoài năm 2025. Chương trình do Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lê Thị Thu Hằng chủ trì, với sự tham dự của đại diện các bộ, ban, ngành trong nước, các chuyên gia ngôn ngữ và...

Lễ Phát động Ngày Tôn vinh tiếng Việt năm 2025

Chiều 29/3, tại Hà Nội, Ủy ban Nhà nước về người Việt Nam ở nước ngoài (Bộ Ngoại giao) đã tổ chức Lễ phát động Ngày Tôn vinh tiếng Việt và Cuộc thi Tìm kiếm sứ giả tiếng Việt ở nước ngoài năm 2025. ...

Giữ gìn ngôn ngữ tiếng Việt trong thời kỳ hội nhập

MC Thanh Mai cho rằng, trong xu thế hội nhập và toàn cầu hóa, ngôn ngữ tiếng Việt có nhiều cơ hội trở nên giàu có, nhưng mặt khác cũng phải đối đầu trước nguy cơ hòa tan...

Alibaba ra mắt mô hình AI mã nguồn mở phân tích cảm xúc con người qua video

Phòng thí nghiệm Thông Nghĩa (Tongyi) của Alibaba hôm thứ Ba (11/3) đã công bố mô hình R1-Omni dưới dạng mã nguồn mở. Đây được coi là mô hình ngôn ngữ đa phương thức toàn diện đầu tiên, ứng dụng kỹ thuật học tăng cường với phần thưởng có thể xác minh (RLVR) – một công nghệ hứa hẹn nâng cao khả năng suy luận và phân tích cảm xúc của AI. Nhóm phát triển cho biết, họ đã...

Nổi bật

Mới nhất

Cùng tác giả

Hải quân Việt Nam-Thái Lan tuần tra chung lần thứ 51

Sáng 2/4, Biên đội tàu 263, 261 thuộc Hải đội 515, Lữ đoàn 175, Vùng 5 Hải quân nhân dân Việt Nam đã cập quân cảng Vùng 5 (Kiên Giang), kết thúc tốt đẹp chuyến tuần tra chung thường niên lần thứ 51 với Biên đội tàu 421, 561 của Hải quân Hoàng gia Thái Lan.

Bộ trưởng Pete Hegseth khẳng định “liên minh sắt đá” Mỹ-Philippines tại khu vực

Chuyến thăm của Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ tới Philippines là cơ hội quan trọng để truyền tải chính sách của chính quyền Tổng thống Donald Trump, định hình quan điểm can dự của Washington tại khu vực.

Thị trường trầm lắng, tâm lý găm hàng cao, lượng tiêu xuất khẩu thấp nhất trong 6 năm

Giá tiêu hôm nay 31/3/2025 tại thị trường trong nước tiếp tục đi ngang ở các địa phương trọng điểm, giao dịch từ 159.000 – 160.000 đồng/kg.

Quyết chấm dứt nạn đói cho trẻ em châu Phi, AfDB phê duyệt lập quỹ hàng chục triệu USD

Hội đồng quản trị của Ngân hàng Phát triển châu Phi (AfDB) đã phê duyệt việc thành lập một quỹ nhằm giúp chấm dứt nạn đói và suy dinh dưỡng ở trẻ em trong độ tuổi đi học tại châu lục.

Đội cứu hộ, cứu nạn Việt Nam hạ cánh xuống sân bay Yangon, sẵn sàng hỗ trợ khắc phục hậu quả động đất tại...

Đội cứu hộ của Việt Nam từ ngày mai sẽ triển khai nhiệm vụ cứu hộ, cứu nạn tại các nơi bị ảnh hưởng động đất ở Myanmar.

Bài đọc nhiều

Các tác phẩm đoạt giải Liên hoan Ảnh nghệ thuật truyền thống Thành phố Hồ Chí Minh lần thứ 49 năm 2024

(NADS) - Liên hoan Ảnh nghệ thuật truyền thống TP Hồ Chí Minh lần thứ 49 năm 2024 do Hội Nhiếp ảnh Thành phố Hồ Chí Minh (HOPA) tổ chức có chủ đề là “Tự do” dành cho ảnh màu hoặc ảnh đen trắng, gồm các thể loại như: Chân dung, phong cảnh, sinh hoạt đời thường, tĩnh vật, thiên nhiên, ý tưởng… ...

Dân ca Quan họ Bắc Ninh ngày càng “danh thơm nức tiếng” và lan tỏa mạnh mẽ

Tối 23/11, tại Trung tâm Văn hóa Kinh Bắc, đã diễn ra Lễ kỷ niệm 15 năm Dân ca Quan họ Bắc Ninh được UNESCO ghi danh là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh dự và phát biểu sự kiện.

Đài tưởng niệm 596 liệt sĩ ngành bưu điện được công nhận là di tích lịch sử

Đài tưởng niệm liệt sĩ ngành bưu điện Quảng Nam - Đà Nẵng, nơi tưởng nhớ 596 anh hùng giao bưu, vừa được công nhận là Di tích lịch sử cấp thành phố. UBND quận Ngũ Hành Sơn (TP Đà Nẵng) vừa tổ chức Lễ Công bố quyết định xếp hạng và đón nhận Bằng Di tích lịch sử cấp thành phố Đài tưởng niệm liệt sĩ ngành Bưu điện Quảng Nam - Đà Nẵng. Đài tưởng niệm liệt sĩ ngành...

Xây dựng chính quyền đô thị Hải Phòng tinh gọn, hiệu quả

Thành phố Hải Phòng đang trên đà phát triển mạnh mẽ. Vì vậy, Nghị quyết 169 của Quốc hội về tổ chức chính quyền đô thị tại thành phố Hải Phòng là cơ sở để thành phố xây dựng bộ máy tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả cao.  Từ đó, huy động mọi nguồn lực cho sự phát triển bứt phá của thành phố cũng như tạo thuận lợi tối đa cho người dân, doanh nghiệp. Chính quyền chủ động, người...

Cùng chuyên mục

Hai người phụ nữ hiếm hoi trong lịch sử từng được trao huy chương Fields

Trong số 64 nhà toán học được trao huy chương Fields ở lĩnh vực toán học chỉ có hai người phụ nữ. Đó là nhà toán học người Iran Maryam Mirzakhani và nhà toán học người Ukraine Maryna Viazovska. Đến năm 2022, nhà toán...

Vì sao nhiều Gen Z thà ‘ăn bám bố mẹ’ cũng không muốn làm việc 8 tiếng 1 ngày?

Công việc từ 9 giờ sáng đến 5 giờ chiều, từ thứ 2 đến thứ 7 đã không còn là chuyện hiển nhiên và lựa chọn duy nhất. ...

Quảng Bình ký kết hợp tác với Sun Group

(NADS) - Ngày 15/4, tại TP. Đồng Hới, UBND tỉnh Quảng Bình và Công ty Cổ phần Tập đoàn Mặt Trời (Sun Group) có buổi làm việc và ký kết “Bản ghi nhớ hợp tác chiến lược đầu tư phát triển”. Đây được xem là cột mốc quan trọng, mở ra giai đoạn mới cho tiến trình phát triển kinh tế - du lịch bền vững của tỉnh Quảng Bình. ...

Xác lập kỷ lục 135 món ăn từ trái thanh trà

VĨNH LONG 135 món ăn chế biến từ trái thanh trà - trái cây đặc sản của thị xã Bình Minh vừa xác...

Vì sao ly hôn tập trung ở thành phố lớn?

Theo báo cáo kết quả điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ năm 2024 của Tổng cục Thống kê vừa được công bố cho thấy TP.HCM có tỉ lệ ly hôn, ly thân cao nhất cả nước với 263.000 người, đứng sau là Hà Nội với hơn 146.000 người. ...

Mới nhất

Sóc Trăng: Khai mạc Lễ hội Nghinh Ông Nam Hải Trần Đề 2025

VHO - Ngày 18.4, tại thị trấn Trần Đề, UBND huyện Trần Đề, tỉnh Sóc Trăng long trọng tổ chức Lễ hội Nghinh Ông Nam Hải thị trấn Trần Đề. Lãnh đạo UBND huyện Trần Đề cũng cho biết, sau khi UBND tỉnh đã phê duyệt  Đề án bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa...

Tin tức doanh nghiệp-NCV Games chính thức công bố phát hành dự án ‘bom tấn’ Lineage 2M

Bom tấn MMORPG Lineage 2M sẽ được NCV Games - liên doanh giữa VNGGames và NCSOFT - phát hành chính thức vào ngày 20/5/2025 trên đồng thời các nền tảng: iOS, Android và PC thông qua ứng dụng hỗ trợ Purple Launcher. Sản phẩm sẽ được phát hành rộng rãi tại 6 thị trường Đông Nam Á: Thái...

Tin tức doanh nghiệp-AI: Đòn bẩy giúp Ngành Tài chính

Trí tuệ nhân tạo (AI) đang trở thành công cụ quan trọng giúp các tổ chức tài chính và ngân hàng tại Việt Nam tối ưu hóa hiệu quả hoạt động, nâng cao chất lượng dịch vụ và đảm bảo  an toàn cho khách hàng  trong thời đại số.Đơn giản hóa trải nghiệm khách hàngTrước những yêu cầu...

Tăng trưởng kinh doanh mạnh mẽ, doanh thu tăng 22%, đột phá về AI

(Thành phố Hồ Chí Minh – Ngày 03 tháng 4 năm 2025) – Công ty Cổ phần VNG (VNG) vừa công bố kết quả tài chính đã được kiểm toán cho năm tài chính 2024. Trong bối cảnh toàn cầu nhiều biến động, công ty vẫn ghi nhận mức tăng trưởng doanh thu thuần ấn tượng 22%, đạt...

Mới nhất