Hà NộiMong muốn có vóc dáng khỏe đẹp vào dịp Tết, nhiều người tìm mọi cách ép cân cấp tốc như uống thuốc, cắt giảm tinh bột, dẫn đến nhiều rủi ro khôn lường.
Huyền, 29 tuổi, cao 1,62 m, nặng 63 kg, cơ thể thiếu cân đối nên không thể mặc vừa những bộ áo dài yêu thích. E ngại mỗi lần gặp gỡ họ hàng vào dịp Tết bị chê “phải giảm cân mới lấy được chồng”, cô “muốn làm một cuộc lột xác về ngoại hình để mọi người trầm trồ”. Huyền lên kế hoạch ăn kiêng nghiêm ngặt để kịp giảm 10 kg đón Tết.
Nữ nhân viên văn phòng cắt giảm hoàn toàn tinh bột, dầu mỡ khỏi thực đơn, kiêng nước ngọt, trái cây, sữa vì chứa nhiều đường. Thay vào đó, cô ăn nhiều rau xanh, củ quả và uống nước lọc. Hai tuần đầu, Huyền giảm 3 kg. Mừng thầm vì mục tiêu ngày càng được rút ngắn, cô càng có thêm động lực cắt tinh bột dù nhiều khi rất thèm cơm, bún, bánh mì.
Sang đến tuần thứ ba, cơ thể cô gái mệt mỏi nhiều hơn, tâm trạng trở nên căng thẳng, khó chịu, đôi khi cáu giận vì những sự việc nhỏ. Nhiều lúc đang chạy xe máy trên đường, Huyền thấy xây xẩm mặt, phải dừng giữa đường để nghỉ ngơi do đột ngột hạ đường huyết. Hiện cô vẫn tiếp tục theo đuổi chế độ ăn kiêng, nhưng thường xuyên muốn bỏ cuộc vì cảm giác cạn kiệt năng lượng.
Cũng tìm cách giảm 9 kg trong hai tháng, Thùy Linh, 35 tuổi, lên mạng mua kẹo và cà phê giảm cân theo tư vấn của bạn bè. Hai tuần sau khi uống, cô giảm 5 kg nhưng cơ thể luôn mệt mỏi, khát nước, đầy bụng, người lả đi và được người nhà đưa tới Bệnh viện Nội tiết Trung ương. Kết quả xét nghiệm cho thấy bệnh nhân hạ đường huyết và men gan tăng cao.
Lạm dụng việc giảm cân có thể ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khỏe. Ảnh: The Sun
Tết Nguyên đán cận kề là thời điểm nhiều người bắt đầu áp dụng các phương pháp giảm cân cấp tốc. Một người bán loại trà giảm cân trên mạng chia sẻ từ cuối tháng 11, lượng khách hàng tìm mua sản phẩm tăng gấp 2-3 lần so với cùng kỳ tháng trước. Đa số không theo được các chế độ ăn uống và tập luyện khắc nghiệt nên muốn tìm một sản phẩm hỗ trợ với hiệu quả nhanh gọn, không tốn công sức. Trong đó, nhiều người không béo nhưng cũng chưa ứng ý với ngoại hình nên muốn giảm cân.
“Nhiều bạn trẻ không ưng ý vì vòng bụng hơi to, muốn có thân hình mảnh mai để chụp hình ngày Tết, có người lại muốn giảm vài kg để Tết được ăn uống thoải mái, cân nặng tăng lên là vừa đẹp nên tìm mua trà của tôi”, người bán cho hay.
Trong các nhóm ăn kiêng, chủ đề được bàn luận thường xuyên cũng là làm thế nào để giảm cân nhanh đón Tết.
Một trang bán sản phẩm giảm cân cấp tốc trước Tết với chiêu quảng cáo mời chào. Ảnh: Chụp màn hình
Bác sĩ Phan Thái Tân, huấn luyện viên sức khỏe giảm cân HomeFiT, cho biết anh cũng nhận được nhiều lời yêu cầu tư vấn “ép cân” khi Tết cận kề. Đơn cử, có người muốn nhờ anh hướng dẫn giảm 7 kg trong 25 ngày sau khi nghe lời quảng cáo trên mạng. Tuy nhiên, bác sĩ cảnh báo việc này sẽ gây nhiều nguy hại sức khỏe.
“Với những phương pháp tự nhiên, bạn giảm trung bình giảm khoảng 0,5-1 kg/tuần đã là quá hiệu quả. Còn giảm cân cấp tốc sẽ phát sinh vô vàn vấn đề sức khỏe, như cơ thể suy kiệt, mặt hốc hác, lâu dài sinh bệnh tật, thiếu vi chất dinh dưỡng”, anh Tân nói.
Cùng quan điểm, tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Trọng Hưng, Viện Dinh dưỡng Quốc gia, cho biết hiện có nhiều phương pháp được cho là giảm cân hiệu quả, như keto, low-carb, eat clean, điểm chung là cắt giảm carbohydrate (đường, bột). Lạm dụng những cách này khiến cơ thể thiếu hụt dinh dưỡng, tác động nghiêm trọng đến hệ tiêu hóa.
Một người hạn chế calo quá nhiều, cơ bắp bị suy giảm, sự trao đổi chất trong cơ thể chậm lại, khi quay lại chế độ ăn bình thường rất dễ tăng cân. Một số người do đói hoặc suy nhược cơ thể nên có xu hướng ăn càng nhiều sau đó, dẫn tới cân nặng càng tăng.
Chế độ ăn keto với nhiều chất béo có lợi, ít carbs, có thể làm giảm lượng đường máu và nồng độ insulin, tác động quá trình chuyển hóa của cơ thể và hạn chế việc dự trữ chất béo, tuy nhiên phải được theo dõi nghiêm ngặt. “Tinh bột, đạm và chất béo là các chất sinh năng lượng, do đó nạp không đủ tinh bột có thể gây suy nhược, ảnh hưởng trí nhớ cũng như năng suất công việc”, ông Hưng nói.
Cách giảm cân như low-carb, detox, cũng không được khuyến khích. Low-carb là chế độ ăn giới hạn lượng carbohydrate và tăng tỷ lệ protein cũng như chất béo trong khẩu phần. Ngoài tác hại khi cắt giảm tinh bột quá mức, ăn nhiều protein khiến gan, thận phải làm việc nhiều. Người thừa cân, béo phì cần bổ sung canxi để dự phòng loãng xương vì khung xương phải gánh một trọng lượng lớn, ăn nhiều đạm sẽ làm tăng đào thải canxi qua nước tiểu, không tốt cho xương.
Hay, sử dụng quá nhiều đồ uống detox gây mất cân bằng điện giải, mất cơ bắp, giảm quá nhiều dinh dưỡng khiến rối loạn hormone.
Y học dinh dưỡng khuyến nghị một người trưởng thành cần ăn 130-150 g carbohydrate một ngày để nuôi dưỡng cơ thể. Với người hoạt động trí óc, vận dụng thể lực nhiều cần bổ sung thêm.
Các chuyên gia khuyến nghị chế độ dinh dưỡng cân bằng phải bao gồm 4 nhóm chất đường bột, đạm, béo, vitamin và khoáng chất. Người muốn giảm cân cần kiên trì thực hiện chế độ ăn và tập luyện trong vòng 6 tháng. Ngày Tết, nhu cầu hoạt động thể chất ít hơn nên mỗi người nên ăn 80% năng lượng cần thiết để tránh tăng cân, duy trì sức khỏe, ăn chậm, nhai kỹ. Bên cạnh đó, duy trì lối sống lành mạnh, tích cực hoạt động, đặt mục tiêu năng lượng đầu (calo in) vào ít hơn tổng tiêu hao (calo out).
“Tết không phải đến một lần mà sẽ lặp đi lặp lại, mình có thể lấy nó để làm cái cớ đưa ra quyết định bắt đầu, nhưng không phải lý do để bất chấp giảm cân bằng mọi giá”, bác sĩ Tân nói.
Thúy Quỳnh
