Giữa khu rừng nằm ở 3 tỉnh Đồng Nai, Lâm Đồng, Bình Phước có một cái bàu, là nơi ở của 500 con cá sấu

Trải dài trên 3 tỉnh Đồng Nai, Lâm Đồng, Bình Phước với diện tích hơn 82.000 ha, Vườn Quốc gia Cát Tiên có hệ sinh thái đa dạng, thu hút bước chân của những người đam mê khám phá. Du khách sẽ thích thú khi đi bộ dưới những tán rừng, chiêm ngưỡng các loài động vật hoang dã. Thế nhưng ai muốn trải nghiệm tận cùng vẻ đẹp của sự hoang sơ, thì không thể bỏ qua Bàu Sấu – trái tim của Vườn Quốc gia Cát Tiên.

Bàu Sấu là một hồ nước ngọt rộng lớn ở phía Nam Vườn quốc gia Cát Tiên, nơi trú ngụ của cá sấu xiêm – loài cá sấu quý hiếm của Việt Nam. Bàu Sấu nằm trong lòng rừng sâu, được bảo vệ bởi trạm kiểm lâm cùng tên. Tên gọi Bàu Sấu có từ khi Vườn quốc gia Cát Tiên chưa hình thành. Diện tích bàu dao động từ 100 đến 2500 ha theo mùa.

Bàu Sấu có diện tích đất ngập nước vào mùa khô khoảng 150 ha, vào mùa mưa diện tích mặt nước mở rộng lên đến khoảng 2,500 ha, thông với các bàu đầm khác như Bàu Chim, Bàu Cá, cùng với hệ thống các con suối, các dòng chảy trong rừng… tạo thành một hệ thống bàu đầm liên thông với nhau. Khu vực này được đánh giá có mức độ đa dạng sinh học cao với sự hiện diện của các loài động thực vật thủy sinh, các loài sinh vật bán ngập nước, đặc biệt là loài cá sấu Xiêm và các loài thú móng guốc ven bàu như bò tót, nai, lợn rừng,….Theo số liệu của những đợt điều tra thực địa gần nhất, ước tính quần thể cá sấu tại Bàu Sấu đã vượt mức 500 cá thể.

Năm 2005, Công ước Ramsar đã công nhận Bàu Sấu là khu Ramsar thứ hai của Việt Nam. Đây là một công ước quốc tế về bảo tồn và sử dụng một cách hợp lý các vùng đất ngập nước có tầm quan trọng quốc tế.

Được biết, vào khoảng năm 2000 một dự án tái thả cá sấu Xiêm được thực hiện tại đây với số lượng cá thể tăng theo từng năm ( năm 2013 có 92 cá thể năm 2019 có gần 300 cá thể) với số lượng cá thể tăng theo từng năm thì cá sấu xiêm sẽ nhanh chóng được phục hồi. Cá sấu xiêm có thân dài, mõm dài, ăn cá, cua, chim và thú nhỏ. 

Bàu Sấu không chỉ là nơi ẩn náu của cá sấu xiêm mà còn là nơi sinh sống của hàng trăm loài động thực vật quý hiếm, có giá trị bảo tồn cao. Đây là một khu vực đa dạng sinh học, có sự cân bằng hệ sinh thái với rừng xung quanh. Vì vậy, bàu Sấu được coi là một trong những điểm nổi bật của Vườn quốc gia Cát Tiên, được quản lý và giám sát nghiêm ngặt.

Để đến bàu Sấu, bạn phải trải qua một hành trình đầy thú vị và khó quên. Từ cổng Vườn quốc gia Cát Tiên, bạn phải đi phà qua sông, rồi đi xe máy hoặc xe đạp 9km qua rừng xanh. Sau đó, bạn phải đi bộ 5km trên đường mòn gồ ghề, lá cây rơi rụng đầy rẫy. Trên cung đường trekking xuyên rừng đầy gian nan, bạn sẽ có cơ hội chiêm ngưỡng nhiều loài cây lạ và cây tung khổng lồ hơn 300 năm tuổi, cao ngất ngưởng. Cuối cùng, bạn sẽ đến được bàu Sấu, nơi có đầm nước bao la và cỏ xanh mướt mắt.

Vùng đất ngập nước Bàu Sấu được công nhận vào danh sách Ramsar càng khẳng định giá trị và ý nghĩa của công tác bảo tồn đa dạng sinh học ở Việt Nam, tạo điều kiện thuận lợi hơn để tiếp tục phát huy các thành quả bảo tồn tài nguyên thiên nhiên và phát triển cộng đồng, phát huy các lợi ích về bảo vệ môi trường, về khoa học, gắn liền với các lợi ích về kinh tế, văn hoá và xã hội.