Giảm áp lực thi cử để không còn tình trạng dạy thêm, học thêm tràn lan…

Việc tổ chức dạy thêm, học thêm phải bảo đảm lợi ích của học sinh. (Ảnh minh họa – Nguồn: VGP)

Thông tư 29 của Bộ GD&ĐT có hiệu lực từ 14/2, thay vì cấm hoàn toàn thì tập trung vào việc quản lý chặt chẽ hoạt động dạy thêm thông qua các quy định về điều kiện, thời gian và địa điểm. Việc dạy thêm, học thêm trong nhà trường không được thu tiền của học sinh và chỉ dành cho 3 đối tượng: Học sinh có kết quả học tập môn học cuối học kỳ liền kề ở mức chưa đạt; học sinh được nhà trường lựa chọn để bồi dưỡng học sinh giỏi và học sinh lớp cuối cấp tự nguyện đăng ký ôn thi tuyển sinh, ôn thi tốt nghiệp theo kế hoạch giáo dục của nhà trường. Các quy định này bước đầu được dư luận ủng hộ, với kỳ vọng bảo đảm chất lượng dạy học và bảo vệ quyền lợi của học sinh.

Có thể nói, dạy thêm, học thêm đã trở thành một phần trong hệ thống giáo dục Việt Nam. Tuy nhiên, thực trạng này không chỉ đơn giản là vấn đề học tập mà còn liên quan nhiều yếu tố xã hội, kinh tế và cả sự công bằng trong giáo dục.

Một trong những thách thức lớn nhất hiện nay là làm sao vừa quản lý được hoạt động dạy thêm, vừa bảo đảm cơ hội tiếp cận công bằng cho mọi học sinh. Việc dạy thêm không chỉ giúp học sinh nâng cao kiến thức mà còn tạo ra một môi trường học tập cạnh tranh mạnh mẽ. Tuy nhiên, không phải ai cũng có đủ điều kiện để tham gia các lớp học thêm, khiến cho khoảng cách giữa học sinh có điều kiện và học sinh nghèo ngày càng nới rộng.

Chính vì vậy, một vấn đề quan trọng là phải quản lý hiệu quả hoạt động dạy thêm. Nếu không có sự giám sát và quy định chặt chẽ, việc dạy thêm có thể trở thành một cuộc chạy đua không hồi kết, nơi những gia đình có điều kiện sẽ càng thêm lợi thế. Điều này không chỉ gây ra sự bất công trong cơ hội học tập, mà còn làm sâu sắc thêm sự phân hóa xã hội. Từ đó, chất lượng nguồn nhân lực có thể bị ảnh hưởng, khi những học sinh từ gia đình nghèo thiếu cơ hội tiếp cận với các nguồn học tập bổ trợ.

Bên cạnh đó, vì chạy theo điểm số, để phục vụ cho các kỳ thi, không ít bậc phụ huynh sẵn sàng đầu tư cho con học thêm, học ngày học đêm, khiến không ít học sinh mệt mỏi, bị quá tải với lượng kiến thức bổ sung không thực sự cần thiết.

Thực tế, dường như chúng ta vẫn quá chú trọng vào các kỳ thi, khiến học sinh phải nỗ lực không ngừng để đạt điểm cao. Kết quả là, nhiều học sinh cảm thấy không đủ kiến thức và kỹ năng để đối phó với kỳ thi, dẫn đến nhu cầu học thêm ngày càng tăng.

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng, việc cấm dạy thêm không phải là giải pháp căn cơ, bền vững. Điều quan trọng hơn cả là chúng ta cần nâng cao chất lượng dạy học chính khóa, giảm áp lực thi cử. Có thể nói, áp lực thi cử chính là yếu tố quan trọng dẫn đến sự “bùng nổ” của việc học thêm hiện nay.

Chúng ta cần phải cải cách chương trình giáo dục, xây dựng một hệ thống giáo dục đa dạng và phù hợp với nhu cầu của học sinh. Chương trình học cần phải đi sâu vào phát triển tư duy sáng tạo, khả năng giải quyết vấn đề, thay vì chỉ chú trọng vào việc ghi nhớ kiến thức đơn thuần. Điều này sẽ giúp học sinh không chỉ có đủ kiến thức để thi cử mà còn phát triển kỹ năng cần thiết trong cuộc sống. Đồng thời, việc giảm tải khối lượng bài vở, gắn kết với thực tế sẽ giúp học sinh không cảm thấy quá căng thẳng và áp lực.

Ngoài ra, giảm bớt áp lực thi cử cũng là một yếu tố quan trọng. Chúng ta có thể hướng tới một hệ thống đánh giá toàn diện, trong đó không chỉ xét đến kết quả thi mà còn phải xem xét quá trình học tập, thái độ học tập, khả năng sáng tạo của học sinh. Điều này sẽ giúp học sinh không phải chạy đua theo điểm số mà tập trung vào phát triển bản thân.

Phụ huynh cũng cần nhận thức rõ về vai trò và tác động của việc cho con em tham gia học thêm. Không phải tất cả học sinh đều cần học thêm và việc quá chú trọng vào việc học thêm có thể khiến trẻ đánh mất đi sự sáng tạo, hứng thú trong học tập. Chính vì vậy, cần phải có sự cân nhắc kỹ lưỡng, lựa chọn những phương pháp học tập hiệu quả và phù hợp với từng lứa tuổi.

Bên cạnh đó, nên có những chính sách hỗ trợ cho học sinh có hoàn cảnh khó khăn, giúp các em có cơ hội tiếp cận với các lớp học bổ trợ chất lượng khi cần thiết. Các lớp học bổ trợ này có thể được tổ chức miễn phí hoặc với chi phí thấp, nhằm đảm bảo mọi học sinh đều có thể tiếp cận với cơ hội học tập công bằng.

Một giải pháp nữa là thúc đẩy các hình thức học tập sáng tạo, như học qua dự án, học trực tuyến, hay các chương trình ngoại khóa, để học sinh có thể học hỏi và phát triển ngoài khuôn khổ sách vở. Điều này không chỉ làm giảm sự phụ thuộc vào các lớp học thêm, mà còn tạo ra môi trường học tập phong phú, sáng tạo và thân thiện.

Đặc biệt, ngay bản thân phụ huynh cũng phải thay đổi tư duy, tránh chạy theo thành tích, điểm số. Chỉ khi đó, chúng ta mới có thể tạo ra một hệ thống giáo dục công bằng và hiệu quả, nơi tất cả học sinh đều có cơ hội phát triển, học tập và thành công.

Có thể nói, dạy thêm, học thêm là một vấn đề phức tạp và cần sự quan tâm sâu sắc từ cả xã hội. Việc quản lý hiệu quả dạy thêm sẽ giúp đảm bảo công bằng trong giáo dục, từ đó tạo ra một hệ thống giáo dục lành mạnh và phát triển bền vững. Chỉ khi đó, mọi học sinh mới có thể tiếp cận những cơ hội học tập bình đẳng, góp phần xây dựng một xã hội công bằng và phát triển toàn diện.