Giảm 9 nhóm thủ tục hành chính, doanh nghiệp thấy có thể giảm thêm

Giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất thời hạn 5 năm có phù hợp?

Đây là câu hỏi được nhiều doanh nghiệp đặt ra khi góp ý cho Dự thảo Luật Hóa chất. Thậm chí, ông Nguyễn Hữu Dũng, Phó Chủ tịch Hội các phòng thí nghiệm Việt Nam còn muốn hỏi rõ có cần xem xét việc cấp lại giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất hóa chất có điều kiện không.

“Nếu để đảm bảo cơ sở duy trì điều kiện sản xuất theo quy định thì áp dụng cơ chế thanh kiểm tra hặc thừa nhận kết quả đánh giá phù hợp nào đó, như Chứng chỉ ISO 9001… Nếu quy định giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất có hiệu lực như giấy phép đầu tư 50 năm thì có ảnh hưởng gì đến quản lý không?”.

Đây là lý do ông Dũng kiến nghị nên kéo dài thời hạn giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất hóa chất.

Bà Nguyễn Thị Mai, Phó Trưởng Ban Kỹ thuật, Tập đoàn Hóa chất Việt Nam

Cùng mối quan tâm, bà Nguyễn Thị Mai, Phó Trưởng Ban Kỹ thuật, Tập đoàn Hóa chất Việt Nam cho rằng, hoá chất có điều kiện được kiểm tra, kiểm soát rất nghiêm ngặt để được cấp phép sản xuất. Hàng năm, cơ quan có thẩm quyền đều có chương trình giám sát gián tiếp và trực tiếp về hoạt động hóa chất tại các doanh nghiệp thông qua báo cáo định kỳ của doanh nghiệp và giám sát trực tiếp tại doanh nghiệp.

“Doanh nghiệp phải báo cáo tình hình hoạt động hóa chất của năm trước gửi đến Cục Hóa chất và Sở Công thương địa phương theo quy định. Các cuộc thanh, kiểm tra, giám sát của cấp có thẩm quyền đối với doanh nghiệp về việc thực hiện và chấp hành quy định pháp luật trong hoạt động hóa chất theo quy định. Trường hợp có thay đổi địa điểm cơ sở sản xuất, kinh doanh hóa chất; loại hình, quy mô, chủng loại hóa chất sản xuất, đơn vị phải làm đề nghị điều chỉnh Giấy chứng nhận theo quy định”, bà Mai phân tích chi tiết.

Hơn nữa, theo quy định của Luật Bảo vệ môi trường, thời hạn của giấy phép môi trường đối với dự án đầu tư nhóm 1 (dự án có nguy cơ tác động xấu đến môi trường mức độ cao) là 7 năm và đối với trường hợp còn lại là 10 năm.

“Thời hạn của “Giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất hóa chất có điều kiện là 10 năm kế từ ngày cấp”, bà Mai kiến nghị.

Trong Dự thảo Luật Hóa chất (sửa đổi), đã chỉnh sửa sau phiên họp thứ 42 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội vào tháng 2/2025, Giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất hóa chất có điều kiện có thời hạn 5 năm kể từ ngày cấp và do UBND tỉnh, thành  phố trực thuộc Trung ương có trách nhiệm cấp, cấp lại, cấp điều chỉnh, thu hồi. 

 Tập đoàn Hóa chất cũng kiến nghị tổ chức, cá nhân đã được cơ quan có thẩm quyền cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất, kinh doanh hóa chất trước ngày Luật này có hiệu lực thi hành được tiếp tục hoạt động theo giấy chứng nhận đã được cấp đến hết thời hạn ghi trên giấy chứng nhận, thay vì phải tiến hành cấp lại sau ngày 31/12/2027 như trong Dự thảo.

Ngoài ra, Hội các phòng thí nghiệm Việt Nam kiến nghị không đưa hoạt động tư vấn chuyên ngành hóa chất vào danh mục là ngành nghề kinh doanh có điều kiện không. Lý do, trong Dự thảo, điều kiện đối với “nhân viên tư vấn hóa chất” không có yêu cầu gì là đặc biệt cả, thậm chí còn lấy tiêu chí từ Luật Xây dựng sang, song lại thêm thủ tục hành chính “cấp giấy phép hành nghề tư vấn hóa chất”.

Có nên thay đổi nguyên tắc phân loại hóa chất khác với hệ thống toàn cầu?

Cũng góp ý vào nội dung Dự thảo Luật Hóa chất, Công ty TNHH Canon Việt Nam quan tâm đến sự thay đổi trong nguyên tắc phân loại hóa chất mà Dự thảo đưa ra. Đó là áp dụng nguyên tắc phân loại của Bộ Công thương thay vì Hệ thống hài hòa toàn cầu về phân loại và ghi nhãn hóa chất của Liên hợp quốc.

Bà Đào Thị Thu Huyền, Phó giám đốc đối ngoại, Công ty TNHH Canon Việt Nam

Bà Đào Thị Thu Huyền, Phó giám đốc đối ngoại, Công ty TNHH Canon Việt Nam lo ngại, sự thay đổi này “đang đi ngược lại với xu hướng của thế giới”.

Tính toán của Canon Việt Nam cho thấy, dù là doanh nghiệp sản xuất, không phải là doanh nghiệp sản xuất/kinh doanh hóa chất, nhưng Canon Việt Nam đã nhập khẩu hơn 400 loại hóa chất, trong đó có hơn 100 hóa chất thuộc danh mục phải khai báo.

“Hiện nay, chúng tôi khai báo 1-2 lần/tuần và chỉ cần 1 người phụ trách. Nếu chúng tôi phải khai báo toàn bộ hóa chất nhập khẩu thì chúng tôi sẽ thực hiện khai báo tới hơn 400 lần/tuần, theo đó cần 4 người chỉ để thực hiện khai báo. Như vậy, việc khai báo tất cả các loại hóa chất tăng thủ tục, chi phí, nhân lực gấp 4 lần”, bà Huyền cho biết.

Vấn đề là, theo đại diện của Canon Việt Nam, các quốc gia trên thế giới cũng chỉ quản lý các hóa chất cần kiểm soát hoặc hóa chất cần kiểm soát đặc biệt, hóa chất độc hại. Việc phải kiểm soát cả các hóa chất không thuộc 2 loại hóa chất trên là không có căn cứ và không đúng với nguyên tắc, thông lệ quốc tế.

Hiện nay, ở một số quốc gia như Thái Lan, chỉ hóa chất nằm trong danh mục hóa chất cần kiểm soát và hóa chất cần kiểm soát đặc biệt thì khi nhập khẩu mới phải khai báo. Hay tại Nhật Bản, các hóa chất nằm trong danh mục MEIT (Manufactured Chemical Substances in Japan) đã được thương mại hóa và có mã MEIT thì không cần khai báo khi nhập khẩu.

Các hóa chất mới nằm ngoài danh mục MEIT sẽ phải thông báo trước khi sản xuất hay nhập khẩu. Tại Hàn Quốc, doanh nghiệp cũng chỉ phải khai báo hóa chất độc hại thuộc danh mục khi nhập khẩu.

Từ trước đến nay, Việt Nam vẫn đang áp dụng theo nguyên tắc phân loại của hệ thống hài hòa toàn cầu về phân loại và ghi nhãn hóa chất của Liên hợp quốc mà không có vấn đề gì. Các quy định của Việt Nam cũng đã quy định rất chặt chẽ trong quản lý hóa chất tại từng công đoạn như vận chuyển, lưu giữ, sử dụng và xử lý.

“Chúng tôi đề xuất giữ nguyên như Luật Hóa chất hiện hành”, bà Huyền gửi kiến nghị.