Gia tăng tỷ lệ trẻ bị áp lực tâm thần vì điểm số

Nhận định trên được GS.TS Lê Anh Vinh, Viện trưởng Viện Khoa học Giáo dục Việt Nam đưa ra tại toạ đàm “Để trẻ em Việt lớn lên với tuổi thơ không áp lực” diễn ra sáng nay (13/3).

GS Lê Anh Vinh từng có 10 năm kinh nghiệm dẫn đoàn tham dự kỳ thi Toán Quốc tế Olympic. “Vào buổi tối trước kỳ thi Olympic diễn ra, tôi thường đưa các bạn học sinh đi ăn, ngồi lại quán nước nói chuyện. Năm đó, có một bạn rất căng thẳng nói với tôi: “Thầy ơi, hai ngày nữa thôi, con không bao giờ phải thi toán nữa”, ông Vinh kể lại và cho rằng, câu chuyện này rất bình thường nếu như đó là học sinh bình thường. Nhưng đây là một trong 6 học sinh đội tuyển toán quốc tế của Việt Nam – những bạn trải qua không biết bao nhiêu kỳ thi.

Các bạn như những chiến binh, đi thi chuyên nghiệp, và tôi luôn nghĩ rằng những bạn ấy phải rất mạnh mẽ. Thế nhưng, khi học sinh nói với thầy của mình rằng chỉ sau hai ngày em sẽ không bao giờ phải thi toán nữa, các thầy cô hiểu áp lực lớn đến mức nào.

Theo GS Lê Anh Vinh, hiện tỉ lệ trẻ em gặp áp lực tâm thần đang ngày càng cao. Những áp lực này không chỉ ở các bậc học cao, mà học sinh cấp THCS và tiểu học cũng gặp phải với những con số báo động.

Dẫn lại số liệu trong báo cáo gần đây cho thấy, nhiều học sinh phải học trên 10 tiếng mỗi ngày, nguyên nhân do áp lực về điểm số.

“Có học sinh đi học về khoe bố ơi nay con được 9 điểm, bố bảo cũng được đấy. Nhưng con nói điểm 9 là thấp nhất lớp thì bố lại buồn. Về nhà bảo con được 6 điểm nhưng cao nhất lớp thì bố lại vui”, ông Vinh nói và cho biết còn nhiều phụ huynh đang rất chú trọng về điểm số, tạo áp lực vô hình cho con em.

Theo ông Vinh, bậc tiểu học là vô cùng quan trọng, là bậc học nền tảng phát triển cho một đứa trẻ. Tuy nhiên, đây không phải bậc học để nhồi nhét nhiều kiến thức nhất có thể, mà là bậc học để rèn luyện những phẩm chất, tính cách, thái độ, để các con vững vàng bước trên cuộc đời.

Những năm qua, Bộ GD&ĐT có nhiều thay đổi trong kiểm tra, đánh giá để giải tỏa áp lực cho học sinh tiểu học. Hiện nay nhiều nước có xu hướng kéo dài bậc tiểu học 6 năm, lý do là để các con được sống trong cuộc sống ít áp lực lâu hơn.

“Phụ huynh cứ nghĩ rằng muốn con toàn điểm 10 là kỳ vọng cao, mong con đoạt giải toán, giải STEM, tiếng Anh… là kỳ vọng quá cao. Thực tế không phải, với giáo dục tiểu học, tôi nghĩ đó là kỳ vọng thấp”, ông Vinh nhấn mạnh.

Theo ông, kỳ vọng cao là đứa trẻ phải phát triển tự tin, có nền tảng tốt nhất để bước đi đường dài, chứ không phải bước đi nhanh nhất có thể trong những bước đi đầu tiên.

Chúng ta cũng có những học sinh đạt điểm số không tốt lắm, nhưng sau này rất thành công. Vì vậy, điểm số thật sự không phải là tất cả, GS.TS Lê Anh Vinh dẫn chứng và khẳng định, bậc tiểu học vô cùng quan trọng. Đây là bậc học nền tảng phát triển cho một đứa trẻ nhưng không phải bậc để nhồi nhét nhiều nhất kiến thức có thể.

Đồng quan điểm, ông Hà Đình Bốn, Phó Chủ tịch Hội Bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam cho rằng, một tuổi thơ vô tư sẽ là nền tảng cho một tương lai rộng mở và thành công.

“Hãy để con được sống trong sự yêu thương và lớn lên với tuổi thơ vô tư, hồn nhiên, không có áp lực trước khi đặt lên vai con những kỳ vọng thành công hay trở thành nhà vô địch”, ông Bốn nói.

PGS.TS Trần Thành Nam, Phó Hiệu trưởng trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội lại nhìn nhận, áp lực là điều không tránh khỏi trong cuộc sống. Do đó, trẻ cần được trang bị kỹ năng giải quyết vấn đề, nâng cao khả năng chịu đựng áp lực mới có thể phát triển.

“Để xây dựng trường học hạnh phúc, trách nhiệm không phải chỉ thầy cô, mà còn cả bố mẹ”, ông Nam nói.

Các đại biểu tham dự tọa đàm cũng đưa ra khuyến nghị, gia đình, các bậc cha mẹ học sinh hãy lấy nguyên tắc mục tiêu “Lấy trẻ em làm trung tâm, hãy dành những gì tốt nhất cho trẻ em”. Từ đó có cách nuôi dạy con cháu khoa học, không chạy theo trào lưu, theo ước vọng xa vời, không gây áp lực với con cái.

Minh Khôi