Giá cà phê tăng “đột biến”, robusta tăng gần 400 USD, mọi đỉnh cao đã bị phá vỡ, điều gì đang xảy ra?

Giá cà phê hôm nay 28/11/2024

Giá cà phê thế giới bất ngờ tăng sốc giữa chuỗi tăng liên tiếp từ đầu tuần, trên cả hai sàn London và New York. Giá cà phê robusta lại phá kỷ lục và thiết lập đỉnh mới ở mức 5.533 USD/tấn, có kỳ hạn giá tăng gần 8% chỉ trong một phiên giao dịch. Giá cà phê arabica đạt mức cao nhất trong 47 năm.

Giá cà phê trong nước liên tục tăng cao trong vụ thu hoạch, hiện đang giao dịch với mức giá “trong mơ” đối với nông dân trồng cà phê, trong khoảng 126.500 – 127.100 đồng/kg.

Giá cà phê tăng vọt đã phản ánh dự báo của giới đầu tư thế giới về một tương lai khan hiếm hàng. Giá thế giới tăng vọt khi mùa vụ tại Việt Nam và Brazil đều cho thấy những tín hiệu không khả quan. Tại Việt Nam là tình trạng mất mùa, thu hoạch chậm do thời tiết; còn Brazil nắng nóng kéo dài, gây khó khăn cho sản xuất và dự báo mất mùa ở vụ tới.

Theo các nhà giao dịch và chuyên gia trong ngành, nông dân Brazil, nơi sản xuất gần một nửa lượng cà phê arabica trên thế giới, đã bán khoảng 70% sản lượng vụ mùa hiện tại và không vội bán trước vụ mùa năm sau, với kỳ vọng giá sẽ còn tăng cao hơn nữa. Ở một mức độ nào đó, arabica và robusta có thể thay thế cho nhau, do đó tình trạng thiếu hụt của một trong hai loại thường làm tăng nhu cầu và giá của loại còn lại.

Theo Reuters, vụ mùa năm sau ở Brazil dường như đã mất đi một phần tiềm năng do hạn hán diễn ra hồi đầu năm nay, với độ ẩm trong đất vẫn còn thấp mặc dù đã có những cơn mưa gần đây. Đồng thời cũng có những lo ngại rằng các hoa cà phê hiện tại có thể không bám vào cành và hình thành quả để cho một vụ thu hoạch khả quan.

Các nút thắt về logistics cũng tiếp tục gây khó khăn cho xuất khẩu cà phê Brazil. Dữ liệu từ Hiệp hội Xuất khẩu cà phê Brazil (Cecafé) cho thấy, có tới 1,7 triệu bao cà phê nhân xanh (tương đương 5.203 container) vẫn đang bị mắc kẹt tại các cảng của Brazil do những hạn chế về cơ sở hạ tầng, theo Comunicaffe.

Trong khi đó, tại nguồn cung robusta hàng đầu thế giới, dù đang trong giai đoạn thu hoạch rộ nhưng nông dân dường như chưa vội vàng bán ra. Họ không gặp áp lực tài chính nên không vội thu hoạch gấp gáp và cũng không vội bán cà phê nhân, theo nhận xét của các nhà giao dịch địa phương. Bên cạnh đó, cũng có lo ngại rằng vụ thu hoạch tại Việt Nam có thể bị trì hoãn do mưa lớn.

Trên thị trường tài chính, đồng USD giảm mạnh trước thềm kỳ nghỉ lễ tại Mỹ, khi các nhà đầu tư đánh giá rủi ro từ các chính sách thuế quan mà Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump có thể thực hiện sau khi nhậm chức.

Ngoài ra, trong diễn biến mới nhất về khả năng chắc chắn hoãn thực thi Quy định chống phá rừng của EU (EUDR) vẫn gặp trở ngại. Hội đồng và Nghị viện EU đã không đạt được thỏa thuận vào ngày 21/11. Vòng đàm phán tiếp theo dự kiến diễn ra vào tuần tới (3/12). Nếu các cuộc đàm phán thất bại, hạn chót để thực thi luật sẽ trở lại mốc ban đầu là ngày 31/12/2024.

Nhiều yếu tố dồn dập tác động lên thị trường cà phê, Công ty giao dịch Sucafina nhận định, nỗi lo ngại các nhà sản xuất có thể không thực hiện đúng cam kết hoặc trì hoãn việc giao hàng, cùng với chi phí phòng ngừa rủi ro gia tăng do các yêu cầu ký quỹ cao hơn, đang gây ra sự hoảng loạn, khiến các nhà giao dịch đóng các vị thế phòng hộ của mình bằng cách mua vào hợp đồng tương lai.

Đợt tăng giá năm nay còn đi kèm với việc các quỹ quản lý duy trì lượng lớn đặt cược vào giá cao hơn. Dữ liệu từ Ủy ban Giao dịch hàng hóa kỳ hạn Mỹ cho thấy vị thế mua ròng đối với arabica dù chưa đạt đỉnh như đầu năm nhưng đã ở mức cao lịch sử.

Giá cà phê trong nước ngày 27/11 tiếp tục tăng mạnh 2.200 – 2.500 đồng/kg tại một số địa phương thu mua trọng điểm. (Nguồn: Cadillaccoffee)

Ghi nhận của Thế giới & Việt Nam, chốt phiên giao dịch ngày 27/11, giá cà phê robusta trên sàn ICE Futures Europe London tiếp tục tăng rất mạnh, kỳ hạn giao hàng tháng 1/2025 tăng 358 USD, giao dịch tại 5.533 USD/tấn. Kỳ hạn giao hàng tháng 3/2025 tăng 382 USD giao dịch tại 5.496 USD/tấn. Khối lượng giao dịch trung bình cao.

Giá cà phê arabica trên sàn ICE Futures US New York tăng cao liên tiếp, kỳ hạn giao hàng tháng 3/2025 tăng 14,20 Cent, giao dịch tại 323,05 Cent/lb. Trong khi, kỳ hạn giao tháng 5/2025 tăng 14,40 Cent, giao dịch tại 320,70 Cent/lb. Khối lượng giao dịch cao.

Theo thống kê của Hiệp hội Cà phê – ca cao Việt Nam (Vicofa), trong 15 ngày đầu tháng 11, xuất khẩu cà phê của Việt Nam chỉ đạt 20.933 tấn, giảm mạnh 44,8% so với cùng kỳ năm ngoái.

Điều này cho thấy nguồn cung từ vụ thu hoạch mới chưa được đưa vào thị trường nhiều như những năm trước.

Luỹ kế từ đầu năm đến ngày 15/11, Việt Nam đã xuất khẩu 1,17 triệu tấn cà phê với kim ngạch thu về 4,7 tỷ USD, giảm 13,5% về lượng nhưng tăng 38,1% về trị giá so với cùng kỳ năm 2023.

Một trong những vấn đề mà ngành hàng cà phê quan tâm hiện nay là xây dựng và phát triển cà phê đặc sản mang đặc trưng riêng của Việt Nam để nâng cao giá trị cho chuỗi ngành hàng và để mỗi khi nhắc đến cà phê của Việt Nam, người tiêu dùng thế giới sẽ nhớ tới những loại cà phê này.

Giá cà phê đặc sản thường cao hơn nhiều lần so với cà phê thông thường. Trong buổi đấu giá diễn ra hôm 18/8, một lô cà phê arabica đặc sản được bán với giá 1,2 triệu đồng/kg, cao gấp 4 lần so với loại thông thường.

Vicofa cho biết, trong những năm trở lại đây, Việt Nam đã quan tâm tới cà phê đặc sản, tuy nhiên số lượng vẫn còn quá khiêm tốn. Hiện nay, tỷ lệ cà phê chất lượng cao, cà phê đặc sản chiếm tỷ lệ quá nhỏ trong sản lượng lớn của cà phê Việt Nam.

Về vấn đề này, năm 2021, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn đã ban hành Quyết định số 1392/QĐ-BNN-TT phê duyệt Đề án phát triển cà phê đặc sản Việt Nam giai đoạn 2021- 2030. Đề án được triển khai tại 8 tỉnh: Điện Biên, Sơn La, Kon Tum, Gia Lai, Đắk Lắk, Đắk Nông, Lâm Đồng và Quảng Trị.

Trong giai đoạn 2021-2025, định hướng diện tích cà phê đặc sản đạt 11.500 ha, chiếm khoảng 2% tổng diện tích cà phê; sản lượng cà phê đặc sản khoảng 5.000 tấn. Giai đoạn 2026-2030, định hướng diện tích đạt 19.000 ha, chiếm khoảng 3% diện tích cà phê Việt Nam; sản lượng cà phê đặc sản khoảng 11.000 tấn. Trong định hướng này, Việt Nam phát triển cả dòng arabica lẫn robusta đặc sản. Tuy nhiên, dòng robusta được tập trung nhiều hơn do phù hợp với điều kiện thời tiết nền tảng sẵn có.