Giá cà phê robusta tăng gần 200 USD, khó khăn dồn dập, những thách thức lớn đối với xuất khẩu

Giá cà phê hôm nay 12/3/2025

Giá cà phê thế giới đồng loạt tăng mạnh trên các sàn giao dịch. Giá cà phê robusta tiếp tục tăng mạnh trong khi arabica đã hồi phục sau phiên giảm nhẹ đầu tuần. Chỉ trong 2 ngày đầu tuần giá cà phê robusta trên sàn London đã tăng gần 200 USD/tấn, kỳ hạn giao hàng giao vượt qua ngưỡng 5.500 USD/tấn.

Giá cà phê trong nước hôm nay 12/3 cũng tăng mạnh hơn 2.000 đồng/kg, giao dịch trong khoảng 132.500 – 133.500 đồng/kg. Ngành cà phê Việt Nam đã đạt nhiều kết quả khả quan trong năm 2024, nhưng vẫn phải đối mặt với rất nhiều thách thức, gồm biến đổi khí hậu và hàng rào kỹ thuật của nhà nhập khẩu. Biến đổi khí hậu dẫn đến suy giảm nguồn nước tưới cây cà phê. Thị trường xuất khẩu cũng đối mặt với nhiều thách thức khi nhà nhập khẩu xây dựng các tiêu chuẩn kỹ thuật khắt khe.

Hai sàn giao dịch tại London và New York tiếp tục được hỗ trợ bởi đồng USD giảm và thông tin thiếu mưa tại nguồn cung số 1 thế giới – Brazil. Triển vọng đồng USD khá bi quan khi chỉ số DXY đã giảm xuống mức thấp nhất trong 4,5 tháng, có khả năng giảm xuống mốc 102, thậm chí là 100 trong những tuần tới. Đồng USD giảm so với hầu hết các loại tiền tệ khác vì lo ngại về tăng trưởng chậm lại và tác động từ thuế quan đối với nền kinh tế Mỹ.

Tuy nhiê, đà tăng giá có phần bị hạn chế khi lượng tồn kho cà phê arabica do ICE giám sát đã tăng lên mức cao nhất trong 1 tuần là 803.032 bao vào ngày 11/3. Trong khi đó, lượng tồn kho cà phê robusta do ICE giám sát đã tăng lên mức cao nhất trong 1 tháng là 4.356 lô vào cuối tuần trước.

Theo phân tích của các chuyên gia, nguyên nhân giá cà phê 2 sàn tiếp tục tăng cao thời gian qua, ngoài yếu tố cung – cầu, còn do đầu cơ trên sàn. Có thể thấy rõ qua mức giá giao dịch của các tháng, giá giao hàng tháng gần cao hơn các tháng xa. Điều này chứng tỏ đầu cơ tập trung tiền vào tháng gần với mục đích tăng và rút vốn nhanh.

Giữa bối cảnh xung đột địa chính trị chưa có điểm dừng và chiến tranh thương mại tăng cao, đầu cơ dồn tiền vào vàng và những sàn nông sản như cà phê, ca cao. Chưa kể nhu cầu cà phê tăng đáng kể ở các quốc gia, nhất là thị trường khổng lồ như Trung Quốc mấy năm qua. Do vậy, giá cà phê vẫn có lợi thế và xu hướng tăng đều trong bối cảnh hiện nay.

Hội nghị lần thứ 111 của Hiệp hội cà phê quốc gia Mỹ (NCA) mới đây đã làm nổi bật tình hình khó khăn mà ngành thương mại cà phê quốc tế đang đối mặt. Tại hội nghị, mối lo ngại không chỉ tập trung vào giá cả tăng cao mà còn vào những khó khăn về logistics, chuỗi cung ứng và tài chính…

Giá cà phê trong nước hôm nay 12/3 tăng mạnh hơn 2.000 đồng/kg tại một số địa phương thu mua trọng điểm. (Nguồn: aivivu)

Ghi nhận của Thế giới & Việt Nam, chốt phiên giao dịch ngày 11/3, giá cà phê robusta trên sàn ICE Futures Europe London kỳ hạn giao hàng tháng 5/2025 tăng mạnh 177 USD, giao dịch tại 5.520 USD/tấn. Kỳ hạn giao hàng tháng 7/2025 tăng 171 USD, giao dịch tại 5.513 USD/tấn. Khối lượng giao dịch thấp.

Giá cà phê arabica trên sàn ICE Futures US New York tăng mạnh, kỳ hạn giao hàng tháng 5/2025 tăng 9,75 Cent, giao dịch tại 393,75 Cent/lb. Trong khi, kỳ hạn giao tháng 7/2025 tăng 9,7 Cent giao dịch tại 384,40 Cent/lb.

Ngành xuất khẩu cà phê của Việt Nam đang đối mặt với nhiề thách thức lớn. Nổi bật là yếu tố chất lượng sản phẩm chưa đồng đều. Cà phê Việt Nam – chủ yếu là cà phê robusta, chưa đồng đều về chất lượng. Điều này ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh của sản phẩm trên thị trường quốc tế, đặc biệt là trong phân khúc cao cấp. Các thị trường yêu cầu chất lượng cao như EU, Mỹ và Nhật Bản thường đòi hỏi cà phê có tiêu chuẩn rất cao, trong khi nhiều sản phẩm xuất khẩu từ Việt Nam vẫn còn thiếu tính nhất quán về chất lượng.

Phần lớn cà phê xuất khẩu của Việt Nam vẫn là cà phê nhân, chưa qua chế biến sâu như cà phê rang xay hoặc cà phê hòa tan. Điều này làm giảm giá trị gia tăng của sản phẩm và khiến ngành cà phê Việt Nam mất cơ hội thu lợi nhuận lớn hơn từ các sản phẩm chế biến sẵn.

Hàng Việt Nam hiện phải đối mặt với sự cạnh tranh gay gắt từ các quốc gia sản xuất cà phê khác, đặc biệt là Brazil, Colombia, và Indonesia. Các quốc gia này không chỉ có sản lượng lớn mà còn chú trọng vào việc cải tiến chất lượng, đổi mới công nghệ chế biến và xây dựng thương hiệu mạnh, điều mà Việt Nam cần cải thiện.

Trong khi đó, biến đổi khí hậu đang tác động đến sản lượng cà phê, đặc biệt là trong các vùng trồng cà phê chủ yếu ở Tây Nguyên. Sự thay đổi bất thường về thời tiết, như mưa lớn hoặc nắng hạn kéo dài, có thể làm giảm năng suất và chất lượng cà phê, gây ảnh hưởng đến khả năng cung ứng ổn định cho thị trường quốc tế.

Tuy nhiên, xét về nội tại, Việt Nam thiếu một chiến lược mạnh mẽ và hiệu quả để xây dựng thương hiệu cà phê quốc gia. Các thương hiệu cà phê Việt Nam chưa được nhận diện rõ ràng trên thị trường quốc tế, điều này làm cho việc xuất khẩu cà phê của Việt Nam gặp khó khăn khi cạnh tranh với các thương hiệu cà phê nổi tiếng từ các quốc gia khác.

Mặc dù Việt Nam có cảng biển lớn, nhưng hệ thống logistics và cơ sở hạ tầng vận chuyển vẫn còn nhiều hạn chế, đặc biệt là trong các khu vực xa xôi. Việc thiếu các dịch vụ vận chuyển hiệu quả và chi phí cao trong khâu vận chuyển làm giảm lợi nhuận và khả năng cạnh tranh của cà phê Việt Nam.

Việc chuyển từ sản xuất cà phê thô sang sản xuất cà phê chế biến sẵn hoặc hữu cơ, chất lượng cao đòi hỏi thời gian và chi phí đầu tư lớn. Nhiều nông dân vẫn duy trì phương thức canh tác truyền thống và thiếu kiến thức về sản xuất cà phê chất lượng cao, điều này làm khó khăn cho ngành cà phê trong việc nâng cao giá trị sản phẩm.

Tác động từ bên ngoài, các chính sách thuế quan, quy định về tiêu chuẩn chất lượng và chứng nhận xuất khẩu của các thị trường quốc tế có thể tạo ra rào cản cho cà phê Việt Nam. Các quy định nghiêm ngặt về an toàn thực phẩm, bảo vệ môi trường và yêu cầu về chứng nhận hữu cơ có thể khiến chi phí xuất khẩu tăng lên, ảnh hưởng đến khả năng cạnh tranh của sản phẩm. Chẳng hạn, quy định chống phá rừng (EUDR) của EU – thị trường chiếm 41% xuất khẩu cà phê Việt Nam.

Như vậy, để vượt qua những thách thức này, Việt Nam cần tập trung vào việc nâng cao chất lượng cà phê, phát triển các sản phẩm có giá trị gia tăng, xây dựng thương hiệu cà phê Việt Nam mạnh mẽ và cải thiện cơ sở hạ tầng logistics.

Để nâng cao chất lượng và giá trị thương hiệu cà phê, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà từng nhấn mạnh sự cần thiết của một tầm nhìn chiến lược chung. Ông kêu gọi các bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp hợp tác xây dựng vùng trồng chất lượng cao, phát thải thấp và ứng dụng công nghệ tiên tiến…