Gấp rút khơi thông nguồn lực đầu tư công

Thi công cao tốc Hữu Nghị – Chi Lăng. Ảnh: Đức Thanh

Đi từng dự án, xuống từng địa phương để gỡ vướng

Các đoàn công tác của Thủ tướng Chính phủ đã nhanh chóng tới từng địa phương, xuống từng dự án, đặc biệt là các dự án giao thông trọng điểm, để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, thúc đẩy tiến độ, qua đó “thúc” tăng trưởng kinh tế. Tinh thần này được bắt đầu từ thời điểm Covid-19, khi kinh tế – xã hội gặp nhiều khó khăn và đang tiếp tục được thúc đẩy mạnh mẽ, khi mục tiêu được Chính phủ đưa ra là đạt tốc độ tăng trưởng 8% trở lên vào năm nay, đặt nền tảng cho tăng trưởng 2 con số trong những năm tới.

Cuối tuần trước, Phó thủ tướng Hồ Đức Phớc đã tới Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa để thúc đẩy sản xuất – kinh doanh và đầu tư công. Ông cũng đi thị sát 4 dự án trong hơn 90 dự án có vướng mắc, đang chờ xin cơ chế đặc thù theo Nghị quyết số 170/2024-NQ/QH15 của Quốc hội, đồng thời tới Đồng Nai để làm việc về tình hình triển khai các dự án đường cao tốc Bến Lức – Long Thành, đường cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu…

“Để tăng trưởng, bên cạnh các động lực như kích cầu tiêu dùng, thì đầu tư, nhất là đầu tư công vào hạ tầng cơ sở, có ý nghĩa rất quan trọng”, Phó thủ tướng Hồ Đức Phớc nói và nhấn mạnh rằng, “đường đến đâu, giàu đến đấy”, phát triển giao thông, cơ sở hạ tầng là “nòng cốt của nòng cốt phát triển kinh tế”.

Trong khi đó, Phó thủ tướng Nguyễn Chí Dũng và đoàn công tác của Chính phủ đã đi thị sát, rà soát công tác thi công, tháo gỡ khó khăn, vướng mắc các dự án đường bộ cao tốc Bãi Vọt – Hàm Nghi, Hàm Nghi – Vũng Áng (Hà Tĩnh), Vũng Áng – Bùng, Bùng – Vạn Ninh, Vạn Ninh – Cam Lộ. Đây là các dự án thành phần thuộc tuyến cao tốc Bắc – Nam phía Đông.

Còn Phó thủ tướng thường trực Nguyễn Hòa Bình đã đi kiểm tra một loạt dự án như Hòa Liên – Túy Loan, Quảng Ngãi – Hoài Nhơn, Hoài Nhơn – Quy Nhơn, Quy Nhơn – Chí Thạnh. “Vướng ở đâu thì phải kịp thời giải quyết, tháo gỡ ở đó”, Phó thủ tướng chỉ đạo như vậy và nhấn mạnh, việc đảm bảo chất lượng, tiến độ các dự án theo yêu cầu và mục tiêu đề ra sẽ có tác động tích cực, là một trong những yếu tố góp phần đảm bảo tăng trưởng 8% trở lên.

Phó thủ tướng thường trực Nguyễn Hòa Bình cùng Ban Chỉ đạo 1568 cũng đang rốt ráo chỉ đạo việc tháo gỡ khó khăn, vướng mắc liên quan đến các dự án. Tổng hợp sơ bộ của Bộ Tài chính, thì hiện có 1.136 dự án gặp vướng mắc; trong đó 181 dự án đầu tư công, 895 dự án đầu tư ngoài ngân sách và 60 dự án PPP.

Trong số các dự án trên, đã có 309 dự án, bao gồm 74 dự án đầu tư công, đang được các bộ, ngành, địa phương tìm phương án giải quyết. Theo tính toán, chỉ cần số dự án này được tháo gỡ, sẽ giúp giải phóng được ngay 58.000 tỷ đồng cho nền kinh tế. Khi nguồn lực được giải phóng, sẽ hỗ trợ tích cực cho tăng trưởng kinh tế.

Thúc giải ngân để thúc tăng trưởng

Đã là giữa tháng 3/2025, tức là thời gian còn lại không nhiều cho trước mắt là mục tiêu phân bổ chi tiết toàn bộ vốn kế hoạch năm 2025. Theo báo cáo của Bộ Tài chính, đến hết tháng 2/2025, vẫn còn gần 77.636 tỷ đồng vốn đầu tư công chưa được phân bổ, chiếm 9,42% kế hoạch Thủ tướng Chính phủ giao. Điều này không chỉ khiến tỷ lệ giải ngân trong những tháng đầu năm chưa đạt kỳ vọng, mà còn có thể ảnh hưởng đến việc triển khai đầu tư các dự án trong năm 2025 – năm cuối cùng của kỳ Kế hoạch đầu tư công trung hạn 2021-2025.

Đầu tư công thúc đẩy tăng trưởng, đặc biệt là trong lĩnh vực hạ tầng đô thị, giao thông và năng lượng sẽ rất quan trọng, với điều kiện chính quyền có thể tăng quy mô đầu tư công và đảm bảo chi tiêu hiệu quả.

– Bà Mariam J. Sherman, Giám đốc Quốc gia WB tại Việt Nam

Bộ Tài chính cho biết, sau ngày 31/3, nếu bộ, ngành, địa phương nào chưa phân bổ hết vốn, Bộ sẽ báo cáo cấp có thẩm quyền cắt giảm để điều chuyển cho các bộ, cơ quan trung ương và địa phương có nhu cầu bổ sung kế hoạch vốn năm 2025 để bố trí cho các dự án quan trọng, cấp bách, các dự án hạ tầng chiến lược có khả năng giải ngân. Điều này buộc các địa phương phải chạy đua, “vắt chân lên cổ” mà chạy, nếu không muốn bị cắt vốn.

Thêm vào đó, quan trọng là làm sao để năm nay, giải ngân vốn đầu tư công có thể đạt 95% kế hoạch, khơi thông nguồn lực cho phát triển kinh tế – xã hội.

“Chúng tôi đang xử lý dứt điểm 11 dự án tồn đọng để khơi thông nguồn lực. Đồng thời, trong 2 năm 2025-2026, cố gắng hoàn thành rà soát các công trình, dự án tồn đọng kéo dài, đồng thời khai thác không gian phát triển bên cạnh các dự án cao tốc đi qua địa bàn để thúc tăng trưởng kinh tế”, Bí thư Tỉnh ủy Khánh Hòa Nghiêm Xuân Thành cho biết.

Nhiều địa phương khác cũng đang nỗ lực thúc đẩy giải ngân đầu tư công, bởi xác định trong bối cảnh hiện nay, đây chính là một động lực tăng trưởng quan trọng.

Tại một diễn đàn kinh tế vừa được tổ chức, Phó chủ tịch UBND tỉnh Bình Dương Bùi Minh Trí cho biết, Bình Dương đang chủ động quy hoạch các nguồn lực đầu tư, lấy mục tiêu giải ngân vốn cho các công trình trọng điểm làm thước đo hiệu quả. Tỉnh cũng sẽ đẩy mạnh kết nối giao thông, giao thương với TP.HCM và Đồng Nai để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Liên quan đến vấn đề thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, trong Báo cáo Điểm lại – Cập nhật tình hình kinh tế Việt Nam vừa công bố cách đây ít ngày, Ngân hàng Thế giới (WB) một lần nữa khẳng định vai trò quan trọng của động lực đầu tư công.

Theo bà Mariam J. Sherman, Giám đốc Quốc gia WB tại Việt Nam, trong 2 năm tới, kinh tế Việt Nam nhìn chung vẫn tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ. Tuy nhiên, Việt Nam cần sử dụng dư địa tài khóa để chuẩn bị tốt hơn cho những bất ổn gia tăng trong thời gian tới. Việc tận dụng dư địa tài khóa và nâng cao hiệu quả quản lý đầu tư công sẽ giúp huy động nguồn lực cần thiết cho các dự án trọng điểm, qua đó củng cố động lực tăng trưởng bền vững trong trung và dài hạn.

Trong khi đó, ông Nguyễn Bá Hùng, Chuyên gia kinh tế trưởng Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) tại Việt Nam đã đánh giá cao việc Quốc hội đã phê duyệt tăng ngân sách đầu tư công từ 27 tỷ USD trong năm 2024 lên 36 tỷ USD trong năm nay.

“Đầu tư công vào hạ tầng không chỉ là động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế trong ngắn hạn, mà còn là nền tảng cho sự phát triển bền vững của nền kinh tế Việt Nam”, ông Nguyễn Bá Hùng nhấn mạnh.