Trang chủNewsThời sựGam màu u tối đằng sau thị trường giao đồ ăn lớn...

Gam màu u tối đằng sau thị trường giao đồ ăn lớn nhất thế giới

Ngành giao đồ ăn ước tính trị giá 200 tỷ USD của Trung Quốc, lớn nhất thế giới về doanh thu và khối lượng đơn hàng, tăng gấp đôi trong ba năm phong tỏa vì COVID-19 và mang lại thu nhập ổn định cho những người lao động thời vụ ở nước này. Nhưng giờ đây không còn nữa.

Nhân viên giao đồ ăn chờ lấy đơn bên ngoài một nhà hàng ở Bắc Kinh, Trung Quốc. (Ảnh: Getty Images)

Nhân viên giao đồ ăn chờ lấy đơn bên ngoài một nhà hàng ở Bắc Kinh, Trung Quốc. (Ảnh: Getty Images)

Nền kinh tế Trung Quốc đang vật lộn với loạt khó khăn, từ khủng hoảng bất động sản kéo dài đến tình trạng chi tiêu yếu của người tiêu dùng, khiến những người giao hàng cũng phải chịu nhiều tổn thất.

“Họ phải làm việc nhiều giờ và thực sự bị chèn ép”, Jenny Chan, phó giáo sư xã hội học tại Đại học Bách khoa Hong Kong, cho biết. “Họ sẽ tiếp tục đối mặt với áp lực vì các nền tảng giao hàng phải giữ chi phí ở mức thấp”.

Theo bà Chan, nền kinh tế trì trệ có nghĩa mọi người chi tiêu ít hơn cho những bữa ăn. Điều này làm giảm thu nhập của người giao đồ ăn vì phần lớn thu nhập của họ dựa trên số lượng và giá trị đơn hàng, buộc họ phải làm việc nhiều giờ hơn để duy trì thu nhập.

Ngoài ra, sự thống trị của hai nền tảng giao đồ ăn lớn ở Trung Quốc đại lục cho phép công ty áp đặt các điều khoản hợp đồng, khiến người lao động trong ngành không có nhiều cơ hội phản đối tình trạng điều kiện làm việc ngày càng xấu đi.

Nguồn lao động lớn

Khoảng 12 triệu tài xế tạo nên mạng lưới giao đồ ăn rộng lớn của Trung Quốc, bắt đầu phát triển mạnh mẽ với sự ra đời của ứng dụng Ele.me vào năm 2009, hiện thuộc sở hữu của gã khổng lồ công nghệ Alibaba.

Những người giao đồ ăn đóng vai trò quan trọng trong trong thời kỳ COVID-19 khi người dân bị cấm rời khỏi nhà theo lệnh phong tỏa nghiêm ngặt của chính phủ Trung Quốc. Giờ đây, giao đồ ăn trở thành một phần không thể thiếu trong văn hóa ẩm thực nước này.

Người giao đồ ăn có mặt khắp mọi nơi, họ băng băng trên những con phố đông đúc hay những con hẻm tối tăm để giao đồ ăn mỗi ngày, thậm chí mưa to hoặc bão lớn cũng không dừng nghỉ.

Nhân viên giao đồ ăn của Meituan giao hàng giữa trời mưa bão ở Trung Quốc. (Ảnh: Tân Hoa Xã)

Nhân viên giao đồ ăn của Meituan giao hàng giữa trời mưa bão ở Trung Quốc. (Ảnh: Tân Hoa Xã)

Thị trường giao đồ ăn Trung Quốc đạt được 214 tỷ USD vào năm 2023, gấp 2,3 lần so với năm 2020, theo ước tính của iiMedia Research, công ty chuyên theo dõi xu hướng tiêu dùng. Ngành công nghiệp này dự kiến ​​sẽ đạt 280 tỷ USD vào năm 2030.

Tuy nhiên, những tài xế trong ngành hiện nay phải chịu áp lực rất lớn để đáp ứng yêu cầu “phải giao nhanh” với mỗi đơn hàng, bất chấp phải đi ngược chiều, phóng nhanh hoặc vượt đèn đỏ, gây nguy hiểm cho cả bản thân và những người tham gia giao thông khác.

Dù vậy, họ cũng không thể hoàn toàn kiểm soát được thu nhập của bản thân. Một nhân viên giao hàng bất ngờ đập vỡ điện thoại di động xuống vỉa hè sau khi nhận được đánh giá tiêu cực từ khách hàng. Anh cho biết khiếu nại của khách hàng đối với anh là vô căn cứ nhưng vẫn bị công ty trừ điểm hiệu suất, đồng nghĩa giảm thu nhập.

“Họ muốn triệt đường sống của tôi sao?”, người đàn ông bức xúc.

Thu nhập giảm

Năm ngoái, lợi nhuận của hai trong số những công ty lớn nhất trong ngành là Meituan và Ele.me đều tăng vọt. Doanh thu của Meituan đạt 10 tỷ USD, tăng 26% so với năm 2022.

Alibaba báo cáo doanh thu 8,3 tỷ USD chủ yếu nhờ Ele.me, trong năm tài chính kết thúc vào ngày 31/3, tăng 19% so với năm trước.

Thế nhưng, thu nhập của nhân viên giao đồ ăn lại giảm đáng kể.

Theo báo cáo của Trung tâm nghiên cứu việc làm mới ở Trung Quốc, nhân viên giao đồ ăn thu nhập trung bình 6.803 nhân dân tệ (24,2 triệu đồng) một tháng. Con số này ít hơn gần 1.000 nhân dân tệ (3,5 triệu đồng) một tháng so với mức họ kiếm được cách đây năm năm, dù nhiều người phản ánh phải chạy xe nhiều giờ hơn.

Lu Sihang, 20 tuổi, nói với CNN rằng anh làm ca 10 tiếng, giao 30 đơn hàng mỗi ngày, mỗi ca kiếm được khoảng 200 – 300 nhân dân tệ (700.000 – 1 triệu đồng) mỗi ca. Lu phải làm việc gần như mỗi ngày để đạt được mức thu nhập trung bình 6.803 nhân dân tệ.

Chuyên gia kinh tế Gary Ng tại ngân hàng đầu tư Natixis của Pháp, chỉ ra nguyên nhân do “mức chi tiêu yếu” của Trung Quốc. Khi nền kinh tế Trung Quốc chậm lại, người tiêu dùng chi tiêu ít hơn.

Ông Gary cho biết mặc dù thực phẩm là nhu cầu thiết yếu nhưng nền kinh tế khó khăn khiến người tiêu dùng chi ít tiền hơn cho dịch vụ giao đồ ăn, trong khi các nhà hàng sẽ phải giảm giá để thu hút khách hàng.

Điều đó làm giảm thu nhập của nhân viên giao hàng vì thu nhập của họ phần lớn dựa vào hoa hồng trên giá trị đơn hàng.

Ngoài ra, nền kinh tế ảm đạm đồng nghĩa ít việc làm hơn, khiến cạnh tranh trở nên khốc liệt. Tỷ lệ thất nghiệp của thanh niên Trung Quốc tăng vọt lên 18,8% vào tháng 8, mức cao nhất kể từ khi chính quyền thay đổi phương pháp thống kê vào năm ngoái, qua đó không bao gồm sinh viên tốt nghiệp nhưng tiếp tục theo đuổi học thuật.

“Nếu nguồn cung lao động lớn, khả năng thương lượng của người lao động sẽ giảm, trong khi lượng đơn hàng có giới hạn”, Gary nói.

Nhân viên giao đồ ăn chờ lấy đơn tại một nhà hàng ở Bắc Kinh, Trung Quốc. (Ảnh: Getty Images)

Nhân viên giao đồ ăn chờ lấy đơn tại một nhà hàng ở Bắc Kinh, Trung Quốc. (Ảnh: Getty Images)

Sự thống trị của các nền tảng 

Nghiên cứu của China Labour Bulletin, tổ chức phi chính phủ có trụ sở tại Hong Kong, cho biết các ứng dụng giao hàng ban đầu chi mạnh để đưa ra mức lương cao hơn nhằm thu hút đủ lao động phục vụ cho việc mở rộng thị trường của họ.

“Nhưng khi điều kiện thay đổi, các công ty nền tảng sau khi chiếm lĩnh thị trường đã phát triển thuật toán để kiểm soát quá trình lao động, khiến người giao hàng có rất ít sự bảo vệ và mất đi mức độ tự do nhất định”, báo cáo cho biết.

Nhiều nhà hàng không tính phí giao hàng. Một số thậm chí còn đưa ra các ưu đãi rẻ hơn so với ăn tại chỗ hoặc tự đến lấy.

Chuyên gia Jenny Chan cho biết các nền tảng đầu tư mạnh vào giai đoạn đầu để giảm giá nhằm loại bỏ đối thủ cạnh tranh. Nhưng khi đã đạt được sự thống trị, họ bắt đầu chuyển gánh nặng chi phí sang tài xế bằng cách cắt giảm tiền thưởng và lương.

Đầu năm nay, cổng thông tin trực tuyến do nhà nước điều hành Workers.cn báo cáo việc nhận được nhiều khiếu nại từ những tài xế trong ngành.

Một người giao đồ ăn cho biết bị phạt 86 nhân dân tệ (hơn 300.000 đồng) lỗi không nhận giao đơn, dù anh đã thông báo với nhà hàng sẽ không nhận đơn đó vì họ không chuẩn bị đồ ăn đúng thời gian quy định, Workers.cn đưa tin.

Chuyên gia Chan chỉ ra vấn đề an toàn lao động khi thu nhập của những người giao đồ ăn tính theo đơn hoàn thành thay vì trả lương theo tháng, điều này thúc đẩy họ bất chấp điều kiện đường sá hay thời tiết nguy hiểm để giao nhiều đơn nhất có thể.

Theo Thời báo Hoàn cầu, năm 2019, một tài xế thiệt mạng trên đường giao đồ ăn vì cây đổ trúng trong trận mưa gió ở Bắc Kinh.

Đầu tháng 10, mạng xã hội lan truyền video ghi lại cảnh người giao đồ ăn điều khiển xe máy điện vượt đèn đỏ và đâm vào ô tô giữa một ngã tư ở tỉnh Hồ Nam, miền nam Trung Quốc.

Yang, nhân viên giao đồ ăn 35 tuổi, thừa nhận những mặt hạn chế, nói rằng ngành này “không còn tốt như trước”. Tuy nhiên, anh vẫn cảm thấy công việc này phù hợp sau khi từng làm qua nhiều công việc trước đây, từ bán đồ ăn nhẹ đến làm việc văn phòng.

“Đây là công việc có tính linh hoạt. Nếu muốn kiếm nhiều tiền, bạn phải làm việc nhiều hơn hơn. Bạn cũng có thể làm việc ít hơn để nghỉ ngơi khi cần”, Yang nói.

Hoa Vũ(Nguồn: CNN)



Nguồn: https://vtcnews.vn/gam-mau-u-toi-dang-sau-thi-truong-giao-do-an-lon-nhat-the-gioi-ar903527.html

Cùng chủ đề

Giao hàng lúc 3h, nam tài xế khiến khách hàng ứa nước mắt

(Dân trí) - "Cậu ấy bỏ học năm lớp 8, bố qua đời, một mình bươn chải để em gái có tiền làm đám cưới. Nhìn cậu ấy, tôi cảm thấy rất nể phục", một tài khoản mạng xã hội tại Ấn Độ chia sẻ. Mới đây, cư dân mạng tại Ấn Độ xúc động trước câu chuyện của Himanshu Bohra, về nam tài xế giao hàng cho anh lúc rạng sáng.Trong bài viết đăng tải trên mạng xã hội,...

Tổng Lãnh sự quán Việt Nam tại Quảng Châu tham dự Hội chợ nông sản phẩm nhiệt đới quốc tế Trung Quốc lần thứ...

Từ ngày 4-5/12, ông Trần Đình Vũ Hải, Lãnh sự Tổng Lãnh sự quán Việt Nam tại Quảng Châu đã dự Lễ khai mạc Hội chợ nông sản phẩm nhiệt đới quốc tế Trung Quốc lần thứ 27 và các hoạt động bên lề liên quan tại Đặc khu kinh tế tỉnh Hải Nam.

Trung Quốc lên tiếng về lệnh trừng phạt mới nhất của Mỹ, kiên quyết bảo vệ doanh nghiệp bán dẫn

Ngày 28/11, người phát ngôn Bộ Thương mại Trung Quốc Hạ Á Đông tuyên bố, Bắc Kinh kiên quyết phản đối việc Mỹ lạm dụng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu.

Nga vững ngôi đầu nhà cung cấp nông sản, lý do người Mỹ lạc quan hơn, bất động sản Trung Quốc sắp chạm đáy

Nga giữ vị trí nhà cung cấp nông sản hàng đầu ra toàn cầu, niềm tin về tăng trưởng của người dân Mỹ trở nên lạc quan hơn, dự báo thời điểm bất động sản Trung Quốc chạm đáy, Đức phụ thuộc đáng kể vào người nhập cư trong dài hạn… là những tin kinh tế thế giới nổi bật tuần qua.

Xuất khẩu cần cẩu từ Trung Quốc sang các nước Mỹ Latinh bất ngờ tăng vọt, câu chuyện đằng sau là gì?

Theo các chuyên gia phân tích, xuất khẩu cần cẩu của Trung Quốc sang các nước Mỹ Latinh đang tăng vọt, cho thấy hoạt động xây dựng trong Sáng kiến "​​Vành đai và Con đường" đang được Bắc Kinh mở rộng, trong nỗ lực đa dạng hóa thị trường giữa bối cảnh cuộc chiến thương mại với Mỹ được dự báo sẽ tiếp tục leo thang.

Nổi bật

Mới nhất

Cùng tác giả

Liverpool đại thắng, Arsenal nhọc nhằn giữ vị trí thứ 2

Liverpool chỉ phải gặp Ipswich Town ở vòng 23. Đây là cơ hội rất tốt để thầy trò Arne Slot tiếp tục duy trì ngôi đầu bảng, đồng thời thoải mái chờ kết quả cặp đấu Man City vs Chelsea.Rất nhanh chóng sau tiếng còi khai cuộc, Szoboszlai ghi bàn mở tỷ số, Konate là người kiến tạo. Bàn thắng giúp Liverpool càng đá càng thoải mái. Họ dễ dàng kiểm soát thế trận, cầm bóng tới 68%...

Thái Lan chốt quy định cầu thủ dự SEA Games 33: Xuân Son không thể góp mặt

Ban tổ chức SEA Games 33 tại Thái Lan vừa thông báo về việc áp dụng quy định mới đối với môn bóng đá nam, chỉ cho phép các đội tuyển sử dụng cầu thủ U22, không còn suất bổ sung U22+3 như các kỳ SEA Games trước. Quyết định này đã được thông qua sau cuộc họp của Liên đoàn Bóng đá Thái Lan (FAT) và Tổng cục Thể thao Thái Lan (SAT).Mục tiêu của quy định...

Nam Định tặng bằng khen, chúc Tết gia đình Xuân Son

Phó Chủ tịch thường trực UBND Nam Định Trần Anh Dũng gửi lời chúc năm mới An khang, Thịnh vượng đến gia đình Nguyễn Xuân Son, đồng thời trao bằng khen của Chủ tịch UBND tỉnh Nam Định cho tiền đạo này vì đã có thành tích đặc biệt xuất sắc, giúp tuyển Việt Nam vô địch ASEAN Cup 2024. Ông Dũng bày tỏ sự quan tâm đặc biệt đến sức khỏe của chân sút này sau chấn...

Trực tiếp bóng đá Liverpool 4-1 Ipswich Town

Liverpool thắng Ipswich Town 4-1, tiếp tục đứng đầu bảng xếp hạng Ngoại hạng Anh với 53 điểm sau 22 vòng đấu. Họ hơn Arsenal 6 điểm, đá ít hơn 1 trận.Tỷ số các cặp đấu diễn ra cùng giờ như sau:Bournemouth 5-0 NottinghamBrighton 0-1 EvertonWolves 0-1 ArsenalSouthampton 1-3 NewcastleIpswich Town 1-4 Liverpool. Jacob Greaves đánh đầu tung lưới Liverpool từ cú đá phạt góc của Enciso. Bàn gỡ danh dự cho đội khách Ipswich Town. Hiệp 2...

Ai sẽ giành giải quán quân mùa 2?

Sau một hành trình dài, đêm gala trao giải cá»§a "Chị đẹp đạp gió 2024" diễn ra cùng 17 chị đẹp bước vào vòng chung kết. Xem trực tiếp tập cuối "Chị đẹp đạp gió" 2024:https://www.youtube.com/watch?v=GC0PYg7k9wkSau hành trình 5 đêm công diễn, Chị đẹp đạp gió 2024 đi đến hồi kết với đêm chung kết 1. Ở tập trước với chủ đề "Chuyển mình rực rỡ", 17 nghệ sĩ lọt vào chung kết đã có những tiết mục mãn nhãn...

Bài đọc nhiều

Bill Gates, Mark Zuckerberg và các tỷ phú đang dùng smartphone gì?

Bill GatesTheo PhoneArena, Bill Gates, đồng sáng lập Microsoft, đang sử dụng mẫu smartphone màn hình gập Samsung Galaxy Z Fold5. Vị tỷ phú cũng đã gắn bó với điện thoại của Samsung trong nhiều năm khi từng sử dụng Galaxy Z Fold3 và Galaxy Z Fold4.Trước đây, ông đã sử dụng điện thoại nắp gập trong nhiều năm. Sau đó, Tim Cook đã thuyết phục ông dùng iPhone bằng cách liên tục gửi sản phẩm miễn phí...

Đầu tư vào Việt Nam sẽ thành công

Chiều ngày 2/11, Thủ tướng Phạm Minh Chính và Thủ tướng Hà Lan Mark Rutte dự Diễn đàn Doanh nghiệp công nghệ cao Việt Nam - Hà Lan. Diễn đàn do Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã phối hợp cùng Đại sứ quán Hà Lan tại Việt Nam để tổ chức, với sự tham gia của lãnh đạo các bộ ngành, địa phương của hai nước và gần 30 doanh nghiệp công nghệ cao hàng đầu Hà...

Cách để biết chính xác xe có đang bị phạt nguội hay không

Phạt nguội là hình thức xử phạt người tham gia giao thông có hành vi vi phạm được phát hiện thông qua phương tiện, thiết bị kỹ thuật nghiệp vụ của lực lượng chức năng hoặc được ghi thu bằng thiết bị kỹ thuật của tổ chức, cá nhân hoặc những thông tin, hình ảnh đăng tải trên các phương tiện thông tin đại chúng, mạng xã hội mà lực lượng chức năng không dừng xe xử...

Thành Chung – Duy Mạnh, ‘lá chắn thép’ của đội tuyển Việt Nam trở lại ngoạn mục thế nào?

Từng là người thừa của đội tuyển Việt Nam dưới thời HLV Philippe Troussier, nhưng AFF Cup 2024 là giải đấu chứng kiến bộ đôi trưởng thành từ CLB Hà Nội của bầu Hiển: Thành Chung - Duy Mạnh trở lại mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Nếu tiếp cận thành tích và màn trình diễn của đội tuyển Việt Nam tại AFF Cup 2024 trên góc độ thống kê, khán giả chắc sẽ thấy choáng ngợp trước phong độ khủng khiếp của Nguyễn Xuân...

Chiến tranh là mối nguy hàng đầu trong năm 2025

(CLO) Trong báo cáo trước thềm Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) tại Davos vào tuần tới, các nhà lãnh đạo kinh tế toàn cầu đều bày tỏ quan ngại sâu sắc về việc xung đột vũ trang sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến nền kinh tế thế giới trong...

Cùng chuyên mục

Ukraine bắt giữ một Đại tá

Ukraine bắt giữ một Đại tá; Ukraine tập kích nhà máy dầu Nga,... là những tin tức đáng chú ý sẽ có trong bản tin chiến sự Nga-Ukraine sáng 26/1. Đại tá Ukraine bị bắt giữ Cập nhật tình hình chiến sự Nga - Ukraine, tờ Business Insider (Mỹ) đưa tin, danh tiếng của Lữ đoàn 155 đã trở nên rất xấu trong nước Ukraine khi các phóng viên...

Điều chỉnh giao thông TPHCM phục vụ bắn pháo đón giao thừa Tết Ất Tỵ 2025

Phòng CSGT, Công an TPHCM vừa phát đi thông báo điều chỉnh giao thông khu vực trung tâm TPHCM trong những ngày tới. Việc điều chỉnh này vào những khung giờ, ngày cố định nhằm phục vụ chương trình bắn pháo hoa đón giao thừa Tết Nguyên đán Ất Tỵ 2025 và phục vụ tổ chức chương trình nghệ thuật đặc biệt, các hoạt động thể thao kỷ niệm 95 năm ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (3/2/1930...

Thực hiện toàn diện, hiệu quả các nhiệm vụ trọng tâm

Đồng chí Nguyễn Hồ Hải, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy TP HCM, điểm lại những thành quả nổi bật năm 2024 của TP HCM ...

Thủ tướng Phạm Minh Chính tiếp Đại sứ Trung Quốc Hà Vĩ

Ngày 25/1, trước thềm Tết cổ truyền Ất Tỵ, tại trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã tiếp đồng chí Hà Vĩ, Đại sứ đặc mệnh toàn quyền nước Cộng hòa nhân dân Trung Hoa tại Việt Nam. Thủ tướng Chính phủ đề...

Ghé làng nghề “tỏa hương” dịp Tết

(NLĐO) - Trải qua bao thăng trầm, người se nhang ở xã Lê Minh Xuân vẫn bám trụ với nghề. Tết cổ truyền là thời điểm làng nghề hoạt động nhộn nhịp nhất. ...

Mới nhất

Thủ tướng Slovakia bác lời kêu gọi từ chức vì “lý do thân”… Tổng thống Nga

Thủ tướng Slovakia Robert Fico ngày 25/1 đã bác bỏ lời kêu gọi từ chức của những người tổ chức biểu tình.

Người Hà Nội ùn ùn tới siêu thị sắm Tết, hóa đơn dài hàng mét

Ngày đầu nghỉ Tết Ất Tỵ 2025, lượng người kéo đến sắm Tết tại các siêu thị ở Hà Nội tăng vọt. Hàng chục quầy thu ngân hoạt động đến công suất. ...

Thượng viện Mỹ phê chuẩn tân Bộ trưởng An ninh nội địa, có quan điểm tương đồng với ông Trump

Thượng viện Mỹ, do đảng Cộng hòa kiểm soát, ngày 25/1 đã phê chuẩn bà Kristi Noem - cựu Thống đốc bang South Dakota - làm Bộ trưởng An ninh nội địa.

Trứ danh bánh lọc Mệ Xuân

Thương hiệu "Bánh lọc Mệ Xuân" tồn tại gần 50 năm ở Quảng Bình, được "khai sinh" bởi bà Hà Thị Xuân (73 tuổi, sống tại phường...

Tòa án Hàn Quốc không đồng ý gia hạn giam giữ, luật sư lập tức yêu cầu trả tự do

Ngày 25/1, Tòa án quận trung tâm Seoul một lần nữa bác bỏ yêu cầu của các công tố viên về việc gia hạn thời gian bắt giữ Tổng thống Yoon Suk Yeol.

Mới nhất