Fesival Nghề muối Việt Nam

Tạo đà cho nghề muối “cất cánh”

Festival nghề muối Việt Nam – Bạc Liêu 2025 có chủ đề “Hành trình 100 năm nghề muối – Đời người”. Sự kiện nhằm bảo tồn, tôn vinh và nâng tầm giá trị nghề làm muối truyền thống của Việt Nam, đồng thời khẳng định vị thế của Bạc Liêu là “thủ phủ muối” của cả nước.

Ông Phạm Văn Thiều, Chủ tịch UBND tỉnh Bạc Liêu phát biểu khai mạc Festival nghề muối Việt Nam – Bạc Liêu 2025. Ảnh Báo Bạc Liêu

Phát biểu tại lễ khai mạc, ông Phạm Văn Thiều, Chủ tịch UBND tỉnh Bạc Liêu, nhấn mạnh, đây là Festival đầu tiên của cả nước dành riêng cho nghề muối. Nghề làm muối tại Bạc Liêu có lịch sử lâu đời, hình thành từ đầu thế kỷ 20 khi người dân khai hoang ven biển.

Với điều kiện tự nhiên thuận lợi, khí hậu nắng nhiều, gió mạnh cùng kỹ thuật sản xuất thủ công tinh tế, diêm dân Bạc Liêu đã tạo ra những hạt muối trắng tinh khiết, mang đậm hương vị đặc trưng. Muối Bạc Liêu không chỉ nổi tiếng khắp Nam kỳ lục tỉnh mà còn được xuất khẩu sang một số nước lân cận.

Nghề làm muối không chỉ mang lại thu nhập mà còn là một nét văn hóa, thể hiện bản sắc của người dân địa phương. Năm 2020, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã công nhận nghề làm muối ở Bạc Liêu là “Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia”.

Đây là động lực quan trọng để bảo tồn và phát huy giá trị di sản này, đồng thời giúp nâng cao đời sống của diêm dân và thúc đẩy sự phát triển bền vững của ngành muối Việt Nam.

Tại lễ khai mạc, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đánh giá cao sáng kiến tổ chức Festival nghề muối của Bộ Nông Nghiệp và Môi Trường và UBND tỉnh Bạc Liêu. Phó Thủ tướng khẳng định muối không chỉ là một sản phẩm thiết yếu trong đời sống hằng ngày mà còn là một di sản văn hóa quan trọng, có vai trò lớn trong kinh tế, công nghiệp thực phẩm, y tế và nhiều lĩnh vực khác.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đề nghị đề nghị các Bộ, ngành hỗ trợ phát triển ngành muối. Ảnh Báo Bạc Liêu

Việt Nam có lợi thế tự nhiên với hơn 3.200 km đường bờ biển và điều kiện khí hậu thuận lợi để phát triển ngành sản xuất và chế biến muối. Hiện cả nước có 19 tỉnh, thành phố sản xuất muối, với tổng diện tích khoảng 11.400 ha và sản lượng trung bình đạt 1 triệu tấn/năm. Một số địa phương đã xây dựng thương hiệu và chỉ dẫn địa lý cho sản phẩm muối, giúp đưa muối Việt Nam tiếp cận các thị trường khó tính như Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc.

Dù có tiềm năng lớn, ngành muối Việt Nam vẫn đang đối mặt với nhiều thách thức. Mỗi năm, Việt Nam vẫn phải nhập khẩu từ 400.000 – 600.000 tấn muối do nguồn cung trong nước chưa đáp ứng đủ nhu cầu, đặc biệt là muối chất lượng cao dùng trong công nghiệp thực phẩm và y tế.

Trong khi đó, lao động ngành muối phần lớn chưa được đào tạo bài bản, trong khi hạ tầng sản xuất và chế biến còn lạc hậu. Sản xuất muối tại Việt Nam chủ yếu mang tính nhỏ lẻ, manh mún, chưa ứng dụng nhiều công nghệ hiện đại, dẫn đến giá trị gia tăng thấp và sức cạnh tranh chưa cao. Thu nhập của diêm dân cũng chưa ổn định do chuỗi liên kết giữa sản xuất, chế biến và tiêu thụ chưa chặt chẽ.

Trước thực tế này, Phó Thủ tướng đề nghị các Bộ, ngành, đặc biệt là Bộ Nông nghiệp và Môi trường và các địa phương ven biển, cần quan tâm hơn đến việc hỗ trợ phát triển ngành sản xuất muối. Các giải pháp cần tập trung vào việc nâng cấp hạ tầng, ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất và chế biến, đào tạo nguồn nhân lực, xây dựng chuỗi giá trị bền vững và mở rộng thị trường tiêu thụ.

Cơ hội giao thương, kết nối thị trường

Trong khuôn khổ Festival Chiều tối ngày 6/3, Liên minh Hợp tác xã (HTX) Việt Nam phối hợp với UBND tỉnh Bạc Liêu đã tổ chức lễ khai mạc Hội chợ Xúc tiến Thương mại khu vực kinh tế tập thể, Hợp tác xã – Bạc Liêu 2025.

Phát biểu tại lễ khai mạc, ông Huỳnh Chí Nguyện – Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bạc Liêu nhấn mạnh: “Hội chợ là cơ hội để các Hợp tác xã, Liên hiệp Hợp tác xã và doanh nghiệp liên kết với khu vực kinh tế tập thể trong cả nước, đặc biệt là các sản phẩm OCOP, sản phẩm đặc sản địa phương và sản phẩm chế biến từ muối. Thông qua hội chợ, chúng tôi mong muốn giới thiệu những nét văn hóa độc đáo, phóng khoáng và nghĩa tình của con người Bạc Liêu đến với du khách và bạn bè trong và ngoài tỉnh.”

Các đại biểu cắt băng khai mạc Hội chợ xúc tiến thương mại. Ảnh: Trọng Nghĩa

Hội chợ quy tụ hàng trăm gian hàng của các hợp tác xã, doanh nghiệp, giới thiệu sản phẩm muối, sản phẩm OCOP, sản phẩm muối kết hợp du lịch, các thiết bị và công nghệ chế biến muối hiện đại.

Bà Cao Xuân Thu Vân – Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã Việt Nam cũng chia sẻ: “Hội chợ là một trong những hoạt động hưởng ứng Tháng hành động vì Hợp tác xã và Năm quốc tế Hợp tác xã 2025, đồng thời là điểm nhấn quan trọng trong chuỗi sự kiện của Festival Nghề Muối Việt Nam – Bạc Liêu 2025. Với sự tham gia của hơn 150 Hợp tác xã và 20 doanh nghiệp từ 35 tỉnh, thành phố, hội chợ mang đến hàng nghìn sản phẩm tiêu biểu, thể hiện sự đa dạng và phong phú của khu vực kinh tế tập thể.”

Núi muối khổng lồ tại Quảng trường Hùng Vương. Ảnh: Báo Bạc Liêu

Hội chợ lần này cũng tạo ra cơ hội để các hợp tác xã tham gia vào chuỗi giá trị sản xuất và tiêu thụ. Thông qua các hoạt động giao thương, hội thảo và tọa đàm, các hợp tác xã có thể học hỏi kinh nghiệm, ứng dụng khoa học kỹ thuật vào sản xuất và mở rộng mô hình kinh doanh theo hướng hiện đại, bền vững.

Đặc biệt, các sản phẩm từ muối như muối tinh chế, muối kết hợp với du lịch trải nghiệm và sản phẩm OCOP sẽ được trưng bày tại hội chợ. Đây là hướng đi quan trọng giúp nâng cao giá trị gia tăng của ngành muối, đồng thời khẳng định vị thế của hạt muối Việt Nam trên thị trường trong nước và quốc tế.

Bên cạnh đó, hội chợ còn thúc đẩy phát triển du lịch địa phương khi kết hợp giới thiệu sản phẩm muối với các chương trình tham quan, trải nghiệm tại các vùng làm muối. Việc phát triển mô hình du lịch gắn với sản xuất muối không chỉ giúp đa dạng hóa sản phẩm mà còn nâng cao thu nhập cho diêm dân, tạo sự phát triển bền vững cho ngành muối Việt Nam. Những sản phẩm muối chất lượng cao, được sản xuất theo quy trình sạch và bền vững, sẽ giúp nâng cao thương hiệu muối Việt trên thị trường quốc tế, từ đó mở ra cơ hội xuất khẩu trong tương lai.