Trong chiến lược cắt giảm khí thải, Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) đóng vai trò tiên phong thúc đẩy chuyển đổi xanh, đóng góp quan trọng vào mục tiêu chung về phát thải ròng của Liên minh châu Âu (EU).
Theo ECB, cách tốt nhất để đạt được nền kinh tế khí thải bằng 0 cho các doanh nghiệp, hộ gia đình và ngân hàng trong khu vực đồng EUR (Eurozone) là thúc đẩy quá trình chuyển đổi xanh với tốc độ nhanh hơn so với các chính sách hiện hành.
Phó Chủ tịch ECB Luis de Guindos khẳng định: “Chúng ta cần những chính sách quyết đoán hơn để đảm bảo quá trình chuyển đổi nhanh hơn sang nền kinh tế không khí thải, phù hợp với các mụctiêu của Thỏa thuận Paris”.
Kết quả khảo sát của ECB cuối năm 2023 cho thấy, các doanh nghiệp và hộ gia đình rõ ràng được hưởng lợi từ quá trình chuyển đổi nhanh hơn. Quá trình này đòi hỏi phải đầu tư ban đầu nhiều hơn và chi phí năng lượng cao hơn, nhưng rủi ro tài chính sẽ giảm đáng kể trong trung hạn. Cả lợi nhuận và sức mua đều ít bị ảnh hưởng tiêu cực hơn, do khoản đầu tư ban đầu vào năng lượng tái tạo sẽ mang lại kết quả sớm hơn và cuối cùng là giảm chi phí năng lượng.
Một nghiên cứu của ECB cho thấy, việc đẩy nhanh quá trình chuyển đổi sang nền kinh tế xanh hơn sẽ rẻ hơn so với việc trì hoãn quá trình này đối với các công ty, hộ gia đình và ngân hàng ở Eurozone.
ECB đã sử dụng dữ liệu từ 2,9 triệu công ty và 600 ngân hàng trong Eurozone, với tổng mức rủi ro nếu không chuyển sang kinh tế xanh lên tới gần 3.000 tỷ EUR (3.220 tỷ USD). ây là một trong những nghiên cứu toàn diện nhất nhằm phục vụ mục tiêu giảm phát thải được đặt ra theo Thỏa thuận Paris.
Theo kịch bản chuyển đổi nhanh này, các công ty ở Eurozone sẽ đầu tư trị giá 2.000 tỷ EUR vào năm 2025 để giảm lượng khí thải. Trong khi đó, chi phí năng lượng sạch sẽ tăng 10% đối với các hộ gia đình vào năm 2025 trước khi ổn định. Tuy chi phí ban đầu cao hơn, nhưng ECB cho biết chi phí năng lượng và rủi ro tài chính sẽ thấp hơn sau này. Có nghĩa ban đầu, sẽ có khoản lỗ hàng năm của các ngân hàng đối với các khoản vay lên tới đỉnh điểm là 13 tỷ EUR vào năm 2026, trước khi giảm xuống còn 6,6 tỷ EUR vào năm 2030.
Ngược lại, nghiên cứu cho thấy, nếu phần lớn chi phí của quá trình chuyển đổi xanh bị trì hoãn đến năm 2026 trở đi sẽ khiến khoản lỗ hàng năm của các ngân hàng tăng đều đặn lên 21 tỷ EUR vào năm 2029. Bình quân, các ngân hàng sẽ chịu tổn thất tương đương 0,7% khoản vay vào năm 2030 khi chuyển đổi xanh nhanh hơn, so với mức 0,9% khi chuyển đổi chậm. Trong số các công ty, tỷ lệ vỡ nợ gia tăng sẽ cao nhất trong các lĩnh vực sản xuất và khai thác sử dụng nhiều khí thải cũng như trong số các công ty điện lực.
Để giải quyết những rủi ro này, ECB ủng hộ một chiến lược an toàn vĩ mô, vượt ra ngoài lĩnh vực ngân hàng, bao gồm cả người đi vay và các tổ chức trung gian tài chính phi ngân hàng. ECB nhấn mạnh, 75% khoản vay ngân hàng và hơn 30% khoản đầu tư của công ty bảo hiểm vào trái phiếu doanh nghiệp và vốn cổ phần nằm trong các lĩnh vực phụ thuộc nhiều vào dịch vụ hệ sinh thái.
Giám sát viên của ECB, ông Frank Elderson, cũng cảnh báo sẽ phạt tài chính đối với các ngân hàng nếu họ không tính đến rủi ro khí hậu.
KHÁNH MINH
