“Ế” gói hỗ trợ lãi suất 2%: Không sửa tiêu chí vay, xem xét chuyển nguồn sang hình thức hỗ trợ khác

Theo báo cáo của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) về tình hình triển khai gói hỗ trợ lãi suất 2%/năm thông qua hệ thống các ngân hàng thương mại (NHTM), tính đến cuối tháng 02/2023, doanh số hỗ trợ lãi suất đạt khoảng 84.000 tỷ đồng, dư nợ hỗ trợ lãi suất đạt gần 44.000 tỷ đồng, số tiền đã hỗ trợ cho khách hàng đạt gần 256 tỷ đồng cho 1.784 khách hàng.

Theo NHNN, căn cứ thực tế triển khai, các khó khăn vướng mắc trong quá trình thực hiện và đánh giá khả năng giải ngân hỗ trợ lãi suất, các NHTM đã dự kiến số tiền hỗ trợ lãi suất lũy kế từ đầu chương trình đến hết năm 2023 chỉ đạt khoảng 2.570 tỷ đồng.

Trong đó, số tiền hỗ trợ lãi suất năm 2022 là khoảng 135 tỷ đồng; dự kiến số tiền hỗ trợ lãi suất năm 2023 là khoảng 2.435 tỷ đồng.

Như vậy, số dự kiến không sử dụng hết của Chương trình lên tới 37.430 tỷ đồng (năm 2022 là 15.900 tỷ đồng, năm 2023 là 21.530 tỷ đồng).

Nhiều doanh nghiệp không muốn nhận gói hỗ trợ lãi suất do lo ngại thanh, kiểm tra

Trước đó, Chính phủ đã có chỉ đạo về việc đề xuất sửa đổi Nghị định 31/2022/NĐ-CP và đánh giá, xây dựng phương án đề xuất cấp thẩm quyền điều chỉnh nhiệm vụ chi hỗ trợ lãi suất sang hình thức hỗ trợ khác.

Thực hiện chỉ đạo này, NHNN đã trình Chính phủ sửa đổi Nghị định nhằm tạo thuận lợi cho các ngân hàng thương mại và khách hàng trong việc triển khai chính sách hỗ trợ lãi suất từ ngân sách nhà nước. Một trong những nội dung sửa đổi là giải thích rõ hơn khái niệm “khách hàng có khả năng phục hồi”.

Tuy nhiên, sau khi tổng hợp ý kiến của các cơ quan liên quan, NHNN đã có tờ trình báo cáo, trình Chính phủ chấp thuận dừng việc tiếp tục sửa đổi Nghị định này.

Nguyên nhân, theo ý kiến các cơ quan thì cần xin ý kiến UBTVQH về nội dung này, khi đó thời gian triển khai còn lại không nhiều. Mặt khác, trường hợp sửa tiêu chí này thì kết quả hỗ trợ lãi suất thực tế có thể vẫn thấp do phụ thuộc rất lớn vào tâm lý e ngại thanh, kiểm tra hỗ trợ lãi suất của khách hàng.

NHNN kiến nghị Chính phủ giao Bộ Kế hoạch & Đầu tư chủ trì, phối hợp với Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan căn cứ tình hình triển khai các nhiệm vụ chi của Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế – xã hội để nghiên cứu, đề xuất, báo cáo cấp có thẩm quyền về việc điều chuyển nguồn lực cho các chính sách khác có khả năng triển khai, còn dư địa thực hiện (nếu có) theo quy định.

NHNN đã có văn bản gửi Bộ Kế hoạch và Đầu tư cung cấp thông tin về kết quả hỗ trợ lãi suất và dự kiến khả năng hấp thụ chính sách tới cuối chương trình để Bộ Kế hoạch và Đầu tư có thông tin làm cơ sở xây dựng phương án đề xuất cấp có thẩm quyền điều chỉnh nhiệm vụ chi hỗ trợ lãi suất không sử dụng hết sang hình thức, chính sách hỗ trợ khác có khả năng triển khai, còn dư địa thực hiện theo quy định.

Theo NHNN, mặc dù kết quả hỗ trợ lãi suất từ nguồn ngân sách nhà nước chưa được như kỳ vọng; song, hiện nay, các TCTD vẫn đang dành nguồn lực từ chính TCTD để giảm lãi suất, hỗ trợ khách hàng khôi phục và phát triển sản xuất kinh doanh.

Trong tháng 03 và tháng 04/2023, NHNN đã 02 lần giảm các lãi suất điều hành và trần lãi suất cho vay ngắn hạn bằng VNĐ, dẫn tới mặt bằng lãi suất có xu hướng giảm.

Về triển khai chính sách hỗ trợ thông qua Ngân hàng Chính sách xã hội (NHCSXH), NHNN cho biết, đến ngày 31/3/2023, NHCSXH thực hiện giải ngân các chương trình tín dụng theo Nghị quyết số 11/NQ-CP dư nợ đạt 16.400 tỷ đồng với gần 333 nghìn lượt khách hàng được vay vốn.

Trong đó: dư nợ chương trình cho vay học sinh, sinh viên mua máy tính đạt 821 tỷ đồng; dư nợ chương trình cho vay Nhà ở xã hội đạt 4.318 tỷ đồng; dư nợ chương trình cho vay Hỗ trợ việc làm đạt 10.000 tỷ đồng…

Thực hiện chính sách hỗ trợ lãi suất cho khách hàng vay vốn tại NHCSXH theo quy định tại Nghị định số 36/2022/NĐ-CP, đến 31/3/2023, NHCSXH giải ngân đạt gần 114 nghìn tỷ đồng, cho trên 2.704 nghìn khách hàng; thực hiện hỗ trợ lãi suất với tổng số tiền là 1.347 tỷ đồng (2022 là 878 tỷ đồng, 03 tháng đầu năm 2023 là 469 tỷ đồng).