Kể từ giữa tháng 3 năm ngoái đến nay, số lượng người dân xuất cảnh ra nước ngoài để làm việc, học tập, du lịch, kinh doanh cùng với nhu cầu nhập cảnh Việt Nam của bà con Việt kiều, người nước ngoài tăng mạnh trở lại.
Nhu cầu tăng vọt
Ở trong nước đã xảy ra tình trạng quá tải tại bộ phận một cửa giải quyết các thủ tục chứng nhận/hợp pháp hóa lãnh sự của Cục Lãnh sự – Bộ Ngoại giao. Có thời điểm số lượng hồ sơ nộp vượt quá năng lực tiếp nhận của hệ thống nên người dân không kịp nộp hồ sơ trong ngày và phải quay lại vào hôm sau hoặc phải xếp hàng từ đêm hôm trước.
Ở nước ngoài, các cơ quan đại diện cũng đối mặt với nhu cầu tăng mạnh về cấp phát giấy tờ, đặc biệt là hộ chiếu, thị thực, giấy miễn thị thực… Ngoài ra còn có một số khó khăn phát sinh trong lúc giao thời giữa áp dụng hộ chiếu mẫu cũ và mẫu mới, cũng như trong giai đoạn đầu khôi phục chính sách nhập xuất cảnh đối với người nước ngoài.
Đáng chú ý, những diễn biến phức tạp, khó lường của tình hình thế giới, nổi bật như xung đột giữa Nga và Ukraine, tình hình lao động Việt Nam ở Campuchia, các vụ tai nạn bất ngờ liên quan đến công dân Việt Nam ở Anh, Jordan, Hàn Quốc… cũng đặt ra những thách thức không nhỏ đối với công tác lãnh sự và bảo hộ công dân.
Người dân đến làm việc tại bộ phận một cửa giải quyết các thủ tục chứng nhận/hợp pháp hóa lãnh sự .Ảnh: CỤC LÃNH SỰ
Trước thực tế đó, ông Doãn Hoàng Minh, quyền Cục trưởng Cục Lãnh sự, cho biết Bộ Ngoại giao đã chỉ đạo các đơn vị chức năng trong nước (Cục Lãnh sự và Sở Ngoại vụ TP HCM) cùng các cơ quan đại diện Việt Nam ở nước ngoài triển khai đồng bộ, toàn diện các giải pháp cải tiến mạnh mẽ công tác lãnh sự.
Trong đó, nắm bắt xu hướng kiểm soát dịch COVID-19 trên thế giới để tham mưu cho Chính phủ mở cửa hoàn toàn nền kinh tế là nhiệm vụ cực kỳ quan trọng. Các cơ quan đại diện phải liên tục cập nhật thông tin, cảnh báo về chính sách đi lại, cư trú, xuất nhập cảnh ở các nước để kịp thời đề xuất các biện pháp tạo thuận lợi tối đa cho hoạt động đi lại, giao thương giữa Việt Nam với các nước.
Các cơ quan của bộ luôn phối hợp chặt chẽ với các cơ quan trong nước và nước ngoài để tháo gỡ các vướng mắc phát sinh liên quan đến việc cư trú, đi lại của công dân, như việc bổ sung thông tin về nơi sinh trong mẫu hộ chiếu mới hay vấn đề đi lại giữa các quốc gia còn trở ngại do yêu cầu kiểm soát dịch bệnh…
Nhấn mạnh tinh thần phục vụ
Bước đi quan trọng tiếp theo là nâng cao chất lượng dịch vụ công, thể hiện qua việc bố trí nhân sự đủ năng lực và trang thiết bị kỹ thuật, đẩy mạnh chuyển đổi số và ứng dụng công nghệ thông tin trong tiếp nhận và xử lý hồ sơ lãnh sự. Đồng thời, tiếp tục lắng nghe, tiếp thu ý kiến người dân để có những điều chỉnh kịp thời, phù hợp trong giải quyết các thủ tục lãnh sự.
Một vấn đề quan trọng không kém là tiếp tục tăng cường quán triệt đến từng cán bộ thực hiện giải quyết thủ tục hành chính về ý thức, nhiệm vụ phục vụ tối đa cho công dân.
Nhờ những nỗ lực trên, nhu cầu giải quyết thủ tục lãnh sự của người dân đã được đáp ứng tốt. Ông Đỗ Quang Yên, PGS-TS toán học tại Trường ĐH Tổng hợp bang Virginia (Mỹ), cho biết ông vừa về Việt Nam nhân dịp Tết Quý Mão 2023. Thủ tục đi về Việt Nam hiện nay đã trở lại như trước dịch COVID-19. Tuần qua, ông cũng có dịp đến làm việc ở Đại sứ quán Việt Nam tại Mỹ. Theo ông, thủ tục đơn giản và thuận tiện, mọi người không phải xếp hàng chờ đợi lâu.
“Tuy nhiên, khi về Việt Nam, người dân vẫn phải xếp hàng dài tại khu vực nhập cảnh. Nếu như có thể phân luồng tốt hơn, có hàng cho khách quốc tế, hàng cho công dân và hàng cho ngoại giao thì sẽ rút ngắn thời gian chờ đợi hơn” – ông Yên nói.
Cũng vừa về Việt Nam gần đây, một Việt kiều hiện sinh sống tại thủ đô Prague – Cộng hòa Czech nhận xét dịp Tết vừa qua, hết dịch nên kiều bào về ăn Tết đông gấp nhiều lần so với trước dịch. Những người có nhu cầu làm thủ tục hộ chiếu, thị thực được Đại sứ quán Việt Nam tiến hành bình thường, thuận lợi.
“Trong bối cảnh hiện nay, khi Chính phủ đang đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính và yêu cầu các bộ, ngành thúc đẩy các giải pháp tái phục hồi kinh tế hậu COVID-19, Bộ Ngoại giao nhận thức sâu sắc về trách nhiệm cần tiếp tục cải tiến chất lượng các dịch vụ công về lãnh sự ở trong và ngoài nước, trong bối cảnh nhiệm vụ lãnh sự ngày càng đa dạng, phức tạp. Cán bộ ngoại giao ở trong và ngoài nước sẽ làm việc với tinh thần phục vụ cao nhất, lấy sự hài lòng của người dân làm thước đo hiệu quả công việc, bảo đảm công khai, minh bạch, đúng quy định của pháp luật” – quyền Cục trưởng Cục Lãnh sự khẳng định.
Trong năm 2022, đối với công tác chứng nhận và hợp pháp hóa lãnh sự, Cục Lãnh sự và Sở Ngoại vụ TP HCM đã tiếp khoảng 100.000 lượt khách đến làm thủ tục và chứng nhận hơn 580.000 văn bản. Số lượng hồ sơ làm thủ tục cấp hộ chiếu ngoại giao, hộ chiếu công vụ hoặc công hàm xin thị thực nước ngoài cũng tăng do nhiều hoạt động đối ngoại được triển khai trở lại. Cụ thể, trong năm 2022, Cục Lãnh sự và Sở Ngoại vụ TP HCM đã làm thủ tục cho hơn 4.800 đoàn và cấp gần 10.500 hộ chiếu ngoại giao/công vụ.
Ở nước ngoài, các cơ quan đại diện đã cấp khoảng 280.000 hộ chiếu phổ thông cho công dân Việt Nam đang cư trú, làm việc và học tập ở ngoài nước; khoảng 100.000 thị thực cho người nước ngoài nhập cảnh vào Việt Nam và khoảng 350.000 giấy miễn thị thực cho người Việt Nam định cư ở nước ngoài và vợ, chồng, con của họ.
