Dung Quất, sáng mãi ngọn lửa lọc dầu

BSR làm đổi thay cả vùng nắng cát

Ngày nghe Thủ tướng Võ Văn Kiệt về vùng cát trắng bỏng rát ở đất Vạn Tường, (khu đông H.Bình Sơn, Quảng Ngãi) khảo sát làm nhà máy lọc dầu (NMLD), làm cảng biển nước sâu; cán bộ, người dân vùng này còn rất… lạ lùng, không hiểu lọc dầu là gì, nó quá lạ trong tâm tưởng. Ấy vậy mà vùng đất đầy nắng, gai lưỡi long, cát trắng và sóng biển rì rào ấy đã trải qua cuộc “đại phẫu” ngoạn mục sau mùa thu năm 1994.

Hồi đó, vị trí xây dựng NMLD Dung Quất đã xác định, nhưng khoảng chục năm sau, mới được khởi công. Đó là cuối năm 2005, NMLD số 1 của nước ta được khởi công, bắt đầu định danh tại Dung Quất, tỉnh Quảng Ngãi, với diện tích hơn 800 ha. Nhà thầu thực hiện dự án này là Technip, vốn nổi tiếng về dầu khí trên thế giới làm tổng thầu EPC, với thời gian thực hiện 44 tháng. “Sóng gió” thật, nhưng khi qua đi, người cả nước biết về Quảng Ngãi hơn khi ở đây có NMLD Dung Quất.

Có thể xem NMLD Dung Quất là “trái tim” ở Khu Kinh tế Dung Quất. Bởi sau nhà máy này, hàng loạt dự án lớn khác đã triển khai tại đây: Doosan Vina, Khu liên hợp sản xuất gang thép Hòa Phát Dung Quất, khu công nghiệp VSIP… Có thể nói, NMLD Dung Quất là “thỏi nam châm” thu hút đầu tư vào Dung Quất.

Gọi là “trái tim” nên nhà máy của Công ty CP lọc hóa dầu Bình Sơn (BSR), tiền thân là Công ty TNHH một thành viên Lọc hóa dầu Bình Sơn, càng đi vào hoạt động thì càng ổn định, phát triển, đóng góp rất lớn về ngân sách, tạo việc làm và thu nhập ổn định cho hàng ngàn con người.

Sau 15 hình thành và phát triển (9.5.2008 – 9.5.2023), BSR đã chế biến được hơn 90 triệu tấn dầu thô, sản xuất và xuất bán ra thị trường hơn 86 triệu tấn sản phẩm, lợi nhuận sau thuế hơn 44.000 tỉ đồng, đóng góp cho ngân sách Nhà nước hơn 209.000 tỉ đồng; tạo công ăn việc làm cho 1.522 lao động. 6 tháng đầu năm 2023, BSR đã sản xuất 3,56 triệu tấn sản phẩm, doanh thu hơn 69.000 tỉ đồng, nộp ngân sách nhà nước hơn 7.900 tỉ đồng.

Sự đóng góp của BSR đối với tỉnh Quảng Ngãi là rất to lớn. Đơn cử như năm 2010, khi nhà máy chính thức nghiệm thu và đi vào hoạt động thương mại, tỉnh Quảng Ngãi thu ngân sách đạt 15.553 tỉ đồng, riêng BSR đóng góp 14.382 tỉ đồng (chiếm 92,5% thu ngân sách toàn tỉnh). Đến năm 2022, BSR đóng góp hơn 19.000 tỉ đồng vào thu ngân sách của tỉnh Quảng Ngãi, chiếm 54% ngân sách toàn tỉnh Quảng Ngãi và tỉnh Quảng Ngãi đứng vào hàng “tên tuổi” của cả nước về thu ngân sách.

Sự hiện diện của BSR đưa giá trị sản xuất công nghiệp của tỉnh Quảng Ngãi tăng trưởng vượt bậc: Năm 1989 tách tỉnh, giá trị sản xuất công nghiệp tỉnh Quảng Ngãi chỉ đạt 601 tỉ đồng, thì đến năm 2022 là 129.000 tỉ đồng (tăng hơn 200 lần). GDP bình quân đầu người đạt 97,67 triệu đồng, xếp thứ 2 so với 14 tỉnh vùng bắc Trung bộ và duyên hải Trung bộ, thứ 2 so với 5 tỉnh vùng kinh tế trọng điểm miền Trung. Chưa kể, NMLD Dung Quất đã đẩy nhanh tốc độ tăng trưởng và chuyển dịch cơ cấu kinh tế của tỉnh Quảng Ngãi và Khu kinh tế Dung Quất là một trong những khu kinh tế thành công trong cả nước.

Hình thành trung tâm lọc hóa dầu

Theo ông Nguyễn Văn Hội, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐQT BSR, BSR đang giữ vững vị thế chủ lực trong ngành công nghiệp lọc hóa dầu Việt Nam. Sản lượng sản xuất hằng năm đáp ứng trên 30% nhu cầu xăng dầu cho đất nước, góp phần phát triển KT-XH, đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.

Sắp đến, BSR với tầm nhìn trở thành doanh nghiệp dẫn đầu khu vực và có vị thế quốc tế trong lĩnh vực năng lượng và lọc hóa dầu, sẽ có sứ mệnh cung cấp những sản phẩm lọc hóa dầu với tiêu chuẩn chất lượng cao, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia và là động lực cho sự phát triển kinh tế của khu vực miền Trung – Tây nguyên.

Ở thời điểm hiện tại, NMLD Dung Quất có thể hoạt động ở công suất cao lên đến 112 – 114%, thử nghiệm thành công 135%. Một số dây chuyền, phân xưởng công nghệ đã được khai thác tối đa hệ số dự phòng lên đến 115%, 120%, 130% công suất. Đặc biệt trong năm 2022 và đầu năm 2023, NMLD Dung Quất đã tăng công suất vận hành lên 112%, góp phần giảm áp lực nguồn cung xăng dầu cho Việt Nam. Đây cũng là điều kiện, nền tảng để NMLD Dung Quất trở thành hạt nhân của Trung tâm Lọc hóa dầu quốc gia tại miền Trung.

Đầu năm 2023, khi đến thăm và làm việc với BSR, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá cao và biểu dương tập thể BSR đã góp phần vào thành công của Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam và cả nước. “Chúng ta tự hào vì đây là NMLD đầu tiên của Việt Nam do người Việt tự xây dựng, tự vận hành, quản lý…, góp phần xây dựng nền kinh tế độc lập tự chủ, đổi mới toàn diện”, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh.

Về đề án phát triển Trung tâm Lọc hóa dầu và năng lượng quốc gia tại Khu kinh tế Dung Quất, Thủ tướng cũng đánh giá việc hình thành trung tâm này tại Dung Quất phù hợp với Nghị quyết số 26 của Bộ Chính trị, cần thiết cho việc phát triển ngành dầu khí và bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia. Hiện nay, dự án nâng cấp mở rộng NMLD Dung Quất do BSR thực hiện và sau khi vận hành, sẽ nâng công suất lên 171.000 thùng/ngày, tương đương 7,6 triệu tấn/năm.