Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 nêu ra định hướng: “Phát triển du lịch xanh, gắn hoạt động du lịch với gìn giữ và phát huy các giá trị tài nguyên và bảo vệ môi trường”. Thực hiện chương trình hành động của Chính phủ, hiện nay, các địa phương Quảng Nam, Đà Nẵng, Thừa Thiên Huế, Quảng Trị, Quảng Bình đã liên kết với nhau hình thành Con đường di sản miền Trung. Con đường di sản này kết nối các Di sản thế giới ở khu vực Trung Bộ, bao gồm: Vườn quốc gia Phong Nha – Kẻ Bàng (Quảng Bình); Cố đô Huế với 2 di sản là Quần thể di tích Cố đô Huế và Nhã nhạc cung đình Huế; Khu đền tháp Mỹ Sơn và phố cổ Hội An (Quảng Nam). Từ đó tập trung phát triển kinh tế du lịch xanh, dựa vào thiên nhiên và văn hoá cộng đồng.
“Vương quốc” Pơ mu nằm trên dãy Trường Sơn ở tỉnh Quảng Nam đã được công nhận là Cây di sản Việt Nam, đang trở thành điểm tham quan du lịch hấp dẫn đối với du khách trong và ngoài nước. Ảnh: Internet
Việc phát triển du lịch tại Quảng Bình đang tập trung tại Phong Nha – Kẻ Bàng và tạo ra chuỗi liên kết sản phẩm tại nhiều địa điểm trong tỉnh để mở rộng, kéo dài thời gian lưu trú. Ông Hồ An Phong, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Bình cho rằng, tỉnh có 25 điểm tham quan trên dãy Trường Sơn được đánh giá rất hấp dẫn, có sức thu hút du khách và có thể gọi đây là “thiên đường khám phá và trải nghiệm”. Tài nguyên thiên nhiên của tỉnh Quảng Bình rất lớn. Bất kỳ ở đâu trên dãy Trường Sơn hùng vĩ này, ở những nơi có bà con đồng bào dân tộc sinh sống thì đều có thể làm du lịch, để khai thác có tiềm năng hiệu quả, phát triển kinh tế xã hội xứng tầm nhưng vừa bảo tồn giá trị đó lâu dài”.
Các tour tham quan di tích lịch sử, trải nghiệm văn hóa của đồng bào dân tộc thiểu số trên dãy Trường Sơn cùng một số lễ hội văn hóa độc đáo như: Lễ hội đập trống của người Macoong, Lễ hội trỉa lúa của người Bru – Vân Kiều và Hò thuốc cá Minh Hóa đã trở thành các điểm nhấn du lịch, thu hút sự quan tâm của du khách.
Nhà Gươl tại thôn Ta Lang nằm giữa sân là nơi sinh hoạt chung của cả làng. Ảnh: Internet
Làng du lịch cộng đồng Tà Lang, xã Bha Lêê, huyện Tây Giang, tỉnh Quảng Nam nằm trên trục đường Hồ Chí Minh huyền thoại. Nơi đây còn lưu giữ nhiều nét văn hoá độc đáo của dân tộc Cơ Tu. Du khách đến đây có thể trải nghiệm cuộc sống hoang sơ nơi núi rừng, môi trường xanh, sạch, không có đồ nhựa, túi ni lông, thích hợp cho nghỉ dưỡng. Mô hình Làng du lịch sinh thái cộng đồng Tà Lang tại tỉnh Quảng Nam được sự hỗ trợ của Dự án Trường Sơn Xanh do Cơ quan phát triển Quốc tế Hoa Kỳ, Hiệp hội Du lịch Việt Nam và Hội Du lịch cộng đồng Việt Nam đưa vào phục vụ du khách từ năm 2019, bước đầu cho thấy những tín hiệu khả quan.
Từ khi làm du lịch, đồng bào Cơ Tu nơi đây ý thức hơn trong việc bảo vệ môi trường, tạo thiện cảm với du khách. Địa phương đã xây dựng lại nhà Gươl, thành lập các tổ dịch vụ ẩm thực với các món ăn truyền thống của người Cơ Tu, khôi phục nghề đan lát, dệt thổ cẩm và các chương trình văn nghệ như hát lý, hát giao duyên.
Quảng Nam phát triển du lịch cộng đồng vùng sâu thành sản phẩm đặc trưng. Ảnh: Internet
Điều đặc biệt tại điểm du lịch cộng đồng Tà Lang là đồ dùng phục vụ du khách từ mâm cơm cho đến bàn ghế, ống hút nước đều bằng vật liệu thiên nhiên như tre, lá rừng…, không hề thấy đồ nhựa. Ông A Lăng Mít, ở thôn Tà Lang, xã Bha Lêê, huyện Tây Giang, tỉnh Quảng Nam bày tỏ, cuộc sống của đồng bào Cơ Tu những năm trước quá nghèo khó, phụ thuộc vào nông nghiệp. Từ khi Làng du lịch cộng đồng hình thành, gia đình anh Mít và bà con trong thôn, bản bắt đầu làm dịch vụ du lịch. Theo anh A Lăng Mít, làm du lịch xanh vừa bảo vệ di sản, tài nguyên thiên nhiên, vừa bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa của đồng bào lại có thể giúp bà con miền núi có cuộc sống no đủ hơn.
3 huyện vùng cao Đông Giang, Tây Giang, Nam Giang, tỉnh Quảng Nam và 2 huyện miền núi cao Nam Đông, A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế có nhiều nét tương đồng về cảnh quan, văn hóa. Khu vực này có nhiều điểm đến thú vị đối với du khách.
Tại điểm du lịch sinh thái thác A Nôr, xã Hồng Kim, huyện A Lưới, bà con đã xây dựng nhiều homestay phục vụ cho du khách. Ông Nguyễn Mạnh Hùng – Chủ tịch UBND huyện A Lưới, tỉnh Thừa Thiên Huế cho biết liên kết du lịch các huyện miền núi ở 2 tỉnh Thừa Thiên – Huế và Quảng Nam đã tạo thuận lợi cho phát triển các dịch vụ du lịch, từng bước xây dựng được hình ảnh các điểm đến hấp dẫn, thân thiện. Các huyện cũng đã giới thiệu những làng nghề như dệt zèng, sản phẩm thủ công mỹ nghệ, nông sản đặc trưng của mỗi địa phương tại các hội chợ, hội nghị kết nối cung cầu hàng năm, trao đổi lẫn nhau trong công tác bảo tồn, giữ gìn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống.
Những sản phẩm du lịch xanh phát huy được thế mạnh yếu tố văn hóa bản địa, mang lại lợi ích cho người dân. Du lịch xanh không những giúp bà con trên dãy Trường Sơn làm giàu trên quê hương mà còn mang lại thông điệp hòa bình, hữu nghị và hiểu biết lẫn nhau giữa người dân ở điểm đến với du khách./.
Diêm Giang