Dòng tiền nhập cuộc, trái phiếu doanh nghiệp sẽ ngày càng hấp dẫn hơn

Lượng phát hành mới sẽ khả quan hơn

Hiện quy mô dư nợ toàn thị trường trái phiếu doanh nghiệp khoảng 1,16 triệu tỷ đồng, trong đó dư nợ trái phiếu riêng lẻ đạt 1,03 triệu tỷ đồng, tương đương 10% GDP nền kinh tế, như vậy còn khá khiêm tốn so với các nước trong khu vực.

Trong báo cáo mới đây của VCBS, công ty chứng khoán này đánh giá thị trường trái phiếu doanh nghiệp sẽ dần tích cực hơn trong thời gian tới. 

Về khối lượng, lượng trái phiếu mua lại trước hạn vẫn có thể tiếp diễn, tuy nhiên, có xu hướng giảm khi quá trình tái cơ cấu đã được thực hiện mạnh mẽ trong giai đoạn 2022-2024; trong khi đó, lượng phát hành mới dần khả quan hơn. 

Trong đó, lãi suất cho vay ổn định là điều kiện cần thiết đối với thị trường trái phiếu doanh nghiệp. VCBS dự báo lãi lãi suất huy động ổn định và có thể đi ngang trong năm 2025 nhờ các yếu tố như: Lãi suất huy động ở nhóm ngân hàng quốc doanh vẫn duy trì ở mức hiện tại theo hướng hỗ trợ nền kinh tế; Áp lực tăng nhẹ có thể xuất hiện ở nhóm ngân hàng thương mại tư nhân khi nhóm này tăng cường huy động vốn nhằm thúc đẩy tăng trưởng tín dụng, đặc biệt đối với những ngân hàng có cơ cấu huy động vốn kém linh hoạt. 

Lãi suất cho vay trung bình được dự báo duy trì ở mặt bằng thấp và tiếp tục thể hiện sự phân hóa. Nhóm ngân hàng quốc doanh tiếp tục giảm lãi suất, hoặc công bố một số gói hỗ trợ tín dụng cho một số nhóm ngành nghề doanh nghiệp theo định hướng của Chính phủ và Ngân hàng Nhà nước để hỗ trợ nền kinh tế. Trong khi đó, ở nhóm ngân hàng tư nhân, lãi suất cho vay có thể tăng nhẹ trong trường hợp lãi suất huy động tăng và áp lực cạnh tranh tăng trưởng tín dụng, đặc biệt là nhóm ngân hàng quy mô nhỏ. Ngoài ra, các doanh nghiệp có lịch sử tín dụng yếu có thể vẫn sẽ gặp khó khăn trong việc tiếp cận tín dụng, thậm chí phải chấp nhận một mức lãi suất cao hơn. Một số doanh nghiệp bất động sản có thể chịu yêu cầu khó khăn nhất định.

VCBS đánh giá, trong bối cảnh mặt bằng thấp của lãi suất huy động, nhà đầu tư có xu hướng chuyển dịch vốn sang các kênh đầu tư đem lại mức sinh lời cao hơn. Điều này góp phần hỗ trợ thị trường trái phiếu doanh nghiệp, trong điều kiện thị trường trái phiếu ổn định và thu hút niềm tin và sự quan tâm của nhà đầu tư. 

Mặc dù vậy, VCBS có lưu ý tới xu hướng tăng giá của các kênh tài sản khác (gồm cả kênh truyền thống và phi truyền thống), có thể làm giảm sức hút của thị trường trái phiếu doanh nghiệp đối với nhà đầu tư.

Ngân hàng tiếp tục là “đầu tàu”, nhóm bất động sản hồi sức

Bên cạnh yếu tố Lãi suất cho vay thấp duy trì mặt bằng thấp, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp phát hành trái phiếu với chi phí thấp hơn, tái cơ cấu vốn thì khối lượng phát hành vẫn sẽ được dẫn dắt bởi trái phiếu ngân hàng. Với dự báo tăng trưởng tín dụng sẽ tiếp tục được thúc đẩy, cùng mục tiêu đảm bảo thanh khoản và đáp ứng nhu cầu tín dụng: Nhiều ngân hàng có thể phải tăng cường huy động nhằm mục đích cân đối thanh khoản và đảm bảo các chỉ số an toàn tài chính. Trong đó, một số ngân hàng đã chạm ngưỡng LDR dẫn đến ưu tiên tăng nguồn huy động để giảm thiểu rủi ro thanh khoản.

Trong khi đó, các doanh nghiệp bất động sản cũng đang dần lấy lại niềm tin của nhà đầu tư. Thị trường bất động sản được đánh giá đã vượt qua điểm đảo chiều và bắt đầu bước vào chu kì tăng trưởng mới từ năm 2025, được hỗ trợ tích cực bởi hàng lang pháp luật mới bắt đầu đi vào thực tiễn và thúc đẩy nguồn cung; tâm lý người mua nhà tiếp tục cải thiện đối với cả nhu cầu để ở lẫn đầu tư, bắt đầu chấp nhận các sản phẩm có rủi ro cao hơn; nhiều doanh nghiệp đã vượt qua giai đoạn tái cấu trúc và khởi động lại hoạt động triển khai, ra mắt dự án. 

Hoạt động giao dịch thị trường bất động sản năm 2025 kỳ vọng sẽ có tính lan tỏa hơn khi dòng tiền bắt đầu tìm đến cho cả mục đích để ở và đầu tư. Năng lực tín nhiệm và dòng tiền tài chính của một số doanh nghiệp bất động sản sẽ dần phục hồi sau giai đoạn trầm lắng trước đó. Tuy nhiên, VCBS cũng nhấn mạnh rằng, chất lượng các lô trái phiếu của doanh nghiệp sẽ có sự phân hóa giữa các doanh nghiệp có tình trạng pháp lý tốt và những doanh nghiệp có lịch sử tín dụng yếu kém và vẫn gặp khó khăn trong giai đoạn phát triển quỹ đất. 

Lượng phát hành mới cũng dần khả quan nhờ thanh khoản trên thị trường giao dịch trái phiếu riêng lẻ thứ cấp tương đối cao, từ đó góp phần cải thiện tính thanh khoản cho trái phiếu phát hành. Đồng thời, các sản phẩm xếp hạng tín nhiệm góp phần tăng cường nhận thức nhà đầu tư với khả năng rủi ro khi đầu tư trái phiếu doanh nghiệp, đảm bảo thị trường tăng trưởng bền vững.  

Về phía cầu, nhà đầu tư tổ chức vẫn sẽ chiếm ưu thế chủ đạo trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp đặc biệt tại hình thức phát hành riêng lẻ. Các nhà đầu tư cá nhân quy mô vốn nhỏ sẽ có xu hướng ưu tiên lựa chọn sản phẩm trái phiếu phát hành ra công chúng với các nhà phát hành có xếp hạng tín nhiệm.

Hiện áp lực đáo hạn trái phiếu vẫn còn lớn. Khối lượng trái phiếu doanh nghiệp đáo hạn tập trung nhiều vào 3 năm gần nhất 2025-2027. 

Theo Nghị định 08/2023/NĐ-CP, đối với trái phiếu đã gia hạn, chỉ có thể gia hạn tối đa 2 năm, như vậy, trong trường hợp doanh nghiệp không thu xếp được phương án nguồn vốn cho lượng trái phiếu chậm trả gốc lãi, áp lực có thể tăng mạnh trở lại, đặc biệt từ nửa sau năm 2025. 

Tuy nhiên, VCBS cũng cho biết, trong gần 2 năm qua, doanh nghiệp đã có thời gian để xử lý dần các lô trái phiếu có vấn đề. Hơn nữa, lãi suất vẫn có thể duy trì ở mặt bằng thấp, sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp tái cấu trúc vay nợ, hay giảm bớt áp lực chi phí vốn.